Ook weleens doorgereden met een brandend waarschuwingslampje op het dashboard van je auto? Niet doen, want de kans bestaat dat je strafbaar bent bij een ongeluk.
Nooit eerder werd een bestuurder aangeklaagd voor het negeren van een controlelampje dat waarschuwt voor lage bandenspanning. Maar volgens het Openbaar Ministerie (OM) is dat precies wat de 38-jarige D.S. uit Moordrecht deed. Met een zwaar ongeluk tot gevolg. Het OM acht de automobilist strafbaar, zo blijkt uit een unieke rechtszaak in Den Haag.
Vandaag hoort S. of de rechter hem schuldig acht. Die uitspraak heeft mogelijk niet alleen voor hem gevolgen, maar voor alle automobilisten in Nederland. ,,Dat ooit een bestuurder een boete heeft gekregen voor raar rijgedrag door een zachte band, sluit ik niet uit”, zegt Marloes van Kessel, woordvoerder van het OM. ,,Maar in deze vorm is dit een unieke zaak.”
Het ‘uitzonderlijke’ ongeval gebeurt op zaterdag 27 juni 2017, als de Moordrechter op zijn werk statafels gaat halen voor een barbecue. Op de terugweg naar huis via rijksweg A20, ter hoogte van de afslag Nieuwerkerk aan den IJssel, begint het stuur van zijn auto te trillen. S. mindert vaart en komt tot stilstand komt op de linkerbaan.
,,Pas vlak daarvoor ging dat lampje branden. Maar toen kon ik al niet meer naar rechts”, zegt hij timide tegen de rechter. ,,Na het inschakelen van de alarmlichten, sprong ik helemaal links tegen de vangrail uit de auto. Terwijl ik 112 belde, probeerde ik zwaaiend andere automobilisten te waarschuwen.” Dat lukt, tot een 47-jarige man de Audi van S. niet meer kan ontwijken. Een grote klap volgt: getuigen zien de man over de kop gaan. Seconden later wordt hij uit de auto geslingerd. ,,Mijn rug is voorgoed beschadigd”, vertelt de man geëmotioneerd in de rechtbank. ,,Ik kan niets meer: zelfs niet mijn eigen kind optillen.”
Risico
Een lastige, maar uitgemaakte zaak, volgens het OM. ,,Onderzoek wijst uit dat het lampje niet vlak voor het ongeluk, maar 21 kilometer eerder al brandde”, meent officier van justitie Ariese. ,,De vraag is wat van een bestuurder mag worden verwacht als hij zo’n melding krijgt. De verdachte is doorgereden, hij nam daarmee een enorm risico.” Hij eist een werkstraf van 120 uur en een voorwaardelijke rijontzegging met een proeftijd van twee jaar.
Tijdens het onderzoek blijkt dat de Audi een moderne boordcomputer heeft en een zogenoemd tire pressure management system (tpms): sensoren die constant de verhouding tussen alle banden meet. Volgens de computer bleek de rechterachterband van de bijna nieuwe Audi lek. Tijdens het rijden liep de band langzaam leeg. ,,Voor nieuwe types personenauto’s is tpms sinds 1 november 2012 verplicht”, zegt woordvoerder Thierry van Twist van de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW). ,,Het controlesysteem voor de bandenspanning mag geen waarschuwing voor een defect aangeven. Dit soort systemen helpt het verkeer veiliger te maken.”
,,Ontzettend tragisch, maar een ongeluk”, stelt advocaat Floris Knoef namens de Moordrechter. ,,Bij iedereen brandt wel eens een lampje op het dashboard. Het lichtje was oranje. Het instructieboekje zegt dan: u moet hier snel naar laten kijken, maar doorrijden kan nog. Zonder dit moderne systeem was deze zaak er niet geweest.” Tegen de rechter: ,,Als u hem veroordeelt, zullen er meer bestuurders volgen als zij in dezelfde situatie komen.”
Verantwoordelijk
,,Systemen die bandenspanning meten, bestaan al heel lang”, werpt hoogleraar autotechniek Maarten Steinbuch tegen. ,,Ik weet niet beter dan dat dit in elke auto voorkomt. Dat auto’s steeds moderner worden, verandert niets aan wat er is gebeurd. Een bestuurder is verantwoordelijk voor het onderhoud van zijn voertuig.” Volgens de hoogleraar hoeft de rechter daarom niet lang na te denken: ,, De man is gewoon verantwoordelijk voor de staat van zijn auto.”
Die kwestie ligt echter volgens verkeersjurist en –psycholoog Herbert Korbee genuanceerder. ,,Bewijzen dat iemand schuldig is volgens de Wegenverkeerswet, is lastig”, zegt hij. ,,Er gelden vijf voorwaarden. Een daarvan is causaliteit: het rechtstreekse verband tussen een lampje dat begint te branden en een ongeluk. Dan moet het lampje betrouwbaar zijn en dat is niet altijd zo”, stelt Korbee. ,,Een ander criterium is normoverschrijding. Ik vraag me sterk af of daarvan sprake is als een bestuurder een oranje lampje op het dashboard niet direct opvolgt. Op elk dashboard gebeurt tegenwoordig veel te veel. Dat leidt af van de belangrijkste taak: autorijden.”
De uitspraak van vandaag door de rechtbank Den Haag maakt niet meteen elke bestuurder met een brandend lampje tot verdachte. Daarvoor moet een eventuele veroordeling worden aangevochten tot en met de Hoge Raad. Maar schuldig of niet, de levens van beide partijen in deze zaak zijn voorgoed veranderd. ,,Na elke operatie is het de vraag of ik nog kan lopen”, verzucht het slachtoffer tegen de rechter. ,,Vaak denk ik eraan”, reageert de Moordrechter. ,,Ik vind het verschrikkelijk.”
(Bron: AD)