Als het gaat om trauma- en verkeersbegeleiding is RaNed, inclusief rechtsvoorganger A&R Verkeersbegeleidingen, al sinds 1994 een belangrijke speler in de transport- en vervoerssector. Dit najaar vierde RaNed op 29 september jl. haar 25 jarig jubileum. Samen met Raoul van Noort, oprichter en eigenaar, en twee van zijn oud-cliënten, Jan Kraan en John Pannekoek, blikt LetselschadeNEWS terug.
Verschenen in LetselschadeNEWS, door Floor Verhees
Bevlogenheid
Terugblikken op 25 jaar trauma- en verkeersbegeleiding is nogal wat. Is dat wel reden voor een feest? Raoul: “Een bescheiden feestje is zeker op z’n plaats. De afgelopen jaren heb ik samen met mijn vrouw Yvonne en een bevlogen team van collega’s met veel plezier gewerkt. Vanaf de eerste dag hebben Yvonne en ik samengewerkt. De
meeste mensen kennen mij goed, maar Yvonne heeft op de achtergrond altijd een belangrijke rol gespeeld. Door haar aanwezigheid kon ik mijn werk goed doen. In de afgelopen 25 jaar hebben we mooie samenwerkingen opgebouwd met diverse opdrachtgevers, niet alleen uit de transport- en vervoersbranche, maar ook binnen de letselschadewereld. Dat is allemaal goed nieuws. Maar daar staat wel tegenover dat onze cliënten vaak in moeilijke omstandigheden verkeren en dat wil ik niet uit het oog verliezen.”
Verkeersveiligheid
Jaarlijks behandelt RaNed meer dan 300 cliënten en dat al zo’n 25 jaar lang. Vanaf het eerste begin na de oprichting van RaNed heeft dit aantal zich gestabiliseerd. Moeten we hieruit afleiden dat het slecht gesteld is met de verkeersveiligheid? “Die conclusie zou onterecht zijn, want er is ook veel ten goede veranderd. Tot 2013 was sprake van een daling van het aantal verkeersongevallen. Mede door een toename van het gebruik van de telefoon achter het stuur en ook ‘nieuwe’ drugs, zoals lachgas, laat zich helaas weer een stijgende lijn in het aantal verkeersongevallen zien. Daarom zijn we ambassadeur van ‘Maak van de 0 een punt’ een initiatief van Het Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid Zuid-Holland met als doel verkeersdeelnemers bewuster te maken. Daarnaast heeft het werk van RaNed zich in de afgelopen 25 jaar ontwikkeld. Daar waar we ooit zijn begonnen als gespecialiseerde verkeersopleider en het bieden van nazorg na verkeerscalamiteiten, ligt de focus nu vooral op verkeersangst- en traumabegeleiding na crisisincidenten zoals ernstige verkeersongevallen.”
1994
Al voor de oprichting van zijn eigen bedrijf was Raoul betrokken bij de ontwikkeling van de traumabegeleiding na verkeerscalamiteiten. In de jaren tachtig van de vorige eeuw deed hij dat onder meer in samenwerking met Defensie, Politie en BGZ, de toenmalige arbodienst van de transportsector. “Er bestond in die tijd nog geen doordachte methodiek om betrokkenen na een verkeerscalamiteit te begeleiden. Dat werd uiteindelijk wel een belangrijk thema, want chauffeurs die vanwege een trauma lange tijd uit de running waren, zorgden voor een enorme financiële schade voor het bedrijf. Werkgevers zaten met hun handen in het haar en waren vanwege de financiële strop wel bereid om mee te denken over het beter organiseren van de opvang en nazorg van chauffeurs.” In 1994 volgde de oprichting van A&R Verkeersbegeleidingen, een gespecialiseerd bedrijf in specialistische verkeersopleidingen en de nazorg na verkeerscalamiteiten. “Samen met mijn toenmalige compagnon werkten we nauw samen met het GAK (later het UWV) en de ANWB om mensen na calamiteiten op te vangen en te begeleiden.” Vanaf 2000 werd de dienstverlening uitgebreid en werd ook hulp geboden bij bedrijfsongevallen. De kerntaak bleef hetzelfde: hulpverlening na traumatische ervaringen. In 2008 kregen Raoul en Yvonne het bedrijf geheel in bezit en zo ontstond RaNed.
