Andere agenten kunnen nog wat leren van de aanhouding van de acht verdachten in de Bossche groepsverkrachtingszaak. Dat zegt Richard Korver, ‘s lands bekendste slachtofferadvocaat. Hij doelt specifiek op het direct in beslag nemen van kostbare spullen van de verdachten om later mogelijke schadevergoedingen voor slachtoffers mee te betalen. “Dat gebeurt nog veel te weinig.”
Justitie nam dinsdag negen auto’s en enkele duizenden euro’s in beslag tijdens de aanhouding van acht Bosschenaren. Zij zitten vast voor groepsverkrachtingen waarvan minstens drie tienermeiden melding van maakten. De mannen horen komende maandag of hun voorarrest wordt verlengd. De auto’s en contanten zijn ze voorlopig kwijt, met dank aan de Wet conservatoir beslag ten behoeve van het slachtoffer. Die is sinds 2014 van kracht en moet ervoor zorgen dat daders eerder zelf opdraaien voor de schadevergoeding aan slachtoffers.
‘Niet op het netvlies’
Korver vindt het verstandig om snel beslag te leggen op kostbare spullen, om te voorkomen dat verdachten ze wegsluizen. Dat het volgens hem te weinig gebeurt, heeft alles te maken met aandacht. “Veel officieren hebben de mogelijkheid niet op hun netvlies staan, zeker in dit soort zaken niet. Bij rechercheurs die financiële fraude of witwaspraktijken opsporen is dat een ander verhaal. Die zijn sowieso al met geld bezig. Zedenrechercheurs denken bij beslag meestal aan hun onderzoek. Aan een spijkerbroek met sporen erop, ofzo.”
Het komt zelden naar buiten dat justitie direct dure spullen in beslag neemt van verdachten van gewelds- of zedenmisdrijven. Toch gebeurt het volgens de cijfers dagelijks. Justitie past het slachtofferbeslag 300 tot 400 keer per jaar toe. In grofweg de helft van de gevallen worden de kostbare spullen die staan opgeslagen ook echt gebruikt om schade te vergoeden.
In andere gevallen krijgt de eigenaar zijn geld of spullen terug, bijvoorbeeld als hij wordt vrijgesproken of de zaak vervalt. Slechts incidenteel weten slachtoffers dat er bezittingen van verdachten in beslag zijn genomen door justitie, zo concludeert bureau Significant, dat onderzoek deed naar de werking van de wet.
Kale kip valt niet te plukken
Slachtoffers hoeven nooit te fluiten naar een schadevergoeding, weet Korver. Als de dader een kale kip is van wie niet te plukken valt, schiet de staat het geld voor. “Maar voor slachtoffers betekent het toch wel iets als de dader zélf betaalt. Dat heeft ook te maken met genoegdoening. Je wil toch dat de crimineel boete doet. Niet de staat.”
Justitie ziet het beslag niet als straf. Het zegt ook niets over of iemand schuldig is of niet. “Al zijn er wel ernstige verdenkingen, het gebeurt niet zomaar”, aldus een woordvoerder van voormalig staatssecretaris Fred Teeven, destijds drijvende kracht achter de wet. Ook Korver ziet het beslag ‘niet per se’ als straf.
Gemengde gevoelens
Zijn collega Guido Zwaanswijk heeft gemengde gevoelens over het in beslag nemen van spullen nog voor de rechter heeft gesproken. “Of ik het een goede ontwikkeling vind? Als slachtofferadvocaat wel. Als strafrechtadvocaat niet.” Voor de verdachte kan het vervelend uitpakken, stelt de raadsman. “Stel ze nemen zijn auto af, die hij nodig heeft. Dan heeft hij daar direct last van.”
Het komt ook voor dat zo’n auto op de veiling van Dienst Domeinen per opbod wordt verkocht en dat de verdachte na vrijspraak slechts de opbrengst terugkrijgt, terwijl het voertuig hem veel meer waard was. Voor het slachtoffer is het wel fijn, betoogt ook Zwaanswijk. Het geeft meer zekerheid en zorgt ervoor dat de schadevergoeding eerder kan worden verhaald bij de veroordeelde.
(Bron: Brabants Dagblad)