De ruim tweehonderd leden tellende familie vonden het kennelijk een royaal gebaar, ondanks hun status als één van de rijkste families van Thailand. Op een persconferentie toonde woordvoerder Suchai Thephasadin Na Ayudhya een cheque van een half miljoen baht. Dat waardepapier van omgerekend krap €14.500,- was bedoeld ter compensatie van juridische kosten voor de familieleden van negen in 2010 gevallen verkeerslachtoffers. Zij moesten die kosten maken omdat de veroorzaakster van het drama, Orachorn Praewa Thephasadin Na Ayudhya, familieadvocaten inschakelde om buiten de gevangenis te blijven en de schadevergoeding aan de getroffen families binnen de perken te houden.
Orachorn, destijds 16 en zonder rijbewijs, knalde met haar Honda Civic op de verhoogde ringweg bij vliegveld Don Mueang op een minibusje dat bij een tolpoort stond te wachten. Zij werd een nationale pispaal op sociale media door een direct na het ongeluk gemaakte foto waarop zij op de plaats des onheils tegen een muurtje geleund ontspannen ogend op haar mobieltje aan het bellen was.
Soepele taakstraf
In de jaren nadien heeft Orachorn niets nagelaten om die indruk van onverschilligheid weg te wissen. Aanvankelijk veroordeeld tot celstraf en boete kwam ze uiteindelijk met een taakstraf weg van eens per week gedurende vier jaar. En zelfs daarmee haalde ze nog de media. Want in 2016 kwam uit dat ze in een niet onder toezicht van de reclassering staand militair ziekenhuis aan hulpverlening had gedaan. Aangenomen mag worden dat dit gezien de status en invloed van haar familie niet om ondersteken weghalen en vloeren dweilen ging. Ze werd alsnog verplicht om de helft van de straf over te doen.
In al die jaren na het drama heeft zij nooit de moeite genomen om persoonlijk spijt te betuigen bij de familie van de slachtoffers, allen studenten. Ook de haar opgelegde schadevergoeding van 30 miljoen baht is nog niet afgekomen. De familieleden zochten daarom de publiciteit om hun ongenoegen te uiten. Het regende opnieuw woedende reacties op sociale media in de trant van ‘wat denkt die verwende meid zich te kunnen permitteren’. Daarop besloot de clan – waarvan de leden zich in de hoogste regionen van staat en strijdkrachten bevinden – het spontane royale gebaar te maken. Maar het werd een tenenkrommende vertoning.
Royaal gebaar dient zuivering familienaam
Zo maakte woordvoerder Suchai vooral veel zaak van het te schande maken van de familienaam. Hij benadrukte dat het ‘royale gebaar’ niets van doen had met de juridische verwikkelingen tussen familieleden van slachtoffers en Orachorn en ouders. Tegelijkertijd brak hij een lans voor het elitemeisje, dat ook had geleden, en de ouders die druk doende waren eigendommen te verkopen om de schadevergoeding te kunnen betalen.
En wat te denken van Suchai’s waarschuwing aan scheldende reageerders op sociale media? ‘Dat soort beledigingen kunnen strafbaar zijn en wakkeren maatschappelijke tegenstellingen aan, en dat willen wij niet.’ De goede Thaise verstaander had maar een half oor nodig om deze waarschuwing op waarde te schatten: een verwijzing naar de wetgeving over majesteitsschennis. Het gaat hier immers om ‘rajakasul’, afstammelingen van Thaise koningen als Mongkut en Chulalongkorn. Dat wil zeggen: meestal geen directe, maar die verwantschap levert hen de koninklijke naam op. En datzelfde geldt voor de ‘gewone burgers’ met wie zij in de loop der tijden zijn gehuwd.
Naamsverandering helpt niet
Hoe het Orachorn intussen werkelijk vergaat is niet bekend. Ze heeft haar naam minstens twee keer veranderd, maar dat hield die namen niet uit de publiciteit. En uit de roddels. In 2014, net 20, trouwde zij met de veel oudere Sorawee Ratpitakteerada, lid van het toenmalige junta-parlement. Een jaar later was het tweetal weer gescheiden, volgens Sorawee omdat hun karakters niet bij elkaar pasten en het leeftijdsverschil te groot was. De suggestie dat dit huwelijk een poging van de familie was om de invloed van en relaties van het parlementslid te gebruiken om buiten de gevangenis te blijven werd door Sorawee in Khaosod English krachtig tegengesproken. Maar het beeld van een elitemeisje dat als zovele rijkeluiskinderen een doodrijder werd en daarmee dankzij relaties wegkomt blijft ook na het royale gebaar in de publieke opinie hangen.
(Bron: Trefpunt Azië)