Met het skiseizoen voor de deur nemen veel mensen skilessen bij een indoor skicentrum. Maar wat als men ten val komt tijdens een skiles? Kan een indoor skicentrum dan aansprakelijk zijn voor de ontstane letselschade? In een uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland uit mei 2024 beantwoordt de rechtbank deze vraag. Daarover gaat deze blog van Chanou Timmer van Vogelaar Bosch Spijer Advocaten.

mr. Chanou Timmer

Door mr. Chanou Timmer

Wat speelde er?
Het slachtoffer volgde meerdere skilessen bij het indoor skicentrum onder begeleiding van een instructeur. Tijdens deze lessen droeg het slachtoffer geen helm. Op enig moment verloor het slachtoffer, tijdens het skiën, zijn evenwicht. Hierdoor kwam hij ten val. Op dat moment was de baansnelheid 17 kilometer per uur. Het slachtoffer kwam met zijn hoofd op de skimat terecht. De instructeur zag het slachtoffer vallen en drukte de noodstop in. Door de val liep het slachtoffer ernstig letsel op. Hij werd drie weken in coma gehouden. Ook is het slachtoffer vier weken opgenomen geweest op de afdeling neurologie van het ziekenhuis. Het slachtoffer is na de val een periode volledig arbeidsongeschikt geweest.

Het geschil
Het slachtoffer heeft het skicentrum aansprakelijk gesteld voor de reeds geleden en nog te lijden (im)materiële letselschade door het ongeval. Het skicentrum stelde een onderzoek in naar de toedracht van en de omstandigheden rond het ongeval. Het skicentrum wees vervolgens de aansprakelijkheid af. Hierin ziet het slachtoffer aanleiding om de aansprakelijkheidsvraag in een deelgeschil aan de rechter voor te leggen.

Het oordeel van de rechtbank
De vraag die de rechtbank moet beantwoorden is of het indoor skicentrum aansprakelijk is voor de letselschade die het slachtoffer door het ongeval heeft geleden. Voor beantwoording van deze vraag, moet worden beoordeeld of het skicentrum door het nalaten van het treffen van bepaalde veiligheidsmaatregelen (zoals het invoeren van een helmplicht of het actief toezien op opvolging van een helmadvies) een gevaarzettende situatie in het leven heeft geroepen en daarmee onzorgvuldig heeft gehandeld. Een gevaarzettende situatie in het leven roepen of laten voortbestaan is onrechtmatig, als een ander daardoor aan een groter risico wordt blootgesteld dan onder de gegeven omstandigheden redelijkerwijs verantwoord is.

Om te beoordelen of dit het geval is, wordt gekeken naar de zogeheten Kelderluikcriteria. De omstandigheden die een rol spelen zijn de aard van het gevaar, de mate van waarschijnlijkheid waarmee niet-inachtneming van de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid kan worden verwacht, de hoegrootheid van de kans dat daaruit ongevallen ontstaat, de ernst die de gevolgen daarvan kunnen hebben en de mate van bezwaarlijkheid van te nemen veiligheidsmaatregelen.

De waarschijnlijkheid van onoplettendheid en onvoorzichtigheid
De rechtbank overweegt onder meer dat skiën een risicovolle sport is, waarbij veel manoeuvres worden gemaakt. Daarnaast wordt de baansnelheid bepaald door de instructeurs, waardoor de cursist weinig tot geen invloed heeft op de baansnelheid. Dit bij elkaar maakt dat er sprake is van een gevaarlijke situatie, waarbij de waarschijnlijkheid van onoplettendheid en onvoorzichtigheid van de cursist groot is.

De grootte van de kans dat daaruit ongevallen ontstaan
De rechtbank acht de kans op een ongeval op een indoorskibaan aanzienlijk wanneer iemand niet voorzichtig en oplettend is. De skibaan komt enkel tot stilstand wanneer er op een noodknop wordt gedrukt. Deze noodknop kan de cursist niet zelf indrukken. De kans dat een cursist op een indoorskibaan zijn evenwicht verliest en daarbij ten val komt, is dan ook groot.

De ernst van de gevolgen
De gevolgen van een val op een indoorskibaan kunnen zeer ernstig zijn, zo overweegt de rechtbank. Bij een val op de skibaan bestaat de kans dat een cursist bij een val op de skimat zelf of op de achterrol van de skimat terechtkomt. Ook bestaat de kans dat een cursist hierbij (ernstig) hoofdletsel oploopt, zeker als de cursist geen helm draagt.

De mate van bezwaarlijkheid van de te nemen veiligheidsmaatregelen
Het skicentrum had vrij eenvoudig veiligheidsmaatregelen kunnen nemen. Het skicentrum had ervoor kunnen kiezen om alle cursisten verplicht een helm te laten dragen. Ook had zij ervoor kunnen kiezen om vervolgens op de naleving hiervan toe te zien. Op die manier wordt de kans op het ontstaan van ernstig hoofdletsel tijdens het lessen aanzienlijk verkleind. Een enkele mededeling in de algemene voorwaarden van het skicentrum dat zij cursisten tot 12 jaar verplichten een helm te dragen en vanaf 12 jaar adviseert om dat te doen, is niet voldoende. Daar komt bij dat kinderen onder de 12 jaar, ondanks de helmplicht, geen helm droegen tijdens de lessen. De rechtbank overweegt dan ook dat er geen actief toezicht was op de helmplicht en het advies tot het dragen van een helm.

De omstandigheid dat er niet eerder een (ernstig) ongeval heeft plaatsgevonden, maakt de overweging van de rechtbank niet anders.

Eigen schuld
Het skicentrum voerde aan dat er sprake was van eigen schuld van het slachtoffer. De val zou zijn veroorzaakt door het slachtoffer zelf. Ook zouden er aan skiën op een indoorbaan nu eenmaal risico’s zijn verbonden. Het slachtoffer had ook zelf kunnen kiezen om een helm te dragen. De rechtbank overweegt dat er geen sprake is van eigen schuld. Dat sprake is van een sport waarbij het risico op vallen aanwezig is, maakt niet dat op het skicentrum geen zorgvuldigheidsverplichting rust tot het dringend adviseren tot het dragen van een helm. Dit mag juist verwacht worden van een skicentrum.

De beslissing
De rechtbank is van oordeel dat het skicentrum aansprakelijk is voor de schade die het slachtoffer lijdt als gevolg van het ongeval. Het indoor skicentrum heeft in haar algemene voorwaarden opgenomen dat zij de cursisten adviseert om een helm te dragen. Zij heeft nagelaten om actief toe te zien op het opvolgen van dit advies en haar cursisten daadwerkelijk te adviseren een helm te dragen. Er was dus enkel sprake van een helmadvies en geen helmplicht (bij cursisten boven de 12 jaar oud). Dit nalaten is onrechtmatig, zo oordeelt de rechtbank.

Waarom is deze uitspraak interessant?
Deze uitspraak laat zien dat een skicentrum aansprakelijk kan zijn voor de schade die voortvloeit uit een ongeval tijdens het volgen van lessen. Op het skicentrum rust een verplichting om voldoende veiligheidsmaatregelen te treffen, zoals het invoeren van een helmplicht. Zij dient daarnaast actief toe te zien op de naleving hiervan. Het enkele feit dat aan skiën altijd een risico kleeft leidt niet tot eigen schuld aan de zijde van het slachtoffer.