Zorginstellingen mogen over een tijdje waarschijnlijk geen zwijgcontracten meer afsluiten met gedupeerde patiënten. Zulke overeenkomsten moeten worden verboden, aldus minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) in een wetsvoorstel. 

“Juist als je heftige dingen hebt meegemaakt, is het belangrijk om daarover in gesprek te kunnen gaan. Niets mag een cliënt in de weg staan om zijn of haar verhaal te doen,” aldus de minister. Bij zwijgcontracten mag een gedupeerde niet met journalisten, familieleden of anderen praten over wat hem of haar is overkomen. 

“Volstrekt onaanvaardbaar,” vindt De Jonge, omdat de zorg moet kunnen leren van fouten van anderen. Het wetsvoorstel gaat waarschijnlijk na de zomer naar de Tweede Kamer.

Cordaan
De Jonge komt tot zijn standpunt mede door de zwijgcontracten bij de Amsterdamse zorginstelling Cordaan. De zorginstelling liet de contracten ondertekenen door verstandelijk beperkte slachtoffers van Villa Anderz, een organisatie voor ambulante begeleiding. 

Cordaan bood de vijftien slachtoffers van Villa Anderz in 2014 een schadevergoeding en zwijgcontract aan. Dat gebeurde nadat Cordaan had vastgesteld dat twee medewerkers, Sonja L. en Janine W., tussen 2009 en 2013 zo’n 250.000 euro van verstandelijk beperkten hadden gestolen. Ook mishandelden, vernederden en kleineerden ze de volwassenen die merendeels de cognitieve vermogens van een kind onder de 10 hebben.

In het zwijgcontract van Cordaan stond dat de slachtoffers door ondertekening afzagen van aangifte bij het Openbaar Ministerie. Ook werd in de overeenkomst opgenomen dat de slachtoffers na uitkering van een schadevergoeding niets meer te vorderen hadden.

Niet alle slachtoffers van Villa Anderz ondertekenden het zwijgcontract, zo bleek bij een rechtszaak in juni vorig jaar. De rechtbank veroordeelde Sonja L. tot 200 uur taakstraf en haar handlanger Janine W. tot 160 uur.

Hard oordeel
De rechtbank oordeelde hard over Cordaan, dat de twee medewerkers vier jaar liet begaan. Het management was onzichtbaar, en het ontbrak aan coaching en toezicht, zo staat in het vonnis.

Ook wilde Cordaan de zaak onder de pet houden. Ondanks herhaaldelijk aandringen van de Inspectie voor Volksgezondheid en Jeugd wachtte Cordaan meer dan een jaar met het doen van aangifte tegen de ex-medewerkers. Tevens hield de instelling de zwijgcontracten achter voor de Inspectie, omdat die zulke overeenkomsten niet accepteert.

De zorginstelling heeft inmiddels maatregelen genomen om misstanden eerder te ontdekken, zo zei bestuurder Ronald Schmidt. Ook maakt Cordaan geen gebruik meer van zwijgcontracten. “We handelen al volgens de wetgeving die nu in de maak is.”

(Bron: Het Parool)