Terug naar het heden
We spraken ook twee oud-cliënten over hun ervaringen met RaNed en Raoul. Jan Kraan: “In 2006 kwam ik in contact met RaNed (toen nog A&R). Dat lijkt lang geleden, maar nog steeds ben ik dankbaar dat ik toentertijd hulp heb gekregen. Mijn toenmalige werkgever had na mijn ongeval hulp ingeschakeld en zo ben ik in contact gekomen met Raoul.” Na het lossen van zijn vrachtwagen reed Jan langzaam weg. Terwijl hij een bocht naar rechts maakte, riep iemand dat hij moest stoppen met rijden. Hij had een jongen klem gereden tussen het uiteinde van de vrachtwagen en een muur. Later overleed de jongen in het ziekenhuis aan zijn verwondingen. “Tot op de dag van vandaag vind ik het vreselijk wat er is gebeurd. Toch kan ik zeggen dat dankzij de hulp van Raoul het gelukt is om verder te gaan met mijn leven. Hij bood een luisterend oor en nam praktische zaken uit handen. Ging mee naar afspraken met de familie van de jongen. Hij heeft ons bijgestaan tijdens de rechtszaak. Dit alles was heel waardevol voor ons. Ik heb Raoul, maar ook Yvonne, ervaren als warme, betrouwbare en geduldige professionals.”
Ook vrachtwagenchauffeur John Pannekoek, oud-cliënt van het eerste uur, is positief. John veroorzaakte een ernstig verkeersongeval met dodelijke afloop. Een week na het ongeval ging John weer aan het werk, hij dacht dat dit wel kon. Langzaam maar zeker werd voor zijn vrouw en collega’s duidelijk dat John was veranderd en ineens ‘raar’ kon reageren, waardoor hij pas na ¾ jaar in contact kwam met RaNed. “Achteraf realiseerde ik me toen ook wel dat ik langere tijd op de ‘overlevingsstand’ leefde; ik zat maar thuis, sliep slecht, ging wel naar mijn werk, maar wilde zo snel mogelijk weer naar huis, praatte met niemand, zelfs niet met mijn vrouw.” De begeleiding van John werd een combinatie van rijtechnische vaardigheden en psychische ondersteuning. Daarnaast werd ook juridische ondersteuning geboden in samenwerking met zijn advocaat. “Door alle gesprekken werd ik rustiger, minder gestrest en weer toegankelijk voor mijn omgeving. Het uit handen nemen van mijn juridische zorgen gaf mij rust. Daarnaast was er begeleiding voor mijn vrouw, zodat ook zij haar verhaal kon doen, want dit was voor haar echt een hel.” John weet, net als Jan, hoe belangrijk goede begeleiding is na een traumatische ervaring. Toen hij hoorde van een collega die betrokken raakte bij een ongeval met dodelijke afloop, wist hij RaNed na al die jaren weer te vinden.
Naar aanleiding van de reacties van Jan en John, vult Raoul aan: “Onze ervaring is dat men zich vaak niet realiseert hoe ontwrichtend verkeersangst kan zijn in het gewone dagelijkse leven. We hebben verschillende methodieken ontwikkeld die worden ingezet bij verkeersangst. Het hangt van de aard en de ernst van de problematiek af welke behandelmethodiek het meest geschikt is. Soms is er sprake van vrees voor het rijden door een tunnel, of over smalle wegen. Of iemand durft helemaal niet meer in een auto, ook niet als passagier. Wat het ook is, de enorme dankbaarheid en opluchting die we zien als mensen zich weer vrij in het verkeer kunnen bewegen, is voor ons iedere keer weer waardevol.”
Toekomstmuziek
RaNed is na 25 jaar nog steeds springlevend en op vele terreinen actief. Als het aan Raoul en Yvonne ligt, dan blijven ze nog jaren doorgaan. En ondertussen de focus houden op samenwerkingen en verbeteringen? “Jazeker, voor mij is Stichting Salvage hèt voorbeeld van hoe het zou kunnen zijn. Bij omvangrijke brandschades worden zij ingeschakeld om te regelen wat nodig is en de betrokkenen te informeren. Wat mij betreft komt er een vergelijkbare voorziening bij verkeerscalamiteiten. Het zou mooi zijn als de branche dit collectief oppakt en inregelt bij de politie in de vorm van een crisismanager die wordt ingeschakeld bij ieder ongeval met letsel of overlijden. Niet wachten op uitsluitsel over schuld of aansprakelijkheid, maar doorpakken. Anders ben je weken verder en zijn veel schade-elementen al onomkeerbaar. Met de inzet van dit soort preventieve voorzieningen wordt de schadelast beheerst en – nog belangrijker – worden slachtoffers meteen na het ongeval goed en aandachtig bijgestaan. Als je er vroeg bij bent, kan veel schade voorkomen worden, zeker bij kwetsbare groepen zoals ZZP-ers.”.
Lees ook: RaNed; crisismanagers bij ernstige calamiteiten