Vlaanderen is in rep en roer over een grootschalige bodemverontreiniging met PFOS, met name rond een chemische fabriek bij Antwerpen. Wie in een straal van 1,5 kilometer rond de 3M-fabriek woont, wordt geadviseerd geen eieren van eigen kippen te eten en zelfgeteelde groenten goed te wassen en met mate te consumeren. Maar de overschrijding van de hoeveelheid chemicaliën in het milieu is in heel Vlaanderen een probleem, zo blijkt uit onderzoek.
Dat chemicaliën van de PFAS-familie wijdverspreid zijn in Vlaanderen wordt almaar duidelijker. Verschillende studies geven aan dat de schadelijke stoffen niet alleen in en rond Antwerpen in hoge concentraties aanwezig zijn, maar dat er nog veel meer kritieke plekken zijn. Onderzoekers van de Universiteit Antwerpen monitoren al jaren systematisch de aanwezigheid van schadelijke stoffen op meetpunten verspreid over heel Vlaanderen. Een recente vergelijkende studie toont aan dat de chemicaliën zeer breed aanwezig zijn in de Vlaamse waterwegen.
Om deze bronnen beter in kaart te brengen voerde de Vlaamse afvalstoffenmaatschappij OVAM in 2018 op tientallen plekken in Vlaanderen metingen uit. De resultaten waren verontrustend. In 66 procent van de gevallen bleek de dosis PFAS in de bodem groter dan 10 microgram per kilogram, wat tien keer de gezonde streefnorm is. Bij een kwart van de meetpunten lag de concentratie zelfs hoger dan 1.000 microgram, zo’n 110 keer de toegestane hoeveelheid. Ook het grondwater bleek zwaar vervuild. Bij 71 procent van de meetpunten bedroeg de waarde meer dan honderd keer de grensnorm en in ruim 40 procent werd de normale grens duizend keer overschreden.
Ook in Nederland is het slecht gesteld met de hoeveelheid chemicaliën in de bodem en het drinkwater. Recent waarschuwde het RIVM daarvoor.
PFOS en PFAS
PFOS is een een chemische stof (perfluoroctaansulfonzuur of een perfluorverbinding) om producten water-, vet- en vuilafstotend te maken. Bovendien is PFOS bestand tegen hoge temperaturen. Deze synthetische chemische stof behoort tot de PFAS-familie. Het komt niet van nature voor in het milieu en is niet afbreekbaar. PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) wordt in vele industriële toepassingen en consumentenproducten gebruikt. Denk aan de teflon anti-aanbaklaag in pannen, cosmetica, textiel, brandblusschuim, schoonmaakmiddelen of smeermiddelen.
Lees ook: RIVM waarschuwt: Nederlanders krijgen te veel PFAS binnen
