De Vereniging van Advocaten voor Slachtoffers van Personenschade (ASP) heeft op 31 oktober 2018 bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM) een handhavingsverzoek ingediend over het PIV-BGK-convenant van de Stichting Personenschade Instituut van Verzekeraar (PIV). Die regelt de vergoeding van buitengerechtelijke kosten bij letselschadezaken. Volgens ASP is de zogenaamde ‘PIV-regeling’ slecht voor de mededinging. Daarnaast zou de PIV-regeling de belangen schaden van letselschadeslachtoffers en letselschadeadvocaten.
De ACM wijst het handhavingsverzoek van ASP af. Het is de ACM niet gelijk duidelijk of sprake is van een overtreding van de Mededingingswet. De ACM is van oordeel dat de mate van onderzoek die zij moet verrichten om tot een antwoord te komen op deze vraag, niet in verhouding staat tot de ernst en mogelijke gevolgen van een eventuele overtreding. De ACM geeft voorrang aan andere onderzoeken.
Verloop van de procedure
Op 31 oktober 2018 diende de ASP een handhavingsverzoek in. De ACM heeft op 17 januari 2019 een schriftelijk informatieverzoek gestuurd naar ASP. ASP heeft op 27 februari 2019 schriftelijk op dit verzoek gereageerd. De ACM heeft op 4 maart 2019 een schriftelijk informatieverzoek gestuurd naar ASP. ASP heeft op 28 maart 2019 schriftelijk op dit verzoek gereageerd.
Beoordeling ACM
De ACM ontvangt meer verzoeken om handhaving en signalen over mogelijke overtredingen, dan zij gelet op haar onderzoekscapaciteit in onderzoek kan nemen. Daarom moet de ACM prioriteiten stellen. Dit doet de ACM op basis van haar prioriteringsbeleid. De ACM gebruikt de volgende criteria op basis waarvan zij verzoeken om handhaving beoordeelt: (1) hoe schadelijk het gedrag is waarop het verzoek of het signaal ziet voor de consumentenwelvaart, (2) hoe groot het maatschappelijk belang is bij het optreden van de ACM en (3) in hoeverre de ACM in staat is doeltreffend en (4) doelmatig op te treden.
De ACM acht schade van de PIV-regeling niet bij voorbaat een gegeven. De PIV-regeling harmoniseert inderdaad een vermoedelijk belangrijke kostenpost van verzekeraars en de prijs van letselschadebureaus. Maar, daar staan efficiencyvoordelen tegenover. De PIV-regeling maakt honderden bilaterale overeenkomsten overbodig, voorkomt discussies en bespaart daarmee tijd en dus geld. Dit zou premieverlagingen voor zowel aansprakelijkheidsrisicoverzekeringen als rechtsbijstandsverzekering mogelijk kunnen maken, en deze daarmee voordeliger en laagdrempeliger voor de eindgebruiker. Daarnaast hebben verzekeraars een generieke zorgplicht voor richting hun verzekerden wat betekent dat zij ‘op een zorgvuldige wijze om moeten gaan met de gerechtvaardigde belangen van de consument en niet genoegen mogen nemen met een te lage uitkering voor hun cliënten’. Bovendien kunnen slachtoffers gebruik maken van hun recht op een second opinion. En in het geval het tot een proces komt hebben zij vrije advocaatkeuze. Ook zouden zij zich kunnen wenden tot het Klachteninstituut financiële dienstverlening (KIFID) als zij niet tevreden zijn over de dienstverlening van hun verzekeraar.
Conclusie ACM
De ACM besluit geen verdergaand onderzoek te doen naar aanleiding van onderhavige aanvraag. Het is de ACM op voorhand niet duidelijk of sprake is van een overtreding van de Mededingingswet. De ACM zal uitvoerig onderzoek moeten doen om hierover tot een oordeel te komen. Dit gaat ten koste van onderzoekscapaciteit die de ACM in andere zaken kan inzetten. Vanwege de onzekere schade aan de consumentenwelvaart is de ACM van oordeel dat de mate van onderzoek die zij dient te verrichten – niettegenstaande het niet geringe economische belang – niet in verhouding staat tot de ernst en mogelijke gevolgen van een eventuele overtreding. Het
belang van verdergaand onderzoek weegt minder zwaar dan het belang van onderzoek in andere zaken.
Reactie ASP-bestuur
Volgens de ASP is de afwijzing zeer teleurstellend, omdat voor veel slachtoffers de PIV-regeling verstrekkende negatieve gevolgen heeft. ASP-voorzitter Tim Bueters: “Wellicht is er slechts een gering belang voor de maatschappij. Individuele slachtoffers hebben daarentegen wel degelijk een heel groot belang. ASP-leden zullen tijdens individuele rechtszaken daarom naar voren blijven brengen dat de PIV-regeling in strijd met het mededingingsrecht is.” ASP-secretaris Edwin Bosch op LinkedIn: “De overheid laat slachtoffers letselschade opnieuw in de kou staan.”
Zie de uitspraak van de ACM hier.