Bij het volgen van de eerste rijlessen zullen veel leerlingen de angst hebben gehad dat de motor plots afsloeg. Of erger nog, de angst om betrokken te raken bij een verkeersongeval. De kans dat de leerling als onervaren bestuurder een ongeval veroorzaakt, is dan ook groot. Maar wat nou als de leerling niet schuldig is aan het ongeval, maar de achteroprijdende auto onvoldoende afstand heeft bewaard? Als het aan Allianz ligt, heeft de bestuurder van de lesauto in dat geval eigen schuld aan het ongeval. Althans dat stelde zij in een procedure waarin de rechtbank Rotterdam op 20 oktober 2022 uitspraak deed.

Door mr. Timothy Boerendonk

Op 24 september 2021 raken een rij-instructeur en diens leerling betrokken bij een verkeersongeval. Zij stonden in de lesauto stil voor het rode stoplicht. Achter hen stond de bestuurder van een Ford Focus, te wachten totdat het verkeerslicht op groen zou gaan.

Nadat het licht op groen sprong, trok de leerling in de lesauto langzaam op. Na enkele meters sloeg de motor van de lesauto echter af. Dit had de bestuurder van de Ford Focus te laat door. Een botsing was het gevolg. De bestuurder van de Ford Focus reed achterop de lesauto. De aansprakelijkheid van de bestuurder van de Ford Focus was verzekerd bij Allianz, die de afhandeling van de opgelopen schade op zich nam.

Allianz heeft de aansprakelijkheid voor de schade door het ongeval erkend en de materiële schade van de lesauto volledig vergoed. Zowel de leerling als de rijinstructeur stellen door het ongeval letsel te hebben. Beiden bezochten hiervoor de huisarts vanwege pijnklachten in de nek, rug en hoofd en hebben enige tijd fysiotherapie gevolgd.

Het standpunt van de verzekeraar
Allianz is niet bereid om de letselschade volledig te vergoeden. Zij vindt dat er sprake is van eigen schuld. Ondanks dat de schade aan de lesauto volledig werd vergoed door Allianz, vindt Allianz dat haar schadevergoedingsplicht met 50% is verminderd.

Volgens Allianz heeft de bestuurder van de lesauto namelijk zelf de kans op het ongeval vergroot, door de auto spontaan uit te laten vallen. Aangezien het verboden is om de auto op de rijbaan stil te laten staan, heeft het spontaan laten stilvallen van de auto volgens Allianz een objectief gevaarzettend karakter. Daarnaast voert Allianz aan dat de leerling niet heeft voldaan aan het vlotheidsbeginsel dat binnen het verkeersrecht geldt. Allianz rekent het vermeend gevaarzettend handelen van de leerling vervolgens ook aan de rijinstructeur toe, omdat hij als juridisch bestuurder van het voertuig geldt.

De leerling en de rijinstructeur zijn het hier niet mee eens en starten samen een deelgeschil tegen Allianz. Zij verzoeken de rechtbank onder meer om voor recht te verklaren dat zij géén eigen schuld hebben aan het ontstaan van de aanrijding.

Wat vindt de rechter?
De rechtbank passeert het verweer van Allianz. De rechter oordeelt dat de schade niet het gevolg is van gevaar zettend handelen van de leerling in de lesauto. Volgens de rechtbank komt het met enige regelmaat voor dat de motor van een auto afslaat bij uit stilstand optrekken bij een verkeerslicht.

Volgens de rechtbank dient men in het verkeer nauwlettend de wegrijdende voorganger in het oog te houden en dient men zijn snelheid af te stemmen op de snelheid van deze voorganger. Daarbij moet de auto die volgt er ervoor zorgen dat de onderlinge afstand tussen de voertuigen groter wordt dan tijdens stilstand het geval was, dit totdat de afstand weer verantwoord is. Het is volgens de rechtbank dan ook alleen aan de bestuurder van de Ford Focus te wijten dat de onderlinge afstand tussen beide voertuigen kennelijk te klein was, om nog tijdig te kunnen remmen toen zijn voorganger tijdens het optrekken tot stilstand kwam.

Volgens de rechtbank was er voor de bestuurder van de Ford Focus nog een reden om zijn snelheid goed af te stemmen op de voorganger. Dit was immers lesauto. Volgens de rechter is het algemeen bekend dat lesauto’s vaak wat traag optrekken en de inzittenden de besturing van het voertuig nog niet volledig beheersen.

De rechtbank wijst daarmee het verzoek om te verklaren dat géén sprake is van eigen schuld, toe.

Waarom is deze uitspraak interessant?
Deze uitspraak is om verschillende redenen interessant. Allereerst is het een mooi voorbeeld waarin het deelgeschil wordt gebruikt om een geschil tussen partijen op te lossen. Aanwezig zijn van de eigen schuld daarin centraal. Nu het geschil over de eigen schuld is beslecht kunnen partijen verder onderhandelen over de omvang van de letselschade.

Daarnaast is het opmerkelijk dat Allianz een eigen schuldverweer voert. Zij doet dit immers wel bij de letselschade, maar heeft dit verweer niet gevoerd bij de vergoeding van de autoschade. Dat terwijl in het recht letselschade ‘erger’ is dan materiële schade. Bij letselschade wordt ruimer toegerekend en ook minder snel eigen schuld aangenomen.

Het is goed dat de rechter korte metten maakt het eigen schuldverweer. Menig automobilist zal dit oordeel van de rechter begrijpen. Helaas zien wij in de praktijk dat (sommige) verzekeraars standpunten innemen waar weinig tot niets voor te zeggen is. Een deelgeschil is dan een goede oplossing.

(Bron: Vogelaar Bosch Spijer Advocaten)