Elk jaar sterven ongeveer 4.000 Nederlanders als gevolg van een arbeidsongeval of een beroepsziekte. Het kabinet vindt dat aantal onacceptabel en heeft een ambitieus doel gesteld: In 2040 mag niemand in Nederland nog sterven door slechte arbeidsomstandigheden. “Iedereen moet gezond en veilig thuis komen van werk,” aldus demissionair minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid).

Ongeveer driekwart van de overlijdens door werk wordt veroorzaakt door jarenlange blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Beroepsziekten zorgen ervoor dat werknemers soms pas na hun pensionering klachten krijgen en overlijden. Daarnaast bezwijken jaarlijks 800 mensen aan hart- en vaatziekten als gevolg van een te hoge werkdruk. Tot slot sterven elk jaar 50 tot 70 mensen door een ongeval op de werkvloer.

Trendbreuk nodig
Maatregelen die zijn genomen, hebben onvoldoende opgeleverd. Sterker nog: het landelijk ziekteverzuim is sinds 2017 gestegen van 4 naar 5,7 procent. Een aanzienlijk deel is werkgerelateerd. Daarnaast zijn er jaarlijks rond de 100.000 arbeidsongevallen met verzuim tot gevolg. Omdat het aantal werkgerelateerde ongevallen en ziekten maar niet daalt is een trendbreuk nodig, aldus demissionair minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. “Het is hiervoor van groot belang dat we fundamenteel anders naar arbeidsomstandigheden gaan kijken.” Van Gennip denkt dat een ‘meerjarig, breed palet aan acties’ nodig is om het doel van nul doden door het werk te kunnen halen.

Hogere boetes
De minister denkt aan hogere boetes én beloningen om werkgevers en werknemers tot veiliger gedrag te stimuleren, want er wordt volgens de minister te weinig geld geïnvesteerd in preventie. Ook hebben niet alle werkgevers voldoende kennis over de regels in de Arbeidsomstandighedenwet. Daar komt bij dat sommige werknemers, zoals flexwerkers en arbeidsmigranten, in een kwetsbare positie zitten en zaken als een onveilige werkplek of hoge werkdruk moeilijk bespreekbaar kunnen maken. Ook zouden meer bedrijven een zogeheten Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) moeten opstellen. Op dit moment heeft slechts de helft zo’n inventarisatie gedaan, ook al is die wettelijk verplicht.