Agenten worden in coronatijd vaker geconfronteerd met agressie en geweld. Dat komt onder meer omdat agenten vaker op overlastmeldingen moeten afgaan.
Ondanks dat de straten leger zijn dan normaal, krijgen agenten vaker te maken met verbale of fysieke agressie. Agenten moeten tijdens de coronacrisis vaker uitrukken voor overlastmeldingen. Dat aantal lag afgelopen week 55 procent hoger ten opzichte van vorig jaar.
In een enkel geval worden agenten bespuugd. Dat overkwam afgelopen week drie agenten op het politiebureau van Hilversum. De spuger zei erbij dat hij corona had. “Een verwerpelijk incident met een enorme impact”, zegt Verkuijlen. “Eén van de drie agenten heeft een zwangere vrouw en moet nu noodgedwongen afstand van haar houden.”
De politie is afgelopen jaar meer dan 10.000 keer geconfronteerd geweest met agressie en geweld, blijkt uit de jaarcijfers over Geweld tegen politieambtenaren, die vandaag verschijnen. Politiemensen zijn veel vaker bekogeld met vuurwerk (94 keer ten opzichte van 16 keer in 2018). Het aantal zware mishandelingen verdubbelde van 25 tot 51 keer. Liefst 111 agenten kregen een poging tot doodslag te verduren.
Met zijn zwaailicht aan begeleidde motoragent Rob op 18 december vorig jaar een colonne van boeren en bouwers, die hadden geprotesteerd tegen het stikstofbeleid. Dankzij de inzet van Rob en honderden van zijn politiecollega’s in het land waren verschillende demonstraties in het land die dag mogelijk geweest. Nu waren de trekkers en busjes op weg naar huis.
Op de A1 reed Rob achter een collega aan de Hanzetunnel in. Plotseling werd hij opgeschrikt door een lichtflits en een extreem harde knal. Voor hem slingerde zijn collega op de motor. “Mijn eerste reflex was om te kijken of mijn collega oké was. Daarna gingen we op jacht naar de daders. Dat bleken drie jonge mannen in een busje te zijn. Eerst werkte ik op de adrenaline door. Pas later ging mijn aandacht naar een hardnekkige piep in mijn oor, waar ik een half jaar later nog steeds last van heb. De gehoorschade die ik heb opgelopen, is mogelijk blijvend.”
Rob is één van de 94 agenten die vorig jaar vuurwerk naar zich toegegooid kregen. Een opvallende stijging ten opzichte van het jaar ervoor, toen het nog ‘slechts’ 16 keer voorkwam. Vaak gaat het om illegaal knalvuurwerk, dat soms de kracht heeft van een handgranaat. “Het lijkt misschien een geintje, maar dat is het écht niet”, zegt Ruud Verkuijlen van de politie. “Het is absoluut verwerpelijk en wij nemen dit dan ook heel serieus.”
Gekrabd, gebeten, geslagen
Verkuijlen heeft Geweld tegen politieambtenaren in zijn portefeuille. Ondanks de maatschappelijke verontwaardiging over agressie tegen hulpverleners zijn de cijfers niet gedaald. Meer dan 4200 keer kregen agenten in 2019 verwensingen of bedreigingen naar het hoofd en meer dan 6.000 keer werd het fysiek. Agenten werden gekrabd, gebeten, geslagen, geschopt of kregen een kopstoot. In zes gevallen registreerde de politie een poging tot moord. In 111 gevallen een poging tot doodslag.
Vaak begint het als agenten burgers aanspreken. Vanuit een impuls halen ze dan uit, verbaal of fysiek. “Het zijn niet altijd the usual suspects. Een ogenschijnlijk brave huisvader kan ook raar reageren als een agent hem erop wijst dat hij achter het stuur zat te appen.”
Mensen laten zich in bepaalde gevallen minder corrigeren, merkt Verkuijlen. Omstanders gaan zich vaker met een arrestatie bemoeien, of weigeren op bevel van de agent uit de weg te gaan. “Ze belemmeren agenten daarbij in het werk. De politie handhaaft de democratische regels die we met zijn allen hebben opgesteld. We zijn heel blij dat minister Grapperhaus een taskforce in het leven heeft geroepen om dit probleem in het publieke debat aan te slingeren.”
In toenemende mate krijgen agenten te maken met personen die verward gedrag vertonen. Het aantal meldingen daarvan ging vorig jaar voor het eerst over de 100.000 heen. Twintig procent van de werktijd gaat op aan het werken met verwarde personen. “De politie is niet geoutilleerd om effectief op te treden. Daar zijn andere partijen geschikter voor, maar wij blijven de Haarlemmerolie in crisissituaties met verwarde personen. De plannen liggen er om de aanpak te veranderen, maar het zou goed zijn als daar meer stappen in gezet worden.”
Agenten kunnen best tegen een stootje, maar sommige zware incidenten zijn moeilijker te verteren. Het aantal gevallen van zware mishandeling verdubbelde vorig jaar. “Die incidenten raken niet alleen henzelf, maar ook het thuisfront. De vrouw van een agent die werd geslagen bij een trouwstoet beschreef dat vorig jaar zo treffend in een brief. Ze schreef hoe de kinderen vertelden dat papa ‘kok-out’ was geslagen. Hartverscheurend.”
(Bron: AD)