De Nederlandse staat is deels aansprakelijk voor de vliegramp in Faro (1992). De toenmalige Raad voor de Luchtvaart heeft ten onrechte de oorzaak primair bij het slechte weer gelegd en verzuimd te melden dat fouten van de piloten cruciaal zijn geweest. Dat vonnis van de rechtbank brengt de slachtoffers na 27 jaar gerechtigheid.
Wat nabestaanden en overlevenden al van begin af aan vermoedden, is na een langslepende en emotionele procedure door de rechtbank in Den Haag bevestigd. De DC-10 van Martinair crashte op 21 december 1992 bij de landing op het vliegveld van het Portugese Faro door cruciale fouten van de piloten.
Ruim 27 jaar lang werden de slachtoffers in die stelling genegeerd. Door Martinair-directeur Martin Schröder, en toenmalig verkeersminister Hanja Maij-Weggen, die vrijwel direct de ramp toeschreven aan een onverklaarbaar natuurverschijnsel: plotseling regen en zware dwars- en valwinden. Maar ook door de toenmalige Raad voor de Luchtvaart.
Iem en Corrie Vroombout zijn degenen geweest die de zaak hebben aangezwengeld. Zelf overleefden zij de ramp, hun dochter Brenda (14) niet. Dat hun jarenlange strijd nu in hun voordeel is beslecht, is nog niet te bevatten voor het echtpaar. ,,Het moet eerst even indalen’’, zucht Iem. ,,Het is zo onwerkelijk. We zijn al die jaren tegengewerkt, kregen overal nul op het rekest. En nu wordt de staat door de rechtbank op de vingers getikt en tot de orde geroepen.’’
Iem benadrukt dat het hen nooit om een extra schadevergoeding te doen is geweest. ,,Nee joh, dat geld zal ons een worst wezen. We hebben gestreden voor erkenning, dat er niet langer wordt gezegd dat het alleen de wind was die voor de problemen zorgde, maar piloten die niet goed hebben opgelet. We willen Brenda recht in de ogen kunnen blijven kijken en dat kan nu gelukkig weer.’’
Teken van dochter
De Maassluizers kregen ook een teken van hun dochter toen zij gisterochtend in de auto zaten op weg naar het ziekenhuis voor een behandeling van Corrie. ,,We hoorden op de radio het nummer Would i lie to you. Dat was een van de favorieten van Brenda, ze zong het altijd mee. Even later belde onze advocaat om het nieuws te vertellen. Echt heel bizar. Alsof ze daarmee wilde zeggen: ‘het komt wel goed’.’’
Ze kregen steun van luchtvaartexpert Harry Horlings. Die schreef met andere deskundigen een vernietigend rapport. Het diende in 2012 als basis voor de procedure van de slachtoffers tegen de Nederlandse staat, om de oorzaak van de ramp boven tafel te krijgen.
Raad te stellig
De rechtbank oordeelt nu dat de Raad voor de Luchtvaart ‘te stellig’ is de oorzaak van de ramp bij het extreme weer gelegd. Er is ‘onvoldoende grond’ voor die conclusie. De weer- en windcondities hebben wel een rol gespeeld, ,,maar niet zodanig dat zij kunnen worden aangemerkt als de (primaire) oorzaak daarvan.’’
In het onderzoeksrapport zijn ‘missed calls’ door de piloten en de ‘ noodzaak tot het afbreken van de landing’ genegeerd. De piloten hadden de landing moeten uitstellen of moeten uitwijken. Nu vielen er 56 dodelijke slachtoffers en raakten er 106 zwaargewond.
Geen gas teruggenomen
De Portugese onderzoekers vonden geen bewijs voor het slechte weer als oorzaak. Ook blijkt uit technische gegevens dat de piloten procedurele fouten hebben gemaakt. Ze vlogen niet recht op de landingsbaan af en namen op het cruciale moment geen gas terug.
De raad wist dat, en had als deskundig orgaan van de staat de juiste conclusie moeten trekken, maar heeft dat nooit gedeeld. Door nabestaanden en overlevenden ‘onjuist dan wel onvolledig’ te informeren heeft de raad hen de kans ontnomen op een hogere schadevergoeding, oordeelt de rechtbank. Ze hebben recht op 20 procent meer schadevergoeding, mits ze kunnen aantonen dat ze hierdoor meer schade hebben geleden.
(Bron: AD)