Door rechters en deskundigen is vastgesteld dat werknemers van Tata Steel in IJmuiden zijn blootgesteld aan asbest, direct en indirect. Claims over de soms dodelijke gevolgen blijven er uitzonderlijk lang liggen.

Staalfabrikant Tata Steel vertraagt nodeloos de afhandeling van zaken van asbestslachtoffers die bij het bedrijf hebben gewerkt. Ook wil het staalbedrijf geen collectieve schaderegeling treffen, waardoor voormalige werknemers of hun nabestaanden langdurige procedures moeten voeren om een schadevergoeding te krijgen. Dit blijkt uit onderzoek van de Volkskrant en gesprekken met nabestaanden van asbestslachtoffers en advocaten.

Door rechters, onafhankelijke deskundigen en in interne stukken van Tata is meermaals vastgesteld dat werknemers van de hoogovens zijn blootgesteld aan asbest, direct en indirect. Van alle grote bedrijven waar dit het geval is geweest, is Tata Steel het traagst met het afhandelen van deze zaken.

Kanker
‘Koploper in negatieve zin’, wordt het staalbedrijf genoemd in stukken van het Instituut Asbest Slachtoffers (IAS). Dit door de overheid en sociale partners opgerichte instituut bemiddelt bij onderhandelingen over een schadevergoeding tussen werknemers die zogeheten mesothelioom hebben gekregen – kanker veroorzaakt door asbest – en hun werkgever. Als een bedrijf de aansprakelijkheid verwerpt, is de rol van het IAS uitgespeeld en staan de slachtoffers er alleen voor.

Tata Steel herkent zich niet in de opmerkingen over ‘de te lange doorlooptijd’ van de claims. Het bedrijf zegt dat het bij asbestclaims uit het verleden zijn ‘verantwoordelijkheid neemt’, zich ‘ruimhartig’ opstelt en de meldingen en claims ‘zeer zorgvuldig’ behandelt. “Er zijn veel verschillen tussen oud-medewerkers, met binnen Tata Steel een diversiteit aan werkplekken en werkzaamheden. Daarom vragen claims om individueel onderzoek.”

Sinds 1995 zijn er rond de 120 claims ingediend van asbestslachtoffers die bij het staalbedrijf hebben gewerkt. Uit vertrouwelijke cijfers van het IAS van 2007 tot begin 2018 blijkt dat Tata Steel in de helft van de zaken de aansprakelijkheid voor de kankerpatiënten afwees. Tata zelf zegt dat het in de afgelopen tien jaar 56 claims ontving, waarvan het bedrijf er 10 heeft erkend.

Slachtoffers kunnen na een afwijzing bij de rechter proberen alsnog een schadevergoeding af te dwingen. Sommige oud-werknemers van het bedrijf hebben dit gedaan. Een voorbeeld is de slepende zaak van voormalig Tata-werknemer Siem Strootman, die tien jaar moest procederen voor een schadevergoeding. Uiteindelijk kregen zijn nabestaanden in 2015 van het gerechtshof in Amsterdam gelijk – Strootman zelf was al in 2008 overleden.

Geen maatregelen
In die zaak schreven onafhankelijke deskundigen, in opdracht van het gerechtshof, in 2013 in een vertrouwelijk rapport dat er in de staalfabriek veel asbestbronnen aanwezig waren, dat het bedrijf in 1972 al had geconstateerd dat er in stofmonsters asbestvezels waren gevonden en dat het toch geen maatregelen nam om de werknemers te beschermen. Terwijl al bekend was dat blootstelling aan asbest gevaarlijk was.

Recentelijk hebben nabestaanden van oud-Tata-werknemer Willem Gerritsen het bedrijf gedaagd, nadat het in diens zaak de aansprakelijkheid had afgewezen. De zaak vertoont volgens advocaat Daphne van Doorn (Wout van Veen Advocaten) van de nabestaanden grote gelijkenissen met die van Strootman. Tata wijst tot op heden de verantwoordelijkheid van de hand. In een reactie hierop zegt Tata het “te betreuren dat er zoveel tijd gemoeid is met de afhandeling van de zaken. Daar willen we lering uit trekken.”

Advocaat August Van (Beer Advocaten), tevens docent personenschade aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, vindt de wijze waarop Tata Steel zicht opstelt in de afhandeling van de zaken van asbestslachtoffers ‘verwerpelijk’. Op dit moment treedt hij op in een procedure rond een ex-werknemer van Tata Steel die veertig jaar in dienst was van het bedrijf en nergens anders heeft gewerkt. Tata Steel wijst de aansprakelijkheid in deze zaak stelselmatig af, ondanks de inbreng van tal van getuigen en deskundigen. De procedure begon in 2009 en Van voorziet dat ze nog zeker twee jaar kan duren. Inmiddels is de ex-werknemer overleden. “Ik zie vooral dat Tata Steel bezig is om de zaak nodeloos te rekken”, aldus Van. “Dat is de tactiek om mensen af te schrikken, en hoewel het in eerdere vergelijkbare zaken bakzeil haalde, gaat het bedrijf gewoon door. Voor de slachtoffers is dit één groot drama.”

(Bron: Volkskrant)