De rol van slachtoffers in de rechtszaal is groter geworden. Ze worden nu begeleid als ze dat willen, krijgen spreektijd tijdens zittingen en komen soms eerder in aanmerking voor een schadevergoeding.

In de grote zittingszaal van de Middelburgse rechtbank is de tweede rij van de publieke tribune aangemerkt als de plek voor slachtoffers. De eerste rij blijft om veiligheidsredenen onbezet, dus slachtoffers hebben vanaf hun plek goed zicht op het proces. Als ze daar behoefte aan hebben, kunnen ze bijgestaan worden door een begeleider van het Openbaar Ministerie.

Hulp bij beantwoording van vragen
“Die kan tijdens de zitting vragen beantwoorden van de slachtoffers”, legt officier van justitie Linda van den Oever uit. Ook staat op de tweede rij een doos tissues als de slachtoffers dat nodig hebben. De begeleider blijft de hele zitting bij de slachtoffers. Rechtszaken zijn een juridische en feitelijke bijeenkomst, dus is het volgens het OM niet vreemd dat slachtoffers soms vragen of begeleiding nodig hebben.

De begeleiding van slachtoffers in de rechtbank begint niet in de zittingszaal, maar al bij binnenkomst. “Zo gauw je je hebt gemeld bij de rechtbank, word je opgevangen door mijn collega”, aldus Van den Oever. Die neemt de slachtoffers dan mee naar een aparte ruimte zodat ze ook niet geconfronteerd hoeven te worden met de verdachte of zijn familie.

Waar slachtoffers vroeger alleen met hun aangifte en verklaring terug te vinden waren in het dossier, nemen ze nu steeds vaker het woord in slachtofferverklaringen. Volgens de persofficier veranderen die niets aan het bewijs dat er ligt in een zaak, maar voegen ze zeker wat toe: “Vooral de gevolgen, de angstgevoelens, de pijn die het heeft veroorzaakt. Het geeft alle aanwezigen een menselijk beeld van het slachtoffer.”

Een schadevergoeding eisen was al mogelijk voor de slachtoffers zelf, maar ook mensen in hun omgeving kunnen er nu voor in aanmerking komen. Dat valt onder de zogenoemde affectieschade en shockschade. Dan gaat het wel over hele heftige zaken.

Bijvoorbeeld een moeder die heeft gezien dat haar kind om het leven is gekomen, kan voor schadevergoeding in aanmerking komen. “Als jij indirect slachtoffer bent geworden van iets wat de dader het slachtoffer heeft aangedaan, dan zou daar een schadevergoeding tegenover kunnen staan”, licht Van den Oever toe.

Geen aparte zaak meer
Vroeger was het meestal nodig om voor zo’n schadevergoeding een extra civiele zaak te beginnen na de strafzaak. Dat kostte veel tijd, energie en soms ook geld. En dan was het nog maar de vraag of je ooit de schadevergoeding zou krijgen. Nu is er meer mogelijk tijdens de strafzaak zodat de schadevergoeding meteen al in de strafzaak meegenomen kan worden.

(Bron: Omroep Zeeland)