Een 9-jarig meisje in Londen is na een gerechtelijke uitspraak het eerste officiële dodelijke slachtoffer van luchtvervuiling in Groot-Brittannië. Ella Kissi-Debrah was astmapatiënt en stierf als gevolg van luchtvervuiling door de ringweg rond Londen die vlak bij haar huis lag. Drie experts leggen uit wat de gevolgen van deze uitspraak kunnen zijn.
Een Britse rechter besloot deze week dat luchtvervuiling een rol heeft gespeeld bij het overlijden van de 9-jarige Ella Kissi-Debrah. Het is voor het eerst dat er juridisch een sterfgeval aan luchtvervuiling wordt gekoppeld.
Hoogleraar Luchtkwaliteit Maarten Krol noemt het een bijzondere uitspraak. “Het probleem in onderzoek was altijd de oorzaak aan het gevolg verbinden. Uit de statistiek weten we dat veel mensen overlijden door luchtverontreiniging. Dan vergelijken we voor hele grote groepen van minstens 10.000 personen, de luchtkwaliteit en de sterftecijfers.”
Individueel niveau
“Daaruit wordt duidelijk dat slechte luchtkwaliteit een risico is. Als je ergens woont met slechte lucht, blijkt dat een trigger te zijn voor schade. Maar we zagen het nooit op individueel niveau. De vraag blijft op individueel niveau altijd: kwam het echt door de luchtkwaliteit. Dat is namelijk heel moeilijk hard te maken.”
Onno van Schayck, hoogleraar preventieve geneeskunde Maastricht University, is ook blij met de uitspraak in Groot-Brittannië.
“Eindelijk wordt hier een keer een juridische uitspraak over gedaan. In de wetenschap weten we al heel lang dat luchtvervuiling in de vorm van stikstofverbindingen en fijnstof gevaarlijk is. En dan vooral voor mensen met luchtwegproblemen zoals astma en COPD. Als zij worden blootgesteld aan vervuilde lucht zoals tabaksrook of fijnstof kan dat een longaanval oproepen. Dat kan acute luchtwegproblemen geven waaraan patiënten kunnen overlijden.”
Bewezen relatie
Van Schayck wijst erop dat verschillende cohortstudies hebben bewezen dat er een relatie is tussen luchtvervuiling en overlijden. “Het gaat om tussen de 5000 en 11.000 personen die per jaar in Nederland eerder overlijden. Dat staat als een huis, daar twijfelt niemand aan.”
Probleem is wel dat op individueel niveau duidelijk moet zijn dat het om luchtvervuiling gaat, en niet om andere oorzaken, zoals roken. “Daarom is er tot nu toe juridisch ook nog nooit een uitspraak gedaan. Kennelijk heeft de rechter daar met deskundigen zoals de behandelend arts naar gekeken.”
Juridisch interessant
Hoogleraar publieke gezondheid Flemming Cassee denkt daarom dat deze zaak vooral juridisch interessant is. “Opvallend aan deze Engelse rechtszaak is dat luchtverontreiniging wordt aangeduid als causale sterfte. Dat is nog nooit eerder aangetoond. Vanuit het RIVM proberen we aan te geven wie de grote veroorzakers zijn van luchtverontreiniging, maar je kunt nooit terug herleiden naar een individu. Het is moeilijk om dat aan te tonen.”
Kennelijk heeft de rechter hier iets gezien wat een causaal verband is, zegt Cassee. “Het is één zaak in Engeland, maar vanuit juridisch perspectief is dit erg interessant. De vraag is: gaat de uitspraak in het Verenigd Koninkrijk consequenties hebben voor rechterlijke uitspraken in Nederland die gaan over luchtverontreiniging?”
(Bron: RTL Nieuws)