Partijen mondkapjes en veiligheidsbrillen uit China die niet voldoen aan de normen, worden toch aan Europese landen geleverd, met behulp van misleidende of vervalste certificaten. Daardoor lijkt het alsof ze geschikt en getest zijn volgens de Europese regels.

Dat zeggen diverse Europese importeurs tegen de Volkskrant. Ook de European Safety Federation, de Europese brancheorganisatie voor beschermingsmateriaal, waarschuwt dat er veel valse certificaten van Europese keuringsbureaus in omloop zijn, die worden gebruikt om beschermingsmateriaal te verkopen.

Door de enorme vraag naar persoonlijke beschermingsmiddelen voor ziekenhuismedewerkers en andere zorgaanbieders zijn er overal in Europa grote tekorten ontstaan. De afgelopen tijd zijn daardoor allerlei Chinese bedrijven zich gaan toeleggen op de productie van onder meer mondmaskers en beschermingsbrillen. Die bedrijven beschikken nog niet over de juist certificaten om de hulpmiddelen op de Europese markt te mogen verkopen, waardoor er de afgelopen weken een handel in valse en onjuiste certificaten is ontstaan, zeggen betrokkenen.

CE-markering
In totaal zijn er 32 bedrijven in Europa die mondkapjes mogen certificeren. Dat is een langdurig proces, waarbij de kapjes onder meer in een laboratorium worden getest. Als ze voldoen, krijgen ze een CE-markering en geeft het bevoegde bedrijf een certificaat af. Met die certificaten wordt nu op verschillende manieren gefraudeerd.

Zo zijn er vervalste certificaten van deze Europese bureaus in omloop. Daarnaast worden er certificaten gebruikt om mondkapjes te verkopen die afkomstig lijken te zijn van Europese bureaus die wel officieel producten mogen certificeren voor de Europese markt, maar geen mondkapjes.

Die vorm van fraude werd ontdekt door Thijs Niks, een Nederlander die in San Fransisco bij Uber werkt, maar met andere Nederlandse ondernemerd de afgelopen weken bezig is geweest om beschermingsmateriaal in China te kopen en te controleren. Hij ziet dat veel fabrieken zich op mondkapjes hebben gestort. ‘Die produceren normaal bijvoorbeeld theedoeken en zijn nu begonnen met beschermingsmateriaal.’ Alleen hebben ze de expertise en ervaring nog niet. En omdat ze net zijn begonnen, zijn hun mondkapjes nog niet getest.’ 

Wel bevoegd, maar niet voor mondkapjes
Toch had een aantal al wel een Europese certificering. ‘Van die Chinese fabrikanten heb ik toen de certificaten gecontroleerd. Die waren echt en de nummers in de certificaten waren ook gekoppeld aan de databank, maar die bedrijven mochten helemaal geen mondkapjes goedkeuren en certificeren.’

Dat niet goedgekeurde mondkapjes gevaarlijk kunnen zijn, bleek onlangs toen een grote partij uit China die bij Nederlandse ziekenhuizen was geleverd, werd afgekeurd omdat de kapjes niet voldeden. De maskers hadden een Chinees certificaat, maar de informatie daarop bleek niet te kloppen. Toen TNO de maskers testte, bleek dat ze niet  goed pasten en de filters de virusdeeltjes onvoldoende tegenhielden.

De Europese bedrijven die bevoegd zijn om te certificeren, hebben elk een eigen nummer en zijn opgenomen in een Europese databank. Daar staat ook precies in welke producten ze mogen certificeren. Zo schermde een Chinese fabrikant bij Thijs Niks met een certificaat van het Italiaanse bureau ECM. ‘Dat bedrijf heb ik vervolgens opgezocht en dat is inderdaad bevoegd om medisch materiaal, bijvoorbeeld pleisters, te certificeren, maar geen persoonlijk beschermingsmateriaal zoals mondkapjes.’

Op de website van de Europese brancheorganisatie is nu een lijst gepubliceerd van Europese bureaus met certificaten waarmee wordt gerommeld. Het is niet altijd duidelijk wie verantwoordelijk is voor de valse certificaten. Ondernemers die China zaken doen, hebben het vermoeden dat er makelaars in dat land actief zijn die aan producenten van beschermingsmateriaal valse certificaten verkopen, voor een paar duizend euro per stuk.

Lijst met rommelcertificaten
Maar sommige ondernemers vermoeden ook dat Europese bureaus ten onrechte certificaten hebben verstrekt aan Chinese bedrijven. Voor sommige producten in Europa bestaat een verplichte certificering, voordat ze mogen worden verkocht. Maar sommige Europese bureaus geven ook een vrijwillige certificering af. Dit keurmerk heeft geen wettelijk status, maar wordt nu wel gebruikt om te suggereren dat mondkapjes voldoen aan de Europese normen.

Het Italiaanse bureau ECM adverteert met dit ‘vrijwillige keurmerk’ als ‘toegangspoort tot Europa’. Het bureau reageerde niet op een verzoek voor commentaar.

Een Oostenrijkse ondernemer, die niet met zijn naam in de krant wil omdat hij veel zaken met China doet, zegt dat hij beide vormen van fraude de afgelopen weken is tegengekomen. ‘Dan staat op het certificaat dat het bureau het op ‘vrijwillige basis’ heeft afgegeven. Daarmee zegt zo’n bureau: we denken dat je het wel goed doet. En dan schermt die fabrikant vervolgens met dat certificaat.’

Zo werd er in Oostenrijk onlangs een partij van 39 duizend mondkapjes aan de stad Wenen geschonken door een lokale Chinese gemeenschap. Op foto’s van die levering staat de markering CE 2703. Uit het Europees register blijkt dat deze markering bij een Pools bureau hoort dat wel allerlei soorten apparatuur mag certificeren, maar geen mondkapjes. ‘Die mondkapjes zijn vervolgens aan het Rode Kruis gegeven’, aldus de Oostenrijkse ondernemer.

(Bron: Volkskrant)