Olie- en grondstoffenhandelaar Trafigura verzet zich tot aan de Hoge Raad tegen een nieuwe massaschadezaak die draait om een illegale dump van chemisch afval in Abidjan, de hoofdstad van Ivoorkust. Circa honderdduizend Ivorianen zeggen in 2006 slachtoffer te zijn geweest van gif uit het ruim van het schip Probo Koala en willen hun claim aan de Nederlandse rechter voorleggen. Maar Trafigura stelt in een maandag ingediend cassatieverzoek dat de slachtofferorganisaties corrupt zijn en de claims onrechtmatig.

De in Nederland uitgevochten massaschadezaak is een nieuw hoofdstuk in de zich al veertien jaar voortslepende gevolgen van een illegale dump van een mengsel van olie, water en reinigingsmiddelen (slops) in en rond Abidjan. Daarbij vielen in 2006 volgens lokale autoriteiten vijftien doden. In de dagen erna raakten ziekenhuizen overspoeld met mensen met uiteenlopende gezondheidsklachten. Zo’n honderdduizend daarvan hebben zich nu bij de Nederlandse rechter gemeld voor een schadevergoeding.

Wantrouwen
Het op Schiphol gevestigde Trafigura koestert echter een diep wantrouwen jegens de organisaties waarin de Ivoriaanse slachtoffers zich hebben verenigd, blijkt uit een toelichting op het cassatieverzoek. De betrokken Ivoriaanse slachtofferverenigingen zouden corrupt zijn en met valse slachtofferverklaringen werken. Het risico dat geld van Trafigura daardoor straks in de verkeerde zakken verdwijnt, is in de ogen van het grondstoffenbedrijf levensgroot.

Een speciaal voor deze massaclaim opgetuigde Nederlandse stichting onder voorzitterschap van juridisch zwaargewicht Ben Knüppe doet daar niets aan af. Knüppe was onder meer curator van DSB en Fokker. Verder is hij betrokken bij claims tegen Volkswagen, Petrobras en de Staatsloterij.

Maar volgens Trafigura is het ‘een rommeltje’ bij de stichting, waardoor de Ivoriaanse claim niet-ontvankelijk is. “De stichting is niet in staat te waarborgen dat haar achterban niet financieel wordt uitgebuit door zogenoemde slachtofferverenigingen in Ivoorkust die aan de stichting zijn gelieerd”, schrijft de handelsonderneming in een toelichting.

Jurjen Lemstra, advocaat van de de Nederlandse stichting, reageert teleurgesteld: “Treurig dat Trafigura er bewust een juridische uitputtingsslag van maakt in plaats van het overleg over een met waarborgen omklede nette regeling aan te gaan.”

Vertragingstactieken
Het Gerechtshof maakte in april juist de weg vrij voor een inhoudelijke behandeling van de collectieve actie. Voorzitter Knüppe reageerde toen opgelucht. Zijn stichting meent dat Trafigura zich schuldig maakt aan ‘vertragingstactieken’. Knüppe kon overigens niet uitsluiten dat er in zijn achterban bedriegers rondlopen. Maar het is aan zijn bestuur, zei Knüppe, om straks het kaf van het koren te scheiden. “Dat is slechts uitvoering.”

Knüppe hoopte vooral dat Trafigura na de uitspraak van het hof het procederen zou staken om te praten over een schikking. Maar daarvan is naar nu blijkt geen enkele sprake. Trafigura kwam wel eerder twee schikkingen overeen: een met de Ivoriaanse overheid ($200 mln) en een bij de Britse rechter. De handelsonderneming vindt dat al bijzonder ruimhartig, aangezien Trafigura geen schuld erkent. “Toen en ook later is nooit vastgesteld dat vanwege mogelijke blootstelling aan deze slops daadwerkelijk medisch gevaar is ontstaan voor de inwoners van Abidjan.”

Trafigura kocht eerder wel voor €1 mln een strafzaak in Nederland af na een uitspraak van het Gerechtshof in 2011. Het hof achtte bewezen dat Trafigura In de Amsterdamse haven had verzwegen dat de Probo Koala giftig afval aan boord had. Ook oordeelde het hof dat het oliebedrijf het afval uiteindelijk illegaal heeft afgevoerd naar Ivoorkust.

(Bron: FD)