Minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) heeft de Wet Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) in internetconsultatie gebracht. De BAZ is uitgewerkt aan de hand van drie uitgangspunten: betaalbaar, uitlegbaar en uitvoerbaar. De nieuwe verzekering wordt verplicht voor alle zelfstandigen die voor de inkomstenbelasting ‘winst uit onderneming’ genieten.
Zelfstandigen die een jaar ziek zijn geweest (de zogenaamde wachttijd), kunnen straks in aanmerking komen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Ze krijgen deze uitkering als zij niet meer in staat zijn om door ziekte het minimumloon te verdienen. Dat is anders dan bij de werknemersverzekering, waarbij er niet alleen wordt gekeken naar wat iemand nog kan maar ook gekeken wordt naar wat iemand eerder verdiende.
De uitkering is 70 procent van de winst vóór arbeidsongeschiktheid, tot maximaal het minimumloon. De uitkering loopt tot de AOW-leeftijd. Zelfstandigen gaan ongeveer 6,5 procent van hun winst uit onderneming aan premie betalen, tot maximaal ongeveer 195 euro per maand gebaseerd op het minimumloon van 2024. Daarmee is er een duidelijke koppeling tussen de betaalde premie en de hoogte van de uitkering. De premie is fiscaal aftrekbaar.
Zelfstandigen die dit vangnet onvoldoende vinden, zich liever privaat verzekeren of al een arbeidsongeschiktheidsverzekering hadden, kunnen zich particulier blijven verzekeren: de zogenaamde opt-out. De private verzekering moet voldoen aan een aantal minimumvoorwaarden. Zo mag de hoogte van de uitkering bij arbeidsongeschiktheid niet lager zijn dan die van de publieke verzekering, moet de premie minimaal gelijk zijn aan die van de publieke verzekering en moet de verzekering lopen tot de AOW-leeftijd. Daarnaast komt er overgangsrecht voor bestaande verzekeringen.
De internetconsultatie sluit 23 juli. Er komen al diverse reacties binnen van ondernemers, zoals van een freelance fotograaf: “Ik vind dit disproportioneel. Er wordt al zo veel geld betaald door de burger aan belastingen, verzekeringen, premies. Je kan niet de burger nog meer verplichten om te betalen. Ik ben een kleine ondernemer en ik kan dit gewoon simpelweg niet betalen om elke maand 175 euro te betalen. Ik heb ook nog studiekosten en ik ben geen melkkoe van de overheid. Ik zal dan ook weigeren dit te betalen. Ik denk dat dit kleine ondernemers ook gaat motiveren om te stoppen met hun bedrijf en bijvoorbeeld klussen zwart aan te nemen. Ik vind dat je de verantwoordelijkheid van arbeidsongeschiktheid bij de ondernemer zelf moet houden. Als het goed is bouw je zelf op den duur een spaarpot op en neem je daarin de verantwoording.”