Een foto van je ‘oudere ik’ vol rimpels en ouderdomsvlekken zet vooral jonge meiden aan tot het vaker smeren van zonnebrand. Dit schrijven onderzoekers na een experiment met verouderingsfoto’s die de gevolgen van zongedrag tonen.
Een zongebruinde huid – al dan niet met dank aan de zonnebank – beschouwen veel jongeren als aantrekkelijk, terwijl de gezondheidsrisico’s van overmatige uv-straling op die leeftijd nog ver weg lijken. Dat zijn ze niet, want huidverbranding op jonge leeftijd is een van de belangrijkste risicofactoren voor huidkanker. Hoe kun je jongeren toch aan het smeren krijgen, vroegen Duitse en Braziliaanse wetenschappers zich af.
Ze voerden een experiment uit waaraan 52 schoolklassen meededen uit de Braziliaanse gemeente Itaúna, goed voor ruim vijftienhonderd pubers. Bij de helft kwamen geneeskundestudenten met de verouderingsapp in de klas langs, de rest fungeerde als controlegroep. De verouderingsapp Sunface confronteerde de scholieren met de gevolgen van uv-straling voor hun huid, zoals rimpels en ouderdomsvlekken.
Eerst vulden de jongeren hun huidtype in, daarna liet de app zien hoe ze er over 5 tot 25 jaar uit zullen zien als ze wel of niet geregeld zonnebrandcrème smeren, of van plan zijn om veel of juist weinig uren in de zon te braden. Opmerkelijk detail: de verouderingsfoto’s van elke scholier werden geprojecteerd in het klaslokaal.
Na zes maanden gaven meer jongeren uit de interventiegroep aan dat ze zich dagelijks insmeerden met zonnebrandcrème dan voorheen, terwijl er bij de controlegroep – die niet met de app had geëxperimenteerd – amper een verandering in gedrag was te bespeuren.
Jonge meiden
Vooral jonge meiden bleken gevoelig voor de confrontatie met de verouderingsapp, schrijven de onderzoekers in Jama Dermatology. Vooraf smeerde naar eigen zeggen een op de vijf van hen zich dagelijks in met zonnebrandcrème, na zes maanden was dit bijna een op de drie. Zonnebankbezoekjes bleven praktisch onveranderd.
‘Een wetenschappelijke studie anno 2020, geschikt voor een doelgroep die je met een droog praatje niet bereikt’, zegt Jorrit Terra, dermatoloog van het Isala Dermatologisch Centrum in Zwolle, dat niet bij dit onderzoek is betrokken. De verouderingsfoto laat de langetermijngevolgen van uv-straling voor de huid zien zoals een afbeelding op een pakje sigaretten dat doet voor de gevolgen van roken. ‘Tijdens voorlichtingscampagnes op scholen zou zo’n applicatie een nuttige toevoeging kunnen zijn om ervoor te zorgen dat de boodschap aankomt.’
Wel zou Terra de app aanpassen. ‘In Brazilië is de zonkracht hoger en dan is dagelijkse bescherming noodzakelijk, in Nederland zeggen we als dermatologen: ga elke dag naar buiten en geniet van de zon, maar voorkom dat je verbrandt. Dus gebruik de juiste bescherming die past bij de zonkracht van dat moment.’
Te heftig
Ook had hij liever gezien dat de onderzoekers alleen de verouderingsfoto van de docent klassikaal hadden besproken en niet van de scholieren. Voor sommige jongeren was dat waarschijnlijk te heftig, waardoor meer jongeren in de interventiegroep afhaakten.
De onderzoekers geven geen verklaring voor het verschil in effect tussen jongens en meiden. Een eerder kleinschalig onderzoek onder twintigers suggereert dat jongens zich minder druk maken om de langetermijngevolgen voor hun uiterlijk van zonnebaden en het gebruik van zonnebrandcrème soms als ‘niet mannelijk’ beschouwen. Mogelijk was het afschrikwekkende effect van de verouderingsfoto niet sterk genoeg om dit soort overtuigingen omver te werpen.
In Nederland neemt het aantal mensen met huidanker al jaren toe, meldt de Nederlandse Kankerregistratie. Hierbij speelt overmatige uv-straling, naast andere factoren, een belangrijke rol. Terra: ‘We moeten af van het idee dat een zongebruinde huid gezond en sexy is.’
(Bron: Volkskrant)