Hoger aantal longontstekingen in nabijheid geitenhouderijen

Longontsteking komt vaker voor bij mensen die nabij een geitenhouderij wonen. In de stallen van geitenhouderijen zijn verschillende bacteriën gevonden die deze longontstekingen kunnen verklaren. Dezelfde bacteriën werden voor een groot deel namelijk ook gevonden in de lucht/omgeving en bij mensen die in de buurt wonen van de geitenhouderijen.

De associatie tussen het wonen in de nabijheid van een geitenhouderij en het risico op longontsteking blijkt in de onderzochte veerijke provincies Noord-Brabant en Limburg consistent te zijn over de onderzochte elf jaren; er is per jaar tussen 26 en 60% meer longontsteking vergeleken met een minder veerijk gebied. Onderzoek in drie andere veerijke provincies bevestigt deze associatie.

Consistent meer longontsteking binnen een straal van 2000 meter van een geitenhouderij
In het hele onderzoeksgebied wordt een groter risico op longontsteking gevonden binnen een straal van 2000 meter van een geitenhouderij. Er zijn daarbij kleine verschillen tussen de resultaten van de vijf studies. Longontsteking komt gedurende het gehele jaar vaker voor in het onderzoeksgebied. Het verschil tussen individuele maanden in de periode 2014-2019 is klein.

Verklaring ligt mogelijk in een of meer van 23 verschillende soorten aangetroffen bacteriën
Naast literatuuronderzoek werd in het programma VGO-III onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van ziekteverwekkers bij patiënten, omwonenden, geitenhouders en geitenhouderijen, en de aanwezigheid van ziekteverwekkers in de buitenlucht rondom geitenhouderijen. Er werden meer dan 30 verschillende bacteriën gevonden die elk bij minstens 25% van de geitenhouderijen in de lucht van de stallen voorkwamen en waarvan bekend is dat ze bij mensen een longontsteking kunnen veroorzaken. Hiervan kwamen er 23 ook vaker voor bij patiënten, bij omwonenden, bij geitenhouders en/of in de buitenlucht rondom geitenhouderijen. Uit het onderzoek in de stallen – waarbij onder andere mest, strooisel en lucht werden onderzocht – blijkt dat veel van de bacteriën in de stallucht voortkomen uit een mengsel van stalmest en strooisel.

Aanbeveling: blijven monitoren en mogelijke ziekteverwekkers verminderen
Belangrijk om expliciet te benoemen is dat dit onderzoek niet aantoont dat bacteriën uit de geitenstallen de directe oorzaak zijn van longontstekingen bij mensen in de buurt. Het voorkomen van de bacteriën is wel een mogelijke verklaring. In het eindrapport VGO-III wordt aanbevolen om het risico op longontsteking te blijven monitoren en om te onderzoeken hoe de hoeveelheid ziekteverwekkers in de stallucht en omgevingslucht omlaag kan worden gebracht.