Ze lag daar helemaal alleen in het donker, zwaargewond, haar fiets in de kreukels. De veroorzaker van al die ellende besloot niet te stoppen, maar reed met haar auto in volle vaart door. Weg van de plek des onheils. Had de automobilist haar niet gezien? Won de angst het van het verantwoordelijkheidsgevoel? De jonge vrouw bleef hoe dan ook hulpeloos achter op het Helmondse asfalt.
In de nacht van zaterdag op zondag werd een vrouw (29) uit Bakel rond half drie van haar fiets gereden op de Heikantseweg, de weg van Aarle-Rixtel naar Bakel. Waar de veroorzaker van het ongeluk besloot door te rijden, stopte vlak erna wel een andere weggebruiker. Hij waarschuwde de hulpdiensten waardoor de vrouw met spoed naar het ziekenhuis in Nijmegen kon worden gebracht. Hoe het met haar gaat is niet duidelijk. Dankzij een signalement kon nog dezelfde nacht een plaatsgenote (32) worden aangehouden. Bij haar thuis stond ook haar auto, die beschadigd was.
Dodelijk ongeluk
De jonge vrouw is het zoveelste slachtoffer van een doorrijder. Begin december werd de 86-jarige Herma van der Putten op de parkeerplaats bij zorgcentrum De Nieuwenhof in Deurne aangereden. De bestuurster stopte nog wel even, maar stapte vervolgens weer in en reed weg. Het is nog onbekend wie zij is. Half september werd de 66-jarige Bep van de Langenberg tegenover het Parktheater in Eindhoven van haar scooter gereden. Ook toen reed de veroorzaker van het ongeluk door, het slachtoffer overleed later. Ondanks een oproep die 26 tips opleverde, is de zaak nog altijd niet opgelost.
Driedubbel getroffen
“Een kwalijke zaak”, zegt Nelly Vollebregt, voorzitter van de Vereniging Verkeersslachtoffers. “Want iemand omver rijden die voor jouw auto de weg oversteekt, dat gaat echt niet ongezien. Helemaal niet als de klap ook nog schade aan je wagen heeft veroorzaakt. Een doorrijder dus, die het slachtoffer hulpeloos heeft achtergelaten.” Haar vereniging strijdt al jaren tegen dit ‘hufterig gedrag’. “Zo’n slachtoffer wordt driedubbel getroffen; door de aanrijding, doordat ze je gewoon op straat laten liggen en omdat de afwikkeling van de schade zonder bekende dader een stuk lastiger wordt.”
De lijst met slachtoffers is gigantisch. Gemiddeld komt het namelijk drie keer per dag voor dat iemand doorrijdt na een ongeluk waarbij het slachtoffer (licht)gewond is geraakt. Dat blijkt uit cijfers van het Waarborgfonds. Bij ongelukken waarbij alleen materiële schade is, gebeurt het nog veel vaker: zo’n 120 keer per dag.
Een jaar celstraf
Het zijn schokkende cijfers, vooral omdat doorrijden volgens artikel 7 van de Wegenverkeerswet strafbaar is. Al biedt de wet ook een mogelijkheid aan doorrijders om zich binnen twaalf uur alsnog zelf op het politiebureau te melden. De Officier van Justitie kan hen dan voor dit feit niet vervolgen, waardoor zij een hoge straf kunnen ontlopen. Sinds deze maand kunnen rechters in plaats van drie maanden nu maximaal een jaar celstraf opleggen.
Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen, adviseur bij XTNT, betwijfelt of die verandering effect gaat hebben. “Dit gaat echt niet helpen in de strijd tegen doorrijders. De kans dat zij gepakt worden, speelt een grotere rol dan de hoogte van de boete of straf. Als je denkt dat je ermee wegkomt, vlucht je eerder.” Tertoolen zou graag zien dat die twaalf uur respijt wordt gehalveerd. “Twaalf uur is erg lang, de kans bestaat dat doorrijders hun besluit vooral laten afhangen van hoe groot het risico is dat ze gepakt worden. Of er bijvoorbeeld details bekend zijn die in hun richting wijzen.”
Paniekverhaal
Volgens Nelly Vollebregt wordt overduidelijk misbruik gemaakt van die twaalf uur respijt. “Ik geloof niet zo in dat paniekverhaal, de meeste mensen die doorrijden hebben wat te verbergen. Rijden onder invloed van alcohol of drugs bijvoorbeeld, of een roekeloze fout. Na bijna twaalf uur is zeker dat eerste niet meer aan te tonen en kan een doorrijder daarvoor niet worden bestraft.”
Haar vereniging pleit ervoor om de bewijslast om te draaien. “Laat de doorrijder maar bewijzen dat hij dat deed omdat hij bijvoorbeeld lijdt aan een angststoornis waardoor hij of zij zich niet kon bekommeren om het slachtoffer. En laat diegene maar bewijzen dat ‘ie geen alcohol of drugs achter de kiezen had op het moment dat het ongeluk plaatsvond. Het enige risico dat een doorrijder nu binnen die twaalf uur loopt, is dat de politie hem vindt voordat hij zichzelf heeft gemeld.”
Ouder dan vijftig
Maar wie zijn nu eigenlijk die doorrijders, die mensen die wegrijden bij slachtoffers met letsel? Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum, dat werkt voor het ministerie van Justitie en Veiligheid, meldt dat ruim 23 procent van de daders tussen de 18 en 24 jaar oud is. Maar een nog grotere groep, 26 procent, is ouder dan vijftig.
“Niet elke doorrijder is een harteloze verkeershufter”, zegt verkeerspsycholoog Tertoