D66, Christenunie en GroenLinks willen dat het parlement de wijze waarop China omgaat met de Oeigoeren bestempelt als genocide, oftewel volkerenmoord. Donderdag moet blijken of de partijen hiervoor een meerderheid in de Kamer krijgen.
Het Canadese parlement heeft maandag een motie aangenomen waarin China wordt beschuldigd van genocide wegens de behandeling van de Oeigoeren in de westelijke regio Xinjiang. Canada volgt met de motie in de voetsporen van de Verenigde Staten. De voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo zei dat er bij het Chinese beleid ten aanzien van de Oeigoeren sprake is van misdrijven tegen de mensheid en genocide. Zijn opvolger, Antony Blinken, heeft dat bevestigd.
Minister Blok
Chinese moslims, vooral Oeigoeren, worden in China stelselmatig opgepakt en in werk- en heropvoedingskampen gezet. Uit de Chinese regio Xinjiang kwamen recent, via de BBC, beelden van deze kampen naar buiten. De Oeigoeren zouden daar stelselmatig worden gesteriliseerd en dwangarbeid in de katoenindustrie moeten verrichten. Vanwege deze sterilisatie vinden partijen dat er sprake is van een volkerenmoord. Minister Blok van Buitenlandse Zaken wil zover niet gaan. Hij schrijft aan de Kamer dat ‘niet vaststaat’ dat het vooropgezette doel van China een volkerenmoord is. Hij houdt het bij “vergaande schendingen van de mensenrechten”.
Olympische Spelen
Als China zijn houding ten opzichte van de Oeigoeren niet verandert, moeten de Olympische Winterspelen volgend jaar van China naar een ander land worden verplaatst. Daarvoor pleit D66. In het radioprogramma Nieuws en Co zei D66-Kamerlid Sjoerdsma dat China genocide pleegt op de Oeigoeren. Hij sprak van verschrikkelijke misstanden tegen de Oeigoerse moslimminderheid: “We moeten geen blad voor de mond nemen en het genocide noemen.” Onder anderen GroenLinks en ChristenUnie zijn het met die kwalificatie eens.
Turkije
Turkije was altijd een veilige haven voor Oeigoeren, een etnische minderheid in China die cultureel, religieus en taalkundig verwant is aan de Turken. Maar nu brengt toenadering tussen Erdogan en China, onder meer in verband met de aanschaf van Chinese coronavaccinaties, hun positie in gevaar. De Oeigoeren worden vaker opgepakt als ze demonstreren en zijn bang voor deportatie naar China. Sinds november zijn er volgens advocaten zo’n 25 Oeigoeren in Turkije opgepakt en naar deportatiecentra gebracht – een plotselinge stijging. Hoewel geen van hen daadwerkelijk is gedeporteerd, hebben de detenties koude rillingen door de Oeigoerse gemeenschap gejaagd. “We zijn teleurgesteld in de regering en voelen ons niet meer beschermd”, zegt Nursiman Abdurasid, een Oeigoerse activiste uit Istanbul, tegen NRC.
(Bronnen: NRC/Trouw/NOS)
