Knelpunten in de personele bezetting in de zorg worden vaak in direct verband gebracht met verminderde patiëntveiligheid. Daarbij draait het niet alleen om het aantal ‘handen aan het bed’. Uit recent onderzoek van het Nivel blijkt dat ook kwalitatieve aspecten van de personele bezetting van groot belang zijn. Het verlagen van de werkdruk en verbeteren van de werkomgeving komen naar voren als kansen voor het verder verbeteren van de patiëntveiligheid.
In absolute aantallen is de capaciteit van medisch specialisten in ziekenhuizen tot 2019 gestegen. Voor verpleegkundigen is tot 2019, na een eerdere daling, ook een stijgende trend zichtbaar. Toch lijkt de groei onvoldoende om aan de eveneens stijgende zorgvraag te voldoen. Deze disbalans is nog zichtbaarder geworden tijdens de coronapandemie.
Werkdruk en werkomgeving verbeteren
Het literatuuronderzoek wijst uit dat, naast absolute aantallen, ook het opleidingsniveau van verpleegkundigen, de werkdruk onder zorgpersoneel en de omgeving waarin zij werken van belang zijn voor de patiëntveiligheid. Het opleidingsniveau van verpleegkundigen wordt steeds hoger, blijkt uit onderzochte databronnen, maar de werkdruk en de werkomgeving van medisch specialisten en verpleegkundigen in ziekenhuizen kunnen beter. Het verlagen van de werkdruk en het verbeteren van de werkomgeving zijn dan ook interessante richtingen om verder te verkennen.
Betere personele bezetting voor de toekomst
Het adequaat inrichten van alle facetten van de personele bezetting draagt ten eerste bij aan de veiligheid voor de patiënt. Daarnaast zorgt het er ook voor dat de sector aantrekkelijker wordt om in te (blijven) werken. Hierdoor komt er meer personeel beschikbaar voor voldoende ‘handen aan het bed’, ook in de toekomst. Voor een goede personele bezetting moet op lokaal niveau gekeken worden naar de juiste invulling van de verschillende aspecten van personele bezetting.
FNV: ‘zorgmedewerkers zijn op’
Het onderzoek wordt gepresenteerd op de dag dat vakcentrale FNV de noodklok luidde over de werkdruk in de zorgsector. Twee op de vijf medewerkers in de sector zorg en welzijn hebben in de coronaperiode collega’s zien vertrekken vanwege de hoge werkdruk of overbelasting. Een derde van het personeel zegt dat ze meerdere keren per week in onderbezette teams werken en moeite hebben om vrij te nemen. Dat blijkt uit de tweejaarlijkse FNV Zorg & Welzijnsbarometer, uitgevoerd door het onafhankelijke onderzoeksbureau Bluefield. Ruim 12.000 FNV-leden deden hieraan mee. De onderbezetting vindt vooral plaats in apotheken, ziekenhuizen en verpleeghuizen.
“Zorgmedewerkers zijn op”, zegt Bert de Haas, bestuurder FNV Zorg & Welzijn: “Al voor de pandemie was de werkdruk enorm hoog. Dat is door corona verergerd.” Door de drukte hadden veel werknemers moeite om vrije dagen op te nemen. Ze bouwden daardoor meer verlofuren op dan normaal: 40 procent van alle zorg- en welzijnsmedewerkers konden geen vrij nemen op de momenten van hun voorkeur.
(Bron: Nivel)