De tegemoetkoming voor mensen die longkanker kregen door werk met asbest moet ruimhartiger worden. Daarvoor pleit de commissie Lijst beroepsziekten die de minister hierover adviseert. Ze wil dat de regeling ook gaat gelden voor andere beroepsziekten.
Jaarlijks krijgen meer dan duizend mensen longkanker omdat ze met asbest hebben gewerkt. Tot nog toe kon een deel van hen geen aanspraak maken op tegemoetkoming, omdat moeilijk te bewijzen is dat hun ziekte door asbest op het werk veroorzaakt is. Een commissie onder leiding van Dick Heederik adviseert de minister van sociale zaken, Karien van Gennip, nu om die strenge benadering los te laten. Als de minister met het voorstel instemt, kan vanaf 1 januari iedereen die op het werk aan een bepaalde hoeveelheid asbestvezels heeft blootgestaan, tegemoetkoming aanvragen. Hoeveel asbestvezels gemiddeld in de lucht hangen, is in de afgelopen decennia op veel plekken gemeten.
Vijf ‘vezeljaren’
De adviescommissie Lijst beroepsziekten legt de grens bij vijf ‘vezeljaren’, de tijd waarin iemand dagelijks aan een bepaalde concentratie asbestvezels is blootgesteld. Of mensen daaraan voldoen, wil de commissie beoordelen op basis van hun werkhistorie. De regeling is daarmee ruimhartiger dan bijvoorbeeld de Duitse regeling, die volgens de commissie uitgaat van 25 vezeljaren.
Voorheen kregen deze mensen geen smartengeld omdat niet met zekerheid te bewijzen is of de longkanker door asbest komt. Maar die onzekerheid mag niet worden gebruikt ten nadele van de werknemer. De commissie gaat ervan uit dat jaarlijks zeshonderd tot duizend mensen tegemoetkoming zullen kunnen krijgen.
Voor mensen met ‘mesothelioom’, een zeer herkenbare ziekte die alleen door asbest wordt veroorzaakt en ‘asbestose’, ook wel ‘stoflongziekte’, bestond al een tegemoetkomingsregeling. Die regelingen blijven bestaan.
Meer beroepsziekten
De nieuwe Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten (TSB) zal vanaf 1 januari ook openstaan voor mensen die lijden aan schildersziekte (CSE) en aan allergische beroepsastma, zo is het voorstel. Bij dat laatste gaat het bijvoorbeeld om bakkers die allergisch reageren op alle tarwemeel die ze inademen, en autospuiters die veel last krijgen van isocyanaten.
Neemt de minister het advies over, dan kunnen slachtoffers de tegemoetkoming aanvragen bij het Instituut Slachtoffers Beroepsziekten door Gevaarlijke stoffen. Deze bestaat uit iets meer dan 22.000 euro.
De commissie benadrukt dat het niet gaat om een ‘schadevergoeding’. De tegemoetkoming komt bovenop eventuele arbeidsongeschiktheidsuitkeringen of schadevergoedingen die de werkgever betaalt. De regeling staat ook open voor zzp’ers.
Long covid nog niet op de lijst
Het is de bedoeling dat nog een aantal beroepsziekten aan de lijst wordt toegevoegd. De adviescommissie moet hiervoor een voorstel schrijven. Er wordt gedacht aan longkanker die veroorzaakt wordt door lasrook, dieselrook, metaalstof (zoals chroom-6) en silica, en blaaskanker, leukemie of andere bloedkankers, die veroorzaakt zijn door oplosmiddelen. Eerder dit jaar publiceerde het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten al een lijst met vijftien beroepsziekten. De adviescommissie neemt die lijst als uitgangspunt.