In een vandaag gepubliceerd SWOV-rapport staat vermeld hoe het verkeersgedrag, de attituden en meningen van Nederlandse weggebruikers verschillen van het Europese gemiddelde en vijf Europese buurlanden (België, Denemarken, Duitsland, Verenigd Koninkrijk en Zweden). Daaruit blijkt onder meer dat Nederlanders minder vertrouwen hebben in wettelijk verplichte maatregelen op het gebied van verkeersveiligheid, zoals snelheidslimieten, fietshelm of reflecterende kleding.
Wanneer we de verschillen bekijken en proberen te duiden – in termen van onderliggende factoren die hierbij een rol kunnen hebben gespeeld – dan is het beeld in grote lijnen als volgt:
- Snelheid: Nederlandse automobilisten onderscheiden zich niet in sterke mate van Europese automobilisten of automobilisten in naburige landen wat betreft het snelheidsgedrag. Nederlandse weggebruikers verschillen wél in sterke mate van Europese weggebruikers doordat ze veel minder hun steun uitspreken voor wettelijk verplichte maatregelen die een veilige snelheid ondersteunen: installatie van dwingende snelheidsbegrenzers in nieuwe voertuigen en dynamische snelheidswaarschuwingsborden boven de weg die oplichten als een bestuurder boven een bepaalde snelheid rijdt.
- Alcohol en drugs: Nederlandse automobilisten onderscheiden zich niet veel van het Europese gemiddelde wat betreft rijden onder invloed van alcohol of drugs. Wel blijkt dat ze minder alcoholcontroles ondervinden en de pakkans lager inschatten dan de Europese automobilisten gemiddeld. Het laatste decennium is de handhaving in Nederland op dit terrein ook feitelijk verminderd en is ook rijden onder invloed zoals gemeten in het verkeer toegenomen.
- Afleiding: Nederlandse automobilisten wijken in gunstige zin af van het Europese gemiddelde op vragen over telefoongebruik in het verkeer. Uit SWOV-onderzoek is bekend dat Nederland qua handhaving op dit terrein ook voorloopt op andere landen in Europa.
- Fietsen: De onderzoeksresultaten bevestigen dat Nederland ‘fietsland nr. 1’ van Europa is, als het gaat om het fietsgebruik als populair alledaags vervoermiddel. Een minpunt is dat in Nederland ook door meer fietsers dan het Europese gemiddelde met alcohol op wordt gefietst.
- Maatregelen: Nederlandse weggebruikers onderscheiden zich in sterke mate van het Europese gemiddelde door hun mindere steun voor wettelijk verplichte maatregelen op terreinen van snelheidsbegrenzing, fietshelm en reflecterende kleding.
Het onderzoek heeft een verband gelegd tussen het gebrek aan steun onder de Nederlandse weggebruikers voor wettelijk verplichte veiligheidsmaatregelen en de sterke neiging tot onafhankelijkheid/individualisme als kenmerk van de Nederlandse cultuur. De onderzoekers geven aan dat de behoefte aan, of zorg om verkeersveiligheid in landen als Nederland mogelijk wat is teruggelopen omdat er in het verleden al veel is bereikt. Als dat waar is, dan betekent dat niet dat Nederlandse burgers niets meer willen op dit terrein, maar wel dat ze kennelijk de nodige reserves hebben ten aanzien van verdere maatregelen.
Het is nodig om preciezer na te gaan wat Nederlandse burgers bereid zouden zijn om aan inspanning te leveren of aan tijd, geld of vrijheid in te leveren voor een verdere verbetering van verkeersveiligheid, en wat ze daarvoor eventueel willen terugzien of ontvangen in termen van een verbeterde verkeersomgeving of een verbeterde verkeersservice.
(Bron: SWOV)