Jawed S. moet ruim 2,8 miljoen euro schadevergoeding betalen aan een van de Amerikanen aan een van de twee Amerikanen die hij vorig jaar neerstak op Amsterdam CS, maar hoe gaat hij dat ooit betalen? Jan van Dijk, hoogleraar victimologie aan de Tilburg University, gaf een analyse in Radio EenVandaag.

Volgens Van Dijk is het zeer onwaarschijnlijk dat Jawed S. ooit voldoende geld heeft om het volledige bedrag te betalen. Toch krijgt het slachtoffer gewoon zijn geld. Dat is mogelijk omdat Nederland een ‘voorschotregeling’ heeft. Deze regeling houdt in dat overheid het geld van de schadevergoeding voorschiet en dat de dader dan op een later moment het geld kan terugbetalen. De kans dat de overheid ook het volledige bedrag van S. terugkrijgt schat de hoogleraar somber in.

Voorschotregeling op de schop
Uit een conceptwetsvoorstel van het ministerie van Justitie en Veiligheid blijkt dat deze regeling in de toekomst gaat veranderen. Volgens Van Dijk zou het er in de toekomst op neerkomen dat bij zaken zoals die van de slachtoffers van Jawed S. er geen aanspraak meer op gemaakt kan worden. “De meer ingewikkelde claims, zoals deze, gaan in de toekomst naar een soort zijkamer van de strafkamer waar ook dan ook civilisten in zitten.” Hierdoor geldt voor deze zaken de voorschotregeling niet meer, wat betekent dat, als de dader de schadevergoeding niet kan betalen, het bedrag ook niet voldaan wordt. De hoogleraar noemt dit juist voor dit type slachtoffers een zeer ongelukkige wijziging van de wet.

‘Velen miljoenen worden per jaar worden voorgeschoten’
Uit cijfers van het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) blijkt dat sinds 2011 de overheid 55 miljoen euro aan schadevergoedingen heeft betaald aan slachtoffers van onder andere zeden- en geweldsmisdrijven. Zo’n 29 miljoen euro hiervan is voorgeschoten voor daders die dit geld zelf niet hebben.

Jan van Dijk onderkent dit: “Velen miljoenen per jaar worden voorgeschoten, al wordt er ook een groot deel teruggevorderd. Maar de overheid blijft wel met een schadepost zitten aan het einde van het jaar.” Hij vindt de hoge kosten voor de schatkist geen reden om de voorschotregeling af te schaffen: “Duizend mensen per jaar worden het slachtoffer van een ernstig verkeersongeluk. Als de automobilist die dat veroorzaakt heeft niet verzekerd is dan hebben wij in Nederland een waarborgfonds, daar worden tientallen miljoenen per jaar uitgekeerd aan verkeersslachtoffers. Is het eerlijk dat wanneer je een dwarslaesie oploopt in het verkeer je alles betaald krijgt, maar wanneer dat met opzet gebeurt door een terrorist bij een station, dan zou je niks krijgen?” De hoogleraar slachtofferwetenschap vindt dit heel onrechtvaardig.

(Bron: NPO Radio 1)