Er wordt steeds meer gefietst in Nederland, maar de grenzen van die groei komen in zicht. Het aantal verkeersslachtoffers stijgt, het wordt steeds drukker op de fietspaden en in steden is sprake van fietsfiles.
De auto uit en op de fiets, dat promoot de overheid al jaren en die campagne is succesvol. Fietsen is een gezonde manier van je verplaatsen en het is beter voor het milieu. Meer dan een kwart van alle verplaatsingen wordt nu per fiets gedaan en de groei lijkt er nog niet uit te zijn.
Serieus alternatief
Elektrische fietsen vliegen de winkels uit en daardoor nemen de afgelegde afstanden toe. Voor vijftien kilometer woon-werkverkeer is de elektrische fiets voor veel mensen een serieus alternatief geworden voor de auto of bromfiets.
Maar door de groei komen er wel meer problemen. Het delen van fietspaden met andere vervoermiddelen wordt problematischer, onder meer doordat veel paden niet berekend zijn op meer drukte. Bovendien nemen door de elektrische fietsen de snelheidsverschillen toe, en daarmee de kans op ernstige ongelukken.
Het totaal aantal verkeersdoden is het afgelopen jaar aanzienlijk gestegen, zo laten de jongste cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zien. In 2018 vielen 678 doden in het verkeer, 10,6 procent meer dan in 2017. Onder hen waren 228 fietsers, 22 meer dan in 2017. In dat jaar vielen voor het eerst meer doden op de fiets dan in de auto.
Fietser vaak slachtoffer
Bij het aantal ernstig verkeersgewonden is het aandeel fietsers nog aanzienlijk groter. Ongeveer twee derde van het totaal van bijna 21.000 ernstig verkeersgewonden in 2017 is fietser. Uit een prognose van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) blijkt dat in 2030 het aantal ernstig verkeersgewonden verder zal stijgen tot rond de 30.000, met een nog groter aandeel fietsers.
“In 2030 verwachten we dat bijna driekwart van de ernstig verkeersgewonden een fietser is. Dat komt omdat er meer oudere fietsers komen die een relatief hoog risico hebben om te overlijden vanwege hun kwetsbaarheid”, zegt Wendy Weijermars, onderzoeker van het SWOV. “Het wordt dus een nog relevanter verkeersveiligheidsprobleem, is mijn conclusie.”
Door het succes van de fiets loopt Nederland tegen de grenzen aan van het fietsgebruik, niet alleen in de steden, maar ook op het platteland. Dat komt onder meer door de infrastructuur; veel fietspaden zijn te smal en er zijn nogal wat obstakels, zoals paaltjes, drempels, slecht wegdek en lager liggende bermen.
Weinig maatregelen
“Er is al eerder geconstateerd dat het niet goed gaat met de fiets”, zegt Weijermars. “In 2013 kwam de Beleidsimpuls Verkeersveiligheid, met daarin ook een aantal acties die op de fiets gericht zijn. Er is een modelaanpak gekomen waar gemeenten mee aan de slag zijn gegaan. Wat we eigenlijk zien is dat heel veel gemeenten wel zo’n lokale aanpak hebben, maar dat het daadwerkelijk nemen van maatregelen op straat iets anders is.”
Ook de fiets kan veiliger gemaakt worden, bijvoorbeeld een ander type fiets voor ouderen zoals een driewieler waar je minder snel mee omvalt, zegt Marjolein Boele (SWOV). “Die zijn er al wel, maar worden beschouwd als een soort invalidenfiets, terwijl dat helemaal niet zo is. Ook als je balans minder is, omdat je een hersenbloeding hebt gehad, is zo’n fiets veel stabieler. Maar je kunt ook je zadel wat lager zetten, zodat je beter met je benen bij de grond kunt, of betere verlichting nemen, zodat dat je goed zichtbaar bent.”
(Bron: Trouw)