Slachtofferhulp Nederland heeft een ambitieus meerjarenperspectief gepresenteerd met de titel ‘Het slachtofferschap voorbij’. Het is gericht op de komende vier jaar (2025-2028) en schetst een toekomstvisie waarin de focus ligt op recht en herstel voor elk slachtoffer. Onderdeel van de visie is onder meer het bieden van hulp aan verkeersslachtoffers die geen gebruik maken van een belangenbehartiger.
Maatschappelijke opdracht
Slachtofferhulp Nederland is een begrip in de Nederlandse samenleving. Met meer dan 1300 medewerkers, waaronder 700 vrijwilligers, bereikt de organisatie jaarlijks meer dan een miljoen Nederlanders. De organisatie biedt hulp aan slachtoffers van strafbare feiten, zowel in Nederland als over de grens, en bij verkeersongevallen en calamiteiten. Ook helpt Slachtofferhulp Nederland achterblijvers bij vermissingen en suïcide. Slachtofferhulp Nederland is geworteld in de samenleving en koestert het principe van nabuurschap: voor elkaar en door elkaar. De wettelijk vastgelegde slachtofferrechten vormen daarvoor de juridische basis.
Unieke dienstverlening
De menselijke maat staat centraal in de dienstverlening van Slachtofferhulp Nederland. De organisatie vervult laagdrempelig een gidsfunctie voor slachtoffers en beschikt over multidisciplinaire expertise. Dat betekent dat er aandacht is voor zowel de praktische, juridische als psychosociale impact van een gebeurtenis. Zelfs als een slachtoffer alleen een juridische hulpvraag heeft, hebben de medewerkers met hun psychosociale expertise oog voor de impact van de gebeurtenis op de cliënten en voor de mate van hun handelingsvermogen, receptiviteit en veerkracht.
Slachtofferhulp Nederland werkt evidence en practice based. De Multidisciplinaire Richtlijn Psychosociaal Crisismanagement vormt de basis voor het beleid en de methode voor psychosociale ondersteuning: de organisatie werkt volgens het stepped care model en watchful waiting. Dit betekent dat de ondersteuning zich eerst richt op stressreductie en herstel, door oordeelloos te luisteren en informatie over stressreacties te geven. Er wordt gemonitord hoe de symptomen zich ontwikkelen. Bij onvoldoende herstel wordt doorverwezen naar gespecialiseerde hulpverlening. Ook wordt meer op ervaringsdeskundigheid ingezet.
Cybercriminaliteit
Online criminaliteit neemt toe. Met name onder jongeren. Uit onderzoek blijkt dat slachtoffers van cybercriminaliteit vaak meer emotionele dan financiële schade ondervinden en dat de acute stress groter is dan bij vergelijkbare traditionele delicten. Zij krijgen vaak te maken met secundaire victimisatie en onbegrip vanuit hun omgeving. In de dienstverlening van Slachtofferhulp Nederland krijgen slachtoffers van online criminaliteit specifieke aandacht.
Grensoverschrijdend gedrag
Ook slachtofferschap van seksueel grensoverschrijdend gedrag is significant gestegen. Maar een klein deel legt contact met hulpinstanties. Samen met andere organisaties wil Slachtofferhulp Nederland de toegang tot hulp laagdrempeliger maken, zodat slachtoffers tijdig kunnen worden begeleid op de weg naar herstel.
Verkeersslachtoffers
Uit recent onderzoek van de Universiteit Utrecht blijkt dat een grote groep slachtoffers van verkeersongevallen geen of slechts beperkte ondersteuning krijgt voor het verhalen van letselschade. Slachtofferhulp Nederland gaat onderzoeken op welke wijze aan deze slachtoffers meer hulp kan worden geboden.
Slachtofferrechten
Het meerjarenperspectief benadrukt het belang van erkenning en ondersteuning van slachtoffers. Hoewel de afgelopen jaren verschillende slachtofferrechten zijn geïntroduceerd, is handhaving daarvan in de praktijk nog vaak een probleem. Daarom blijft Slachtofferhulp Nederland hiervoor aandacht vragen en zet zij zich in om de positie van het slachtoffer ook in de praktijk te verbeteren. Onder meer door:
- Bijdragen aan wetgevingsconsultaties, impact- en uitvoeringsanalyses
- Fungeren als één duidelijk loket voor slachtoffers
- Schending van slachtofferrechten meer voor het voetlicht brengen
- “Het Slachtofferschap voorbij”: verbeteren van de positie van het slachtoffer in de maatschappij door het narratief van slachtoffers te veranderen. Van een woord en beeld met een oordeel, naar een oordeelloze beeldvorming.
De komende jaren wil Slachtofferhulp Nederland zich bovendien meer richten op het ontwikkelen van alternatieven voor het vinden van recht en erkenning buiten het strafrecht.
Samenwerking in het netwerk
Samenwerking is essentieel voor Slachtofferhulp Nederland. De organisatie werkt samen met partners in de strafrechtketen, veiligheidsregio’s en het sociale domein om slachtoffers zo goed mogelijk van dienst te zijn. Slachtofferhulp Nederland vervult voor slachtoffers een gidsfunctie. Deze rol wordt versterkt en scherper gedefinieerd, onder andere door te zorgen voor één centrale toegang voor alle slachtoffers.