Er worden steeds meer vraagtekens gezet bij het gebruik van de antimalariamiddelen chloroquine en hydroxychloroquine in de strijd tegen het coronavirus. In een nieuw bericht op de website waarschuwt het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) voor de ernstige bijwerkingen die de middelen kunnen geven.
Samen met het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) houdt het CBG de situatie rond het gebruik van de ‘zusjes’ chloroquine en hydroxychloroquine goed in de gaten. ,,Waar nodig komen we in actie”, schrijft het college. De malariamiddelen kunnen ernstige hartritmestoornissen veroorzaken bij coronapatiënten, in sommige gevallen met dodelijke afloop, blijkt uit recent onderzoek. Daarnaast zijn lever- en nierproblemen, zenuwcelbeschadiging met epileptische aanvallen als gevolg en een laag bloedsuikergehalte bekende bijwerkingen.
Een kleine analyse van het ziekenhuis in Tilburg liet begin deze maand al zien dat een derde van de ic-patiënten door chloroquine een vertraagde hartslag kreeg. Daarom werd bij hen gestopt met toediening.
Zorgwekkende resultaten
Ook buitenlandse studies laten zorgwekkende resultaten zien. Zo blijkt uit een onderzoek onder 368 coronapatiënten in Amerikaanse veteranenziekenhuizen dat patiënten die met hydroxychloroquine werden behandeld relatief vaker overleden dan patiënten die alleen reguliere zorg kregen; 28 om 11 procent. In Brazilië liet een onderzoek grotere sterfte door chloroquine zien. Beide studies zijn nog niet peer reviewed (gecontroleerd door vakgenoten).
Daar komt nog eens bij dat de positieve werking van chloroquine en hydroxychloroquine bij coronapatiënten nog niet wetenschappelijk is aangetoond. Daarnaar lopen verschillende wetenschappelijke onderzoeken, die nog niet zijn afgerond. Een van de onderzoeken is de Discovery-studie, een grootschalig Europees onderzoek onder 3200 coronapatiënten in acht landen, waaronder Nederland. Daarbij worden naast chloroquine ook andere mogelijke virusremmers onderzocht.
Het CBG raadt zorgverleners aan om de malariamedicijnen alleen in het kader van de klinische studies te gebruiken. Patiënten die de middelen toegediend krijgen, moeten nauwlettend in de gaten gehouden worden, met name als het gaat om het risico op hartritmestoornissen.
‘Gamechanger’
De Amerikaanse president Donald Trump schoof chloroquine en hydroxychloroquine tijdens persconferenties herhaaldelijk naar voren als mogelijke remedie tegen corona. ,,Het is misschien wel de grootste gamechanger in de geschiedenis van de medische wereld” en ,,Het is een gevoel, ik ben gewoon een slimme jongen”, zei Trump onder andere. Hij bestelde miljoenen doses van het middel. De laatste weken noemde Trump het middel echter steeds minder. Dat geldt volgens Amerikaanse media ook voor de zender Fox News, dat zich tot in den treure lovend uitliet over de medicijnen.
Ook de Franse president Emmanuel Macron toonde zich geïnteresseerd in het middel, dat stevig wordt gepromoot door een landgenoot, de beroemde infectioloog Didier Raoult. Die sprak van ‘hét medicijn tegen corona’.
In Nederland kreeg de directeur van een medicijnbedrijf in Zeewolde dat chloroquine produceert politiebewaking, omdat hij werd bedreigd. In het Limburgse Meijel behandelde een huisarts zijn patiënten met het middel. Op last van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) moest hij daarmee stoppen.
Buiten het ziekenhuis
Onder meer op sociale media uiten mensen regelmatig hun onvrede over het feit dat chloroquine en hydroxychloroquine niet uit voorzorg aan coronapatiënten buiten het ziekenhuis worden gegeven. ,,Vanwege de risico’s op ernstige bijwerkingen, is het belangrijk dat er goed en gedegen onderzoek plaatsvindt om er zeker van te zijn dat het medicijn werkt en veilig is voor coronapatiënten. Daarom worden de medicijnen alleen in het ziekenhuis en onder strenge voorwaarden toegestaan”, stelt Ton de Boer, voorzitter bij het CBG, in reactie daarop.
De antimalariamedicijnen chloroquine en hydroxychloroquine zijn twee van een lange reeks middelen en methoden die worden onderzocht om coronapatiënten te helpen, zolang er nog geen vaccin is. Lees hier een overzicht van alle richtingen waarin wereldwijd wordt gezocht naar een werkend medicijn. Die zoektocht blijkt niet eenvoudig: middelen die bij een proef in een reageerbuisje veelbelovend lijken, hebben in het menselijk lichaam vaak een ander effect.
Geen goede studie
,,Bij mijn weten is er nog geen goede studie die onomstotelijk aantoont dat een van die middelen een positief effect bij coronapatiënten heeft”, zei hoogleraar voeding en farmacologie Renger Witkamp van Wageningen Universiteit tegenover deze site. Hij kreeg bijval van Marc Bonten, arts-microbioloog van het UMC Utrecht. ,,Helpen deze geneesmiddelen echt? We hebben geen idee. Als er tussen al deze medicijnen één had gezeten waar iedereen van opknapt, hadden we dat al geweten.”
(Bron: AD)