Op 15 juni 2023 heeft de Centrale Raad van Beroep een opzienbarende uitspraak gedaan die grote gevolgen heeft voor slachtoffers met psychische klachten als gevolg van ingrijpende incidenten in hun functie als ambtenaar. In deze blog duikt letselschade-expert Krista Smit in de details van de uitspraak en bespreekt ze de mogelijke implicaties ervan.
Door mr. Krista Smit
Een duiker/brandweerman en zijn traumatische ervaringen
De uitspraak van de Centrale Raad van Beroep betreft een zaak waarin een duiker/brandweerman werd geconfronteerd met talloze schokkende incidenten tijdens zijn werk. Hij beschreef bijna 25 gebeurtenissen waarbij hij werd geconfronteerd met slachtoffers met fatale verwondingen, zoals het overlijden van een politieman in zijn handen, suïcides en lijkvindingen. De duiker/brandweerman beweerde dat hij geen (na)zorg had ontvangen van de gemeentelijke brandweer na deze traumatische gebeurtenissen. Zijn leidinggevenden en collega’s gaven evenmin gehoor aan zijn verzoek om ondersteuning.
Psychische gevolgen en de diagnose PTSS
Als gevolg van de vele traumatische ervaringen begon de duiker/brandweerman last te krijgen van herbelevingen, angsten en andere symptomen. In 2014 stelde zijn behandelend psycholoog vast dat deze klachten te wijten waren aan een posttraumatische stressstoornis (PTSS). De psycholoog linkte de oorsprong van de PTSS aan de traumatische gebeurtenissen die de duiker/brandweerman tijdens zijn werk had meegemaakt.
Aansprakelijkheid en het buitensporigheidsvereiste
De duiker/brandweerman verzocht het college van burgemeester en wethouders van Emmen om de aansprakelijkheid te erkennen voor de schade die hij als gevolg van zijn traumatische ervaringen had opgelopen. Het college betwistte niet dat de traumatische ervaringen hadden plaatsgevonden, maar voerde aan dat deze confrontaties inherent waren aan het werk van een brandweerman/duiker. Volgens het college voldeed de zaak daarom niet aan het buitensporigheidsvereiste, aangezien dergelijke ervaringen nu eenmaal onderdeel waren van de werkzaamheden. Het college wees de aansprakelijkheid af.
Een nieuwe benadering door de Centrale Raad van Beroep
Het buitensporigheidsvereiste, dat door de Centrale Raad van Beroep in het leven is geroepen, is van toepassing wanneer een ambtenaar schade heeft die in sterke mate van psychische aard is. In dat geval is het overheidsorgaan pas aansprakelijk als er sprake is van factoren die, objectief gezien, een buitensporig karakter dragen in verhouding tot het werk of de werkomstandigheden.
Echter, in de uitspraak van 15 juni 2023 heroverweegt de Centrale Raad van Beroep de traditionele opvatting dat bepaalde ervaringen die weliswaar naar objectieve maatstaven gemeten zeer ingrijpend zijn, denk aan de confrontatie met dodelijke slachtoffers of ernstige dreiging van geweld, maar inherent zijn aan het werk, niet als buitensporig kunnen worden beschouwd. De Centrale Raad van Beroep erkent nu dat dergelijke ervaringen wel degelijk buitensporig kunnen zijn en psychische klachten kunnen veroorzaken. Het hoger beroep van de duiker/brandweerman was dan ook succesvol.
Een sprankje hoop voor slachtoffers bij de overheid
De uitspraak van de Centrale Raad van Beroep biedt hoop voor slachtoffers van traumatische ervaringen binnen de overheid. Hoewel het buitensporigheidsvereiste nog niet is vervallen, is deze uitspraak wel een duidelijke verbetering voor de positie van slachtoffers. Dit is een ontwikkeling die ik persoonlijk toejuich en die zorgt voor meer erkenning en steun voor mensen met psychische klachten na ingrijpende incidenten in hun werk.
(Bron: Smit Juridisch Advies)