Er is een opvallende stijging van het aantal ongevallen met gewonden in 2019. In 750 gemeenten nam het aantal ongevallen toe, zo blijkt uit cijfers van Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV). In totaal raakten naar schatting 21.400 mensen ernstig gewond bij een verkeersongeval. Dat is meer dan het dubbele van de doelstelling van de overheid.
Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen is er niet verbaasd over en gaf bij NPO Radio 1 programma Stax&Toine antwoord op vijf vragen over deze stijgende trend.
1. Hoe kan het dat het aantal verkeersongevallen met gewonden toeneemt?
“De mobiele telefoon wordt helaas ontzettend veel gebruikt in het verkeer. Vóór corona was er een enorme haastcultuur. Mensen hadden daardoor korte lontjes als ze werden opgehouden. Daarnaast blijven ook investeringen in verkeersveiligheid uit. Er wordt in Den Haag veel over verkeersveiligheid gepraat, maar eigenlijk te weinig gedaan.”
2. Waar vinden de meeste ongevallen plaats?
“De laatste 10 jaar neemt het aantal ongelukken in de stad enorm toe. Ook op 60 km/u-wegen en op de Rijkswegen neemt onveiligheid toe, maar in de binnenstad valt het toch wel op. Dat komt doordat er vaak smalle straten zijn die niet geschikt zijn voor én veel auto’s én veel fietsers. Dat resulteert erin dat vooral daar veel ongelukken gebeuren.”
3. Het gaat om cijfers uit 2019. Dit jaar zijn er door corona minder mensen op de weg. Betekent dat ook betere cijfers voor 2020?
“Helaas niet. Het aantal verkeersdoden blijkt nauwelijks te zijn teruggedrongen door de teruggang in mobiliteit. Het aantal verkeersgewonden laat vooralsnog wel een daling zien, maar als we alles bij elkaar optellen dan zijn de verwachtingen toch dat we ook dit jaar weer ruim boven de doelstelling zullen uitkomen helaas. Hoewel er periodes waren met minder verkeer, waarin de haast wat wegviel omdat er minder mensen op weg waren naar hun werk, fietsen en wandelen er veel meer mensen. Het aantal fietsongelukken onder ouderen is de laatste jaren erg stijgende.”
4. De doelstelling voor 2020 is maximaal 10.600 ernstige verkeersgewonden. Is dat wel realistisch?
“Het moet gewoon! Eind jaren ’90 is zwaar geïnvesteerd in verkeersveiligheid, dat heeft onmiddellijk resultaat gehad, maar daarna is dat weer wat weggeëbd. Nu is de overheid wel wat geschrokken en bezig het de goede weg op de sturen. Ze hebben een risicogestuurde aanpak de wereld in geslingerd; het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030. Dat betekent dat we strategisch op de plekken moeten gaan werken waar er veel risico’s bestaan. Het is tot nu toe vooral veel voorbereiding geweest. Het wordt hoog tijd dat we er heel hard in gaan investeren en dat het echt op de weg zichtbaar wordt.”
5. Wat moet er gebeuren om het doel van 10.600 verkeersgewonden wel te halen?
“Veel geld vrijmaken. Effectieve maatregelen op grote schaal inzetten kost veel geld, maar het is heel hard nodig. Dat betekent dat we de wegen duurzaam veilig moeten inrichten. Dus niet de bordjes van 50 vervangen voor bordjes van 30 en dan denken dat we er zijn, maar wegen echt inrichten zodat er niet hard gereden kan worden. Dat kan door diverse belemmeringen op de weg; je kan aan drempels denken, aan bochten en visuele zaken. Tegelijkertijd zijn fietsers een hele belangrijke risicogroep. Er komen steeds meer snelle fietsen op het fietspad, de e-bikes. De fietspaden stammen hoofdzakelijk nog uit de vorige eeuw, dus een hele grote investering in veilige fietspaden en vrije infrastructuur van fietsers is heel belangrijk. Maar ook handhaving blijft belangrijk. We hebben nu een paar camera’s die mensen gaan fotograferen die op hun telefoon zitten tijdens het rijden, maar dat moeten veel meer camera’s worden. Dan heb je kans dat je in de buurt komt van de doelstelling.”
(Bron: Stax en Toine/NPO Radio 1)