Ziekenhuizen kunnen niet op korte termijn structureel 1.700 intensivecarebedden bemannen om telkens coronapatiënten op te vangen. “Daarvoor hebben we veel te weinig IC-verpleegkundigen. We hebben er nu 3.800. We zouden er 1.650 bij moeten hebben”, zegt Chief Nursing Officer Bianca Buurman, de belangrijkste adviseur van de minister op het gebied van verpleegkunde, tegen NRC. Die nieuwe IC-verpleegkundigen zullen pas over anderhalf jaar zijn bijgeschoold. Gerton Heyne, voorzitter van de beroepsvereniging voor Verpleegkundigen en Verzorgenden, zegt dat het “veel te vroeg is” om te spreken van 1.700 IC-bedden.
Ze reageren op de aankondiging van minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) woensdagavond dat er plannen zijn voor 1.700 IC-bedden, als één van de voorwaarden om de versoepeling van de intelligente lockdown mogelijk te maken. Normaal gesproken heeft Nederland 1.150 IC-bedden, waarvan er doorgaans 900 worden gebruikt. De afgelopen zes weken hebben ziekenhuizen er onder grote druk 2.200 uit de grond gestampt. Waar verpleegkundigen normaal voor twee IC-patiënten zorgen, hebben ze er nu drie tot vier onder hun hoede gehad. Omdat ze met te weinig waren, sprongen andere verpleegkundigen, operatie-assistenten en anesthesiemedewerkers bij.
Die tijdelijke IC-medewerkers gaan nu langzaam terug naar hun oude afdelingen omdat de Covid19-piek voorbij is. Gewone operaties en andere ingrepen worden weer in gang gezet. Daarvoor zijn zij nodig op de operatiekamers en elders én zijn er weer honderden IC-bedden nodig. Ziekenhuizen vinden het onverantwoord om kanker-, hart-, nier- en andere patiënten nog langer te laten wachten.
Een IC-bed moet dag en nacht worden bemand door een verpleegkundige die alles weet van vitale functies, machines en beademingsapparatuur. “Voor één bed heb je zes fte nodig. Dus voor 1.700 IC-bedden (550 meer dan normaal) zijn 1.650 nieuwe IC-verpleegkundigen nodig”, rekent Buurman voor. “Een verpleegkundige kan dan twee bedden bemannen. Maar je vindt ze niet zomaar. Ze moeten een opleiding van achttien maanden volgen bovenop hun gewone verpleegkundige opleiding.” Op grond van die som zou Nederland op zijn vroegst over anderhalf jaar genoeg bijgeschoolde IC-verpleegkundigen kunnen hebben.
Zware tijd
Volgens Heyne is het bovendien een zware tijd geweest voor IC-verpleegkundigen; deze vrijdag opent de beroepsvereniging een enquête om te horen welke lessen er voor de toekomst te trekken zijn. Buurman wijst erop dat de IC-verpleegkundigen die “heel hard hebben gewerkt, op adrenaline en saamhorigheidsgevoel, nu wel moe zijn.” “Zij hebben veel meegemaakt. Ze moesten een team onervaren IC-buddy’s leiden, met een nieuw virus, met veel meer sterfte dan normaal. En ze konden de familie door de beschermingsmaatregelen niet heel persoonlijk begeleiden. Dat heeft psychische impact. Ze hebben tijd nodig om te beoordelen of ze kúnnen opschalen naar 1.700 bedden.”
De enige groep die mogelijk met iets minder bijscholing – negen maanden – toe kan, zijn de verpleegkundigen die al werken op de spoedeisende hulp en de ambulance of anesthesiemedewerkers. Daarvoor moeten nog de verkorte opleidingen worden georganiseerd. “Als er 1.600 bereid zijn over te stappen naar de IC’s hebben we in februari genoeg mensen. Maar dan hebben de spoedeisende hulpen, de operatiekamers en de ambulances weer mensen tekort.”
Volgens Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Intensivisten, hebben de verpleegkundigen gelijk. “Dit kan voor hen moeilijk worden en misschien wel onhaalbaar. Maar daar moeten we over praten en met zijn allen voor samenwerken.”
In de brief aan de Tweede Kamer schrijft De Jonge ook dat er in geval van nood 3.000 IC-bedden kunnen worden opgetuigd. Dat is niet waar, zegt voorzitter van de intensive care verpleegkundigen binnen V&VN, Rowan Marijnissen. “Die extra 600 zogeheten beademingsbedden (bovenop het eventuele maximum van 2.400 IC-bedden), is geen IC-zorg. Dat zijn kale bedden met beademingsapparatuur waar geen verdere zorg wordt geleverd. Dat mag geen IC-bed heten.”
(Bron: NRC)