Dit jaar is het tien jaar geleden dat de MH17 werd neergehaald uit het luchtruim boven Oost-Oekraïne. Er lopen nog verschillende procedures tegen Rusland vanwege de ramp. Vier Kamercommissies bogen zich op 26 juni over de nasleep van de ramp waarbij 298 mensen omkwamen. Dit waren de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken, de vaste commissie voor Defensie, de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid en de vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat.
Demissionair-minister Bruins Slot tijdens het commissiedebat: “Na de vaststelling van de aansprakelijkheid van Rusland door het Europees Hof en de ICAO-raad zal Nederland verzoeken om het vaststellen van de gevolgen daarvan, waaronder de omvang van de betaling van de schadevergoeding. We zullen ook vragen om het opschorten van het stemrecht. We zullen Rusland blijven vragen om de uitspraak na te leven. En we kunnen een Nederlandse of buitenlandse rechter ook verzoeken om de einduitspraak te erkennen. In beginsel kunnen de uitspraken dan ook ten uitvoer worden gelegd. Er kan dan ook beslag worden gelegd op de vermogensbestanddelen van Rusland.”
ICAO-procedure
Op 14 maart 2022 is Nederland samen met Australië een procedure bij de Raad van de ICAO (ICAO-Raad) gestart tegen de Russische Federatie. De ICAO is de internationale burgerluchtvaartorganisatie. Inzet van de procedure is om vast te stellen dat de Russische federatie onrechtmatig een wapen heeft gebruikt tegen een burgerluchtvaartuig. Dit is in strijd met het Verdrag van Chicago inzake de burgerluchtvaart.
Als de claim van Nederland en Australië wordt toegewezen, kan de ICAO-Raad daar rechtsgevolgen aan verbinden. Een schadevergoeding is een voor de hand liggend voorbeeld van zo’n rechtsgevolg. Nadat Rusland eerder tevergeefs had geprobeerd behandeling van de procedure te verhinderen, heeft het land zich op 17 juni 2024 helemaal teruggetrokken uit de procedure. Een tweede hoorzitting over de juridische onderbouwing van de claims staat gepland voor het najaar.
EHRM-procedure
Ook bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens loopt nog een zaak. Op 10 juli 2020 heeft het kabinet een statenklacht tegen de Russische Federatie ingediend vanwege schendingen van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Het EHRM heeft de statenklacht op 25 januari 2023 ontvankelijk verklaard. Op 12 juni jl. vond een hoorzitting plaats over de inhoudelijke aspecten van de statenklacht van Nederland tegen de Russische Federatie. Het zal naar verwachting nog een jaar duren voordat het EHRM tot een uitspraak komt.