Het jaar 2020 was op zijn zachtst gezegd niet wat wij er met zijn allen van hadden verwacht. Zelfs als u en uw naasten het geluk hebben gehad gezond te blijven, zorgt ‘het nieuwe normaal’ van thuisblijven en afstand houden voor vele teleurstellingen.
Door mr. Miranda Walburg
Logisch dus dat iedereen reikhalzend uitkijkt naar de feestdagen, om te beginnen met de komst van de Goedheiligman. Kerst en oud & nieuw zijn tradities die staan voor zorgeloosheid, gezelligheid en samenzijn. Toch gebeuren juist op deze dagen veel ongevallen: na de alcoholrijke kerstborrel wordt in de auto gestapt, de hond springt tegen de frituurpan met oliebollen of de buurman schiet een vuurpijl door de tuin.
Rond de afgelopen jaarwisseling meldden zich bijna 1.300 slachtoffers bij het ziekenhuis en de huisartsenpost. Knal- en siervuurwerk zorgen jaarlijks voor ongeveer de helft van de slachtoffers. Om druk op ziekenhuizen, hulpdiensten en boa’s te beperken, heeft het kabinet besloten dat tijdens deze jaarwisseling 2020-2021 geen vuurwerk verkocht en afgestoken mag worden.
Vuurwerk zelf afgestoken
Vuurwerk ontploft soms sneller of op een andere wijze dan verwacht. Dit kan tot vervelende en blijvende letsels aan handen, ogen en gehoor leiden bij de afsteker van het vuurwerk.
Als vast komt te staan dat het vuurwerk gebrekkig was, kan de financiële schade die daar uit voortvloeit, verhaald worden op de fabrikant of producent. Een product is gebrekkig als het niet de veiligheid biedt die men daarvan mag verwachten, gelet op onder andere de presentatie van het product (waaronder een gebruiksaanwijzing) en het redelijkerwijs te verwachten gebruik van het product.
Het gerechtshof Leeuwarden oordeelde in 2011 bijvoorbeeld dat de importeur van siervuurwerk aansprakelijk was, omdat het vuurwerk ontplofte op ongeveer 2 tot 3 meter hoogte, waardoor een vrouw haar rechteroog verloor. Dit was lager dan in de gebruiksaanwijzing werd vermeld: “Effect hoger dan 5 meter”. Bovendien ontploften de overige mortieren uit dezelfde vuurwerkdoos allemaal op een veilige (10 tot 15 meter) hoogte. Het hof achtte op basis van de verklaringen van omstanders bewezen dat de vrouw was geraakt door een onderdeel van het op te geringe hoogte ontplofte fragment uit de vuurwerkdoos én dat daardoor het letsel was ontstaan. Dit maakte het product gebrekkig en daarmee de producent aansprakelijk.
Het succesvol aansprakelijk stellen van een producent is echter niet gemakkelijk. Het is aan het slachtoffer om te bewijzen wat er precies is gebeurd. Dit kan bijvoorbeeld door het laten onderzoeken van de vuurwerkresten, het aanbieden van getuigenverklaringen en door video’s van omstanders.
Door iemand anders afgestoken
Iets meer dan de helft van alle mensen met verwondingen door vuurwerk is omstander en wordt dus slachtoffer van vuurwerk dat door anderen wordt afgestoken.
Het enkele feit dat aan het afsteken van vuurwerk risico’s verbonden zijn of dat iemand daardoor gewond raakt, betekent niet dat sprake is van onrechtmatig handelen. Het afsteken van vuurwerk tijdens de jaarwisseling is op zichzelf niet ongebruikelijk. Maar van de mensen die vuurwerk afsteken wordt wél verwacht dat zij de specifieke afsteekinstructies volgen en algemeen bekende maatregelen treffen om de risico’s zo veel mogelijk te beperken. Denk daarbij aan het gebruik van een aansteeklont, het verzwaren van flessen met zand of water, de windrichting in de gaten houden en voldoende afstand bewaren van omstanders.
Als vast komt te staan dat diegene die het vuurwerk heeft afgestoken deze regels niet heeft gevolgd én dat daardoor iemand gewond is geraakt, kan de schade met succes op deze persoon worden verhaald wegens onzorgvuldig handelen.
Gevolgen tijdelijk vuurwerkverbod
Als de vuurwerkproducent buiten de Europese Unie is gevestigd, wordt de importeur die het product invoert beschouwd als producent. Door het vuurwerkverbod lijken veel problemen te ontstaan wegens handel in illegaal vuurwerk. Grote partijen vuurwerk worden aangetroffen in busjes vanuit landen als Duitsland en Polen. Het illegale vuurwerk komt uit onder meer Italië en vooral China, en wordt doorgaans via de havens van Hamburg en Antwerpen over Europa verspreid. Een succesvolle vordering op de producent wordt onmogelijk gemaakt door deze illegale en ondoorzichtige importroutes. De kans is dus groot dat slachtoffers van een gebrekkig product met hun schade blijven zitten.
Ook opslag van reeds besteld vuurwerk vormt een gevaar, zoals we ons nog herinneren van de vuurwerkramp in Enschede. Als gevolg van het verbod moeten miljoenen kilo’s aan onverkocht vuurwerk worden opgeslagen op diverse plekken in Nederland. Het kabinet ziet hierin geen probleem en verwacht dat er voldoende ruimte is voor opslag in daarvoor aangewezen plaatsen in zowel Nederland als Duitsland. De politie heeft de afgelopen weken echter relatief veel zwaar vuurwerk aangetroffen in garageboxen en boxen onderin flats of in woningen. En als dat tot ontploffing komt… zou het vuurwerkverbod zijn doel wel eens voorbij kunnen schieten.
(Bron: Beer advocaten)