Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) wil zwijgcontracten in de zorg wettelijk verbieden. Dit mede door de zwijgcontracten die de Amsterdamse zorginstelling Cordaan liet ondertekenen door verstandelijk beperkte slachtoffers van Villa Anderz.
Dat schrijft De Jonge (CDA) in antwoord op Kamervragen van Henk van Gerven (SP). Eind dit jaar wil De Jonge het wetsvoorstel in consultatie brengen. De minister vindt een zwijgcontract tussen slachtoffers en een zorginstelling ‘onaanvaardbaar’. Het verbiedt slachtoffers om te praten over ingrijpende gebeurtenissen die hen zijn overkomen. Ook werpt het een drempel op om aangifte te doen.
De Amsterdamse zorginstelling Cordaan – 5400 medewerkers, jaarlijks 20.000 cliënten – bood de vijftien slachtoffers van Villa Anderz in 2014 een schadevergoeding en zwijgcontract aan. Dat gebeurde nadat Cordaan had vastgesteld dat twee medewerkers, Sonja L. en Janine W., tussen 2009 en 2013 zo’n 250.000 euro van verstandelijk beperkten hadden gestolen. Ook mishandelden, vernederden en kleineerden ze de volwassenen die merendeels de cognitieve vermogens van een kind onder de 10 hebben. In het zwijgcontract van Cordaan stond dat de slachtoffers door ondertekening afzagen van aangifte bij het Openbaar Ministerie. Ook werd in de overeenkomst opgenomen dat de slachtoffers na uitkering van een schadevergoeding niets meer te vorderen hadden. Niet alle slachtoffers van Villa Anderz ondertekenden het zwijgcontract, zo bleek bij een rechtszaak in juni. De rechtbank veroordeelde Sonja L. tot 200 uur taakstraf en haar handlanger Janine W. tot 160 uur.
Hard oordeel
De rechtbank oordeelde hard over Cordaan, dat de twee medewerkers vier jaar liet begaan. Het management was onzichtbaar, en het ontbrak aan coaching en toezicht, zo staat in het vonnis. Ook wilde Cordaan de zaak onder de pet houden. Ondanks herhaaldelijk aandringen van de Inspectie voor Volksgezondheid en Jeugd wachtte Cordaan meer dan een jaar met het doen van aangifte tegen de ex-medewerkers. Tevens hield de instelling de zwijgcontracten achter voor de Inspectie, omdat die zulke overeenkomsten niet accepteert. De zorginstelling heeft inmiddels maatregelen genomen om misstanden eerder te ontdekken, zo zei bestuurder Ronald Schmidt. Ook maakt Cordaan geen gebruik meer van zwijgcontracten. “We handelen al volgens de wetgeving die nu in de maak is.”
Niet alleen de slachtoffers van Villa Anderz kregen een zwijgcontract, ook de daders. Sonja L. en Janine W. werden niet ontslagen, maar vertrokken met een vaststellingsovereenkomst en een geldbedrag. Ook dat vindt De Jonge onaanvaardbaar. Medewerkers die cliënten hebben mishandeld kunnen zodoende immers in de zorg blijven werken. Via een register wil de minister dat in de toekomst voorkomen. Overigens werken Sonja L. en Janine W. nu niet meer in de zorg.
De Jonge is niet de eerste minister die zwijgcontracten in de zorg wil verbieden. Ook zijn voorganger Edith Schippers (VVD) had dat voornemen al.
Einde nog niet in zicht
De zaak tussen Cordaan en de slachtoffers van Villa Anderz is nog niet ten einde. Advocaat Wendy van Egmond voert namens negen slachtoffers gesprekken met Cordaan over de schadevergoeding. Cordaan zegt meer dan de ontvreemde 250.000 euro te hebben uitgekeerd, maar wil niet zeggen hoeveel meer. Van Egmond vindt dat haar cliënten recht hebben op een betere schadevergoeding. Als partijen geen regeling kunnen treffen, volgt mogelijk een nieuw rechtszaak.
(Bron: Parool)