Tijdens een inspectie in 2015 werd een “forse hoeveelheid” chroomhoudende verf aangetroffen. Het is niet duidelijk hoeveel defensiemedewerkers zijn blootgesteld.
Door gebrekkig onderhoud en fouten bij de installatie van twee spuitcabines op luchtmachtbasis Woensdrecht zijn monteurs blootgesteld aan het kankerverwekkende chroom-6. Dat blijkt uit een onderzoeksrapport van het ministerie van Defensie dat actualiteitenprogramma Nieuwsuur opvroeg met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en ook in handen is van NRC.
Het is niet duidelijk hoeveel defensiemedewerkers in aanraking zijn gekomen met de chroomhoudende verf. De betreffende spuitcabines waren van 1999 tot 2015 in bedrijf. Op de vliegbasis in het Brabantse Woensdrecht wordt gespecialiseerd onderhoud verricht aan straaljagers en helikopters.
Kleedruimtes
De chroomhoudende verf werd begin september 2015 ontdekt tijdens een onderzoek bij de spuitcabines. Bij het verwijderen van een luchtafvoerkanaal werd een “forse hoeveelheid” chroom-6 aangetroffen achter de filters. Tevens bleek dat niet de juiste filters werden gebruikt en dat ze niet goed waren afgesloten. Hierdoor werden chroombestanddelen ook aangetroffen in kleedruimtes waar onderhoudsmonteurs zonder beschermende kleding rondliepen.
Na de ontdekking werden de werkzaamheden stilgelegd en zijn (oud)personeelsleden geïnformeerd. Toenmalig minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert (VVD) kondigde in een Kamerbrief in oktober 2015 een onderzoek aan naar het incident. Daarnaast werden nieuwe spuitcabines aangeschaft. In het rapport, dat in juli 2016 werd afgerond, schrijven de onderzoekers: “Gezien de tijdens een inspectie aangetroffen forse hoeveelheid chroom-6 houdend stof is het aannemelijk dat het uitgevoerde onderhoud sinds langere tijd gebrekkig is uitgevoerd.”
Het onderhoud van de spuitcabines werd door telkens andere externe bedrijven uitgevoerd. Volgens de onderzoekers heeft het laatste bedrijf dat onderhoud heeft uitgevoerd “verwijtbaar gehandeld”. Tevens stelt het rapport “vraagtekens bij de rol” van het Rijksvastgoedbedrijf, verantwoordelijk voor het beheer in kazernes, bij de begeleiding van het onderhoud en de controles van de werkzaamheden. Goede administratie werd niet aangetroffen.
Prijskaartje
De onderzoekers uiten ook kritiek op de selectie van de onderhoudsbedrijven. Er werd “hoofdzakelijk gekeken” naar het goedkoopste bedrijf, terwijl de nadruk had moeten liggen op de expertise van de bedrijven. “Met andere woorden: de kwaliteit van het onderhoud had leidend moeten zijn in plaats van het prijskaartje.”
Anne-Marie Snels, voorzitter van militaire vakbond AFMP, is geschrokken van het rapport. Tegen NRC zegt ze: “Je verwacht dat na al de onthullingen over chroom-6 meer bewustzijn is binnen defensie over een veilige werkomgeving voor de medewerkers. Er staan mensenlevens op het spel.” Bij de vakbond hebben zover bekend zich nog geen onderhoudsmonteurs gemeld met gezondheidsklachten. Snels verwacht dat dit in de toekomst nog wel gaat gebeuren. “Het duurt vaak even voordat de klachten zich openbaren.”
Uit uitvoerig onderzoek van Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bleek al eerder dat het ministerie van Defensie grove fouten heeft gemaakt in de bescherming van het personeel. Defensie wist al in 1973 dat er chroom-6 stoffen in verfmaterialen zaten en dat dit risico’s met zich meebracht. RIVM schreef: “Defensie had […] werknemers op de hoogte moeten brengen van deze risico’s. Dat is niet gebeurd.” Chroom-6 kan onder meer longkanker, neus- en bijholtekanker, maagkanker, astma, bepaalde soorten eczeem, chronische longziekten en neuszweren veroorzaken.
(Bron: NRC)