Over tien jaar zal de jaarwisseling in Nederland er heel anders uitzien dan nu. Hoe, is nog onbekend. Maar CDA-Kamerlid Chris van Dam weet zeker: er zal minder vuurwerk zijn. “The times they are a-changin’”, zegt Van Dam. “De vuurwerktraditie die we nu hebben, zal een totaal andere worden.”
Het CDA houdt dat niet tegen. Sterker nog, de partij wil meebewegen en richting aangeven. “Als je wilt veranderen, moet je de mensen meenemen”, zegt Van Dam.
Jarenlang stond het CDA pal voor het behoud van de Nederlandse vuurwerktraditie. Dat is veranderd. De fractie in de Tweede Kamer zet nu in op de ‘geleidelijke weg’: het beperken van vuurwerk. De nieuwe benadering is symbolisch voor hoe in de hele Tweede Kamer de aarzeling groeit over de vuurwerktraditie in Nederland en over hoe lang die nog houdbaar is. Alleen de VVD en PVV zijn wars van beperkingen.
Politieke spanning
Vuurwerk helemaal verbieden, zoals GroenLinks en de Partij voor de Dieren voorstellen, ligt nog gevoelig. Alleen de SGP steunt dit. Een wetvoorstel van de twee linkse oppositiepartijen zal de politieke spanning over vuurwerk dit jaar verder op scherp zetten.
Stap voor stap vuurwerk verbieden krijgt wel steeds meer politieke steun, waarbij het CDA een sleutelrol speelt. De CDA-fractie nam afgelopen najaar het initiatief voor een verbod op zware vuurpijlen (klasse F2) en zogenoemde single shots, lichtkogels die in de lucht exploderen. “Uit onderzoek blijkt dat dit vuurwerk een gevaar vormt voor hulpverleners”, zegt Van Dam. De single shots zijn onder jongeren het meest verkochte vuurwerk. Met grote steun van de Tweede Kamer wil het kabinet die al per komende jaarwisseling verbieden.
Het CDA vindt een algemeen vuurwerkverbod nu niet uitvoerbaar. Van Dam: “Dat neem je een haakse bocht op de traditie. Je kunt vuurwerk niet van de ene op de andere dag verbieden. Het moet gedragen worden in de samenleving. Mensen hebben dit jaar 77 miljoen euro uitgegeven aan vuurwerk; dat zijn heel veel Nederlanders die graag vuurwerk afsteken. Maar dat de traditie gaat veranderen, staat vast. Het vraagt leiderschap om het op de juiste manier te doen.”
Dat politievakbonden smeken om wél alle vuurwerk te verbieden en dat de Onderzoeksraad voor de Veiligheid zo’n verbod ook al twee jaar adviseert, maakt de politieke discussie beladen. Het CDA zegt ‘te luisteren’. Van Dam: “Alleen: door al het vuurwerk te verbieden verandert er niets. Mensen reizen nu al naar Duitsland voor vuurwerk. De verboden die er al zijn, zoals over het tijdstip van afsteken, worden nu al niet gehandhaafd. Dat is het grote probleem.”
Daardoor zal de discussie komend jaar in de Tweede Kamer eerst nog gaan over strengere handhaving. Het CDA wil meer boetes en wil dat de politie vaker overtreders aanhoudt en in de cel zet. Van Dam: “Ik merk bij politie en justitie nog te veel aarzeling om dat te doen.”
Langzaam worden de regels strenger
De verkoop van vuurwerk gaat komende jaarwisseling verder aan banden. Het zwaarste vuurwerk, zoals Chinese rollen (F3-klasse) mag niet meer worden verkocht. Ook zware vuurpijlen en single shots (F2-klasse) gaan in de ban. Het kabinet doet onderzoek naar de mogelijkheden om strengere eisen te stellen aan vuurpijlen en knalvuurwerk. Ook de veiligheid van sierpotten en fonteinen wordt bekeken, omdat daar relatief vaak iets mee misgaat.
Het kabinet wilde in 2018 al verder gaan en ook lichter vuurwerk verbieden, zoals rotjes en knalvuurwerk. Van de fractie van CDA en VVD kwam zoveel protest dat die plannen al na één dag van tafel gingen.
Wel zijn er sindsdien andere beperkingen afgesproken. Zoals betere controle op vuurwerk en zwaardere straffen voor geweld tegen de politie. Gemeenten kregen de ruimte om zelf met een vuurwerkverbod te komen. Dat leidde tot de klacht van de korpschef van de Nationale Politie dat de regels zo verschillend zijn, dat de politie niet meer weet hoe op te treden.
(Bron: Trouw)