Een kleine operatie kan er mogelijk voor zorgen dat de overgang bij vrouwen tot wel twintig jaar wordt uitgesteld. Zo kunnen aan de menopauze gerelateerde hartproblemen en botontkalking mogelijk worden voorkomen. Dat claimt althans een groep Britse artsen werkzaam in een privékliniek in Birmingham. Een van hen is de Britse ivf-coryfee Simon Fishel, in 1978 betrokken bij de geboorte van ’s werelds eerste ivf-baby. Negen vrouwen ondergingen tot nu toe een behandeling in de kliniek.
Het zong dit weekend rond in de Britse media: de overgang met alle bijbehorende gezondheidsklachten en andere gevolgen kan mogelijk met wel twintig jaar worden uitgesteld. Maar is dat ook echt zo?
Emeritus-voortplantingshoogleraar Bart Fauser is terughoudend. Fauser is bekend met de methode van de kliniek. Deze wordt al bijna twintig jaar gebruikt bij jonge vrouwen met kanker, licht hij toe. Vorig jaar nog schreef hij een opiniestuk in vakblad RBM online over de vraag of de methode ook bij vrouwen zonder kanker in de toekomst kan worden ingezet om de overgang uit te stellen.
De methode werkt als volgt: een klein stukje weefsel van de eierstok van de vrouw wordt weggehaald en ingevroren bewaard tot na alle behandelingen die haar vruchtbaarheid kunnen schaden. Als de vrouw genezen is verklaard (in het geval van kanker) kan het worden teruggeplaatst, zowel in de buik als in de oksel van de vrouw – als het maar een kruispunt van bloedbanen betreft. Deze transplantatie zorgt er in veel gevallen voor dat de hormoonproductie weer op gang komt en de vrouw zelfs nog kinderen kan krijgen. Er zijn wereldwijd zo’n honderd baby’s geboren na een dergelijke ingreep.
‘Zeer controversieel’
Fauser noemt de ingreep die de privékliniek nu aanbiedt ‘zeer controversieel en prematuur’. ‘In mijn werk als gynaecoloog heb ik ontzettend veel vrouwen gezien met ernstige overgangsklachten. Door hormonen te slikken kunnen die klachten goed worden verholpen. Ik hoop natuurlijk dat deze ingreep een oplossing kan zijn in de toekomst, maar we weten nog helemaal niet wat dit op de lange termijn met het lichaam doet.’ Volgens Fauser is het veel te vroeg voor toepassing zonder goede medische reden. Al verbaast het hem niet dat er commercieel brood in wordt gezien. ‘Ze verkopen een illusie. Wat het gaat opleveren weet je pas vele tientallen jaren later.’
Mannen worden gemiddeld genomen gezonder oud dan vrouwen, zegt Fauser. ‘We kunnen niet één op één zeggen dat dit ligt aan de afname van hormonen, maar het speelt vermoedelijk wel een belangrijke rol. Grote studies laten zien dat vrouwen na de overgang veel meer kans hebben op hart- en vaatziekten, dementie en botontkalking. Hoe jonger je in de overgang komt, hoe meer consequenties.’
Hoe jonger de vrouw is van wie het weefsel wordt geoogst, hoe langer de overgang potentieel kan worden uitgesteld, zei Fishel tegen de Britse krant The Telegraph. Zijn jongste dochter van 22 had wel interesse, vertelde hij ook. Hij wil haar de procedure daarom kado doen voor haar verjaardag.
Uitstel van de overgang roept veel discussie op. Kunnen vrouwen nu op hun 60ste nog een baby krijgen? Volgens de artsen in de privékliniek is het oprekken van de vruchtbaarheid niet hun doel. Emeritus-hoogleraar Fauser waarschuwt voor misbruik van kwetsbare vrouwen door commerciële partijen. ‘Ik zou dit een gezonde vrouw zonder medische indicatie sterk afraden. Want het kan bijvoorbeeld ook onvruchtbaarheid veroorzaken.’
Klachten verdwenen
Een van de negen vrouwen die de behandeling (kosten: ruim 8.000 euro) onderging, is de 33-jarige Dixie-Louise Dexter. Ze vertelde hierover in de tabloid The Sun. Ze kampte sinds haar 20ste met endometriose (een chronische aandoening waarbij weefsel buiten de baarmoeder gaat groeien, wat zowel pijn als onvruchtbaarheid kan veroorzaken). Uiteindelijk moest haar baarmoeder worden verwijderd. Zij liet bij Fishel een stukje eierstokweefsel weghalen. Ze kwam vervroegd in de overgang en liet het weefsel vorig jaar terugplaatsen. Sinds de ingreep zijn haar klachten, zoals pijn, stemmings- en slaapproblemen, verdwenen, zegt ze.
Bron: Volkskrant)