Zzp’ers kunnen geen beroep doen op werktijdverkorting, ook niet als zij zelf veel minder uren maken. Een terugval in opdrachten als gevolg van de corona-uitbraak wordt tot het ondernemersrisico gerekend. Of in de woorden van minister Eric Wiebes (Economische Zaken) bij WNL op zondag: ,,Dit zijn mensen die hebben zelf bewust dat risico genomen.”
De VVD-bewindsman ontlokte met zijn uitspraken een golf van verontwaardiging. Veel mensen gaven aan dat zij niet zelf gekozen hebben voor het zzp’erschap, maar niet anders konden. En als er al sprake was van een keuze, dan kun je deze uitzonderlijke omstandigheden toch niet onder het reguliere ondernemersrisico scharen? In al het geweld sneeuwde onder dat zzp’ers wél een beroep op het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) kunnen doen. Dit is een vorm van bijzondere bijstand die door gemeenten wordt verstrekt.
Ondersteuning aanvragen op grond van Bbz heeft echter wel de nodige voeten in de aarde. De aanvraagprocedure duurt lang, twee tot drie maanden, en de voorwaarden zijn streng. Zo moeten zzp’ers kunnen aantonen dat hun bedrijf ‘levensvatbaar’ is, ofwel voldoende duurzame inkomsten heeft om te kunnen voortbestaan. Daarnaast moet de aanvrager minimaal 1255 uur per jaar werkzaam zijn in het bedrijf, wat neerkomt op gemiddeld 23,5 uur per week. Ook moet de aanvrager aantonen dat er geen bank is die met een lening wil bijspringen, alsof een bank tegenwoordig überhaupt nog enig krediet zou verstrekken aan een zzp’er. En stel dat de gemeente vervolgens over de brug komt met een uitkering, dan heeft die het karakter van een lening, die dus geheel terugbetaald moet worden. Soms met daarbovenop een forse rente, er zijn gevallen bekend van maar liefst 8 procent. De zzp’er die van de regeling gebruik maakt steekt zich dus in de schulden en maakt z’n problemen daarmee alleen maar groter. De Bbz is een gedrocht waar in de huidige situatie maar weinig zzp’ers bij gebaat zijn.
Wiebes heeft gezegd dat het kabinet kijkt of de regeling kan worden aangepast en uitgebreid, zodat meer zzp’ers hier gebruik van kunnen maken. In de loop van deze week moet duidelijk worden of de voorwaarden worden versoepeld en of het Rijk zelf geld bijpast om zzp’ers via de nu nog gemeentelijke regelingen te steunen.