Bij de afwikkeling van letselschadeclaims hebben partijen veelvuldig te maken met vraagstukken op het gebied van sociale zekerheid. Het gaat dan om aspecten als vervoer, wonen, zorg, arbeidsongeschiktheid en werkloosheid. Daarom dienen professionals in de letselschadebranche voortdurend op de hoogte te zijn van de laatste ontwikkelingen, of in ieder geval weten wanneer de alarmbellen moeten gaan rinkelen. Daarover vertelt advocaat Bernard de Leest.

Door Martijn van Driel

De Leest is werkzaam op het brede terrein van het bestuursrecht. Niet alleen het sociale zekerheidsrecht heeft zijn aandacht, maar daarnaast behandelt hij ook zaken op andere gebieden, zoals kinderopvangtoeslagzaken en zaken van gedupeerden van aardbevingsschade. “Het bestuursrecht is heel divers, het gaat van vreemdelingenrecht naar omgevingsrecht en telecom. Het is als advocaat dus zaak om je te specialiseren en op de gekozen terreinen alle actualiteiten bij te houden. Ik ben op drie manieren met de materie bezig: door zaken te behandelen, aan publicaties te werken en les te geven. Zo vindt er kruisbestuiving plaats tussen theorie en praktijk.”

In welke letselschadezaken speelt sociale zekerheid een rol?
“In vrijwel alle zaken, namelijk wanneer er sprake is van ziekte en verzuim. Als er bij het slachtoffer sprake is van ernstig of blijvend letsel, is er ook in het sociaal domein meer aan de hand. In veel zaken zijn er zelfs vele regelingen tegelijk van toepassing. Daar zul je als schadebehandelaar goed zicht op moeten hebben, want anders gaan er mogelijk zaken niet goed. De sociale zekerheid bestaat uit vangnetregelingen die belangrijk zijn voor het slachtoffer. Bovendien is het een voorname bron van schadebeperking voor de cliënt.”

Welke aspecten van sociale zekerheid zijn relevant?
“Aspecten als loondoorbetaling spelen meteen al een rol en de daaraan gekoppelde rechten en plichten, zowel voor werknemers, flexwerkers of oproepkrachten. Verderop gedurende het traject gaan de arbeidsongeschiktheidsregelingen overheersen, zoals de re-integratieverplichtingen van de werkgever en de verschillende uitkeringsmogelijkheden. Ook kan het slachtoffer in veel gevallen aanspraak maken op hulpmiddelen en voorzieningen. Dan zijn de voornaamste aandachtsgebieden.”   

Een overzicht van relevante onderwerpen:

  • Loondoorbetaling, Ziektewet (Zw) en Werkloosheidswet (WW)
  • Rechten op ziekengeld: opschorting of stopzetting loon (art. 7:629 BW)
  • Verzekeringsrechten van flexwerkers/oproepkrachten
  • Re-integratieverplichtingen, second opinion (Wet Poortwachter)
  • WIA, IVA & WGA
  • Wet beperking ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid vangnetters (BeZaVa)
  • Wajong 2015

Waar moeten letselschadeprofessionals alert op zijn?
“Het stelsel van sociale zekerheid is complex en aan voortdurende veranderingen onderhevig. Er zijn strakke procedures en termijnen die je in de gaten moet houden. Ook is het handig de uitzonderingen te kennen.

Een belangrijk verschil tussen bijvoorbeeld de arbeidsongeschiktheidswetgeving en het letselschaderecht is dat bij de bepaling van de mate van arbeidsongeschiktheid de causaliteit minder relevant is. Ook is het goed om te weten dat de primaire beoordeling van het UWV  beperkt is. Dat brengt met zich mee dat het bij een afwijzing van een WIA-uitkering lonend kan zijn om een expertise te verrichten en in beroep te gaan. Het slagingspercentage bij in dit rechtsgebied gespecialiseerde advocaten ligt rond de 56%, dus dat is best hoog.

Deze gebieden behoren natuurlijk niet tot de kerngebieden van de letselschadejurist, maar ze zijn wel van groot belang voor hun cliënten. Daarom zeg ik ze altijd dat het goed is als ze op tijd de alarmbellen horen rinkelen. Het UWV is afwachtend, dus de verantwoordelijkheid ligt bij de gemachtigde. Die zal zich tijdig moeten bedenken dat er een uitkering moet worden aangevraagd, of dat er bezwaar moet worden aangetekend. Ook kan het nuttig zijn te besluiten een specialist in te schakelen: ook het weten wanneer je hulp nodig hebt is een belangrijke competentie.”

Met welke problemen kun je in de praktijk te maken krijgen?
“Problemen zijn er vooral bij de uitvoering. Het UWV kampt met een enorm capaciteitsprobleem, namelijk een tekort aan verzekeringsartsen, met grote werkvoorraden en lange wachttijden tot gevolg. Dat heeft iedereen in de krant kunnen lezen. Dat probleem is nog lang niet opgelost, omdat de uitvoering van een nieuw op te tuigen verzekeringsplicht voor ZZP-ers er voor het UWV nog aan komt. Dat ziet er dus niet goed uit.”

Wat gebeurt er om deze problemen op te lossen?
“Kijkend naar de toekomst kunnen we de vraag stellen of het stelsel op deze manier wel houdbaar is. De Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (Octas) adviseert het kabinet begin 2024 over een stelsel voor langdurige ziekte en arbeidsongeschiktheid. Daarmee kan het nieuwe kabinet vervolgens aan de slag. Dat wordt een enorme uitdaging.”

Cursus Letselschade en Sociale Zekerheid
Op verzoek van Studiecentrum Kerckebosch is Bernard de Leest één van de docenten van de cursus Letselschade en Sociale Zekerheid. De cursus is bedoeld om de kennis van letselschadeprofessionals bij te spijkeren op het terrein van de relevante sociale zekerheidswetgeving. “Actuele kennis van zaken is nodig om cliënt goed te begeleiden. Er zijn voortdurend wijzigingen, dus het is verstandig om dat bij te houden. Veel regelgeving lijkt op elkaar, maar wordt vaak net iets anders uitgevoerd. Na het volgen van de cursus weten schadebehandelaren waar ze op moeten letten en wanneer er actie wordt gevraagd. Dat is in het belang van de cliënt.”

Meer informatie over de cursussen van Kerckebosch treft u hier aan.