Op 26 april deed het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden uitspraak in hoger beroep inzake een ernstig verkeersongeval met dodelijke afloop. Fleur Balkestein, een jonge vrouw van negentien jaar, kwam in maart 2016 om het leven doordat een man met minimaal 150 kilometer per uur en onder invloed van alcohol op haar inreed. Bij de man werd twee keer de toegestane hoeveelheid alcohol in het bloed gemeten. Ook bleek hij al vijf keer veroordeeld te zijn voor rijden onder invloed van alcohol.

De rechtbank had deze man veroordeeld voor roekeloosheid, wat de zwaarste vorm van schuld is. In hoger beroep acht het hof roekeloosheid niet bewezen. De man is veroordeeld tot een gevangenisstraf van drie jaar en vier jaar rijontzegging. Deze schrijnende zaak legt de vinger op een tweetal pijnpunten. Dat opnieuw door een hogere rechter geoordeeld wordt dat er geen sprake is geweest van roekeloos rijgedrag. En dat iemand na zo’n veroordeling, na een rijontzegging van vier jaar, weer zonder voorwaarden achter het stuur kan stappen.

Roekeloosheid: wat betekent het?
Voor de meeste mensen is het onbegrijpelijk waarom dit levensgevaarlijke scheuren door de straten niet voldoende is om van roekeloosheid te spreken. Dat onbegrip zie je ook terug in de vele reacties in de maatschappij op zo’n uitspraak. De juridische definitie van de term ‘roekeloosheid’ wordt echter anders uitgelegd door de rechter. Om van roekeloosheid te kunnen spreken moet het om nog uitzonderlijker gevallen gaan.

Wetswijziging moet voor verbetering zorgen
Bij het wetsvoorstel ‘strafmaat roekeloos rijden’, dat nu bij de Tweede Kamer ligt, is Fonds Slachtofferhulp betrokken geweest als adviespartij. Het wetsvoorstel is grotendeels in lijn met de adviezen en aanbevelingen uit ons onderzoek ‘Strafmaat verkeer’. Met dit wetsvoorstel worden de mogelijkheden verruimd om automobilisten te vervolgen en veroordelen voor roekeloos rijden en recht te doen aan het leed van verkeersslachtoffers en nabestaanden. Hopelijk slagen we er hiermee in om roekeloze bestuurders op de zwaarst mogelijke manier ter verantwoording te roepen.

Vier jaar rijontzegging. Wat gebeurt er na die vier jaar?
Iemand die, ondanks vele serieuze waarschuwingen, doorgaat met levensgevaarlijk rijgedrag en uiteindelijk een ander doodrijdt, mag in ieder geval enkele jaren niet meer rijden. Maar wat gebeurt er na die tijdelijke rijontzegging? Hoe gaan we om met mensen die hun hele rijdende leven laten zien een gevaar voor anderen te zijn? Wat wordt er gedaan om te voorkomen dat zo iemand zonder voorwaarden weer de auto in kan stappen? Wat wordt er gedaan ter bescherming van de samenleving?

Verkeersreclassering: initiatief Fonds Slachtofferhulp
Waarom zouden we verkeersovertreders en veelplegers ná het uitzitten van hun straf, niet monitoren? Zodat zij, net als mensen die een ernstig geweldsdelict hebben gepleegd, eerst moeten laten zien dat zij weer veilig deel kunnen nemen aan het verkeer, aan de maatschappij?

Hier vraagt Fonds Slachtofferhulp aandacht voor, met ons initiatief met de werktitel ‘verkeersreclassering’. Samen met verschillende partners uit het werkveld onderzoeken wij de mogelijkheden om verkeersovertreders en veelplegers langdurig te monitoren. Zodat het geconstateerd kan worden wanneer iemand nog altijd niet de verantwoordelijkheid aankan en opnieuw anderen in gevaar brengt. Er bestaan al verschillende technische mogelijkheden die hiervoor zouden kunnen worden ingezet. Denk bijvoorbeeld aan een Intelligente Snelheidsbegrenzer, een alcoholmeter of alcoholslot of een rijbewijsslot.

Zwaardere straffen en minder recidive
Wij gaan ervan uit dat onze inspanningen zorgen voor het beter bestraffen van levensgevaarlijk rijgedrag, en dat het voor daders onmogelijk wordt gemaakt om herhaaldelijk de fout in te gaan. Zodat tegemoet wordt gekomen aan het rechtvaardigheidsgevoel van verkeersslachtoffers en nabestaanden en zij de erkenning krijgen die ze verdienen. Want dat is precies waar we het voor doen! Het initiatief ‘verkeersreclassering’ van Fonds Slachtofferhulp, is opgenomen in het Strategisch Plan Verkeersveiligheid van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Met vele partners hopen wij verkeersreclassering zo snel mogelijk ten uitvoer te brengen.