Zelden zal een zitting in de Utrechtse rechtbank zo in het middelpunt van de belangstelling hebben gestaan als het proces maandag tegen de Utrechtse tramschutter Gökmen Tanis. Er zijn liefst vier zalen beschikbaar om alle aanwezigen te kunnen huisvesten. Dit is wat je moet weten over de rechtszaak.
Justitie verdenkt de Utrechtse tramschutter Gökmen Tanis (38) van viervoudige moord en drievoudige poging tot moord. Ook wordt hij verdacht van zeventien keer bedreiging met een terroristisch misdrijf.
Wat kunnen we de komende week verwachten?
Het proces tegen Tanis wordt uitgesmeerd over vier dagen. Maandag worden de feiten gepresenteerd: wat heeft zich precies in en rond de tram afgespeeld? Justitie heeft een digitale reconstructie gemaakt, die in de rechtbank wordt getoond. Ook de persoonlijke omstandigheden van Tanis komen aan bod. Een deel van de nabestaanden leest een slachtofferverklaring voor. Ook dinsdag staat in het teken van nabestaanden en slachtoffers. Woensdag is een rustdag. Op donderdag is het woord aan de officier van justitie. Aan het einde van de dag leest ze haar strafeis voor. Vrijdag krijgen Tanis en zijn advocaat de kans hierop te reageren. De rechter doet op 20 maart uitspraak.
Hoe moeilijk is het bewijzen van terreur?
Bewijzen dat Tanis een viervoudige moordenaar is, zal Justitie uiteraard geen enkele moeite kosten. Lastiger is het wellicht om ook ‘het terroristische oogmerk’ van zijn daden aan te tonen. Hij zou dat zelf hebben bekend, maar onzeker is hoeveel waarde de rechter aan de woorden van Tanis hecht. Daarom heeft het Openbaar Ministerie maandenlang onderzoek gedaan om meer duidelijk te krijgen over mogelijke radicalisering.
Welke straf hangt hem boven het hoofd?
Of terrorisme nu wel of niet bewezen wordt, de kans dat Tanis jaren de gevangenis ingaat, is vrijwel zeker. ,,Er blijft altijd viervoudige moord of doodslag over”, sprak advocaat Jan Lintz al eerder in het AD. Lintz is gepromoveerd op onderzoek hoe de begrippen ‘terroristisch oogmerk’ en ‘terroristisch misdrijf’ in de Nederlandse wet zijn opgenomen. ,,Voor de strafmaat maakt het eigenlijk geen klap uit. De maximumstraf voor moord is levenslang of dertig jaar. Daar valt niet veel meer aan te verhogen. Maar de kans dat hij levenslang krijgt, acht ik aanzienlijk.”
Welke genoegdoening kunnen de slachtoffers krijgen?
Hun geliefden krijgen ze er niet mee terug en de herinneringen aan die gruwelijke dag worden niet uitgewist. De verzoeken om schadevergoeding, die nabestaanden en slachtoffers kunnen indienen, staan in geen verhouding tot het leed dat ze is aangedaan. Toch heeft iedere nabestaande een wettelijk recht op ‘affectieschade’, een bedrag dat kan oplopen tot 20.000 euro. Daarnaast hebben slachtoffers en nabestaanden in veel gevallen ook immateriële (psychische) schade. Gezinnen waarvan de kostwinner is omgekomen, kunnen bovendien compensatie krijgen voor het verlies aan inkomen. Bij elkaar opgeteld zullen de claims in de tonnen lopen. Tanis zelf zal dat niet kunnen betalen, dus de Nederlandse Staat schiet het bedrag voor.
Wat als Gökmen Tanis zich in de rechtbank misdraagt?
De rechtbank, het Openbaar Ministerie en zeker de slachtoffers en nabestaanden maken zich zorgen over de houding van Tanis in de rechtbank. Tijdens een eerder zitting schoffeerde hij alles en iedereen en toonde geen enkel respect of berouw. Voorafgaand aan de zitting had hij zich met zoveel geweld verzet, dat hij volledig ingesnoerd werd binnengebracht. Als Tanis het overigens te dol maakt, kan hij door rechter Veldhuisen te allen tijde uit de zaal worden verwijderd. Elders in de rechtbank staat een hokje klaar van waaruit hij het proces dan verplicht moet volgen.
(Bron: AD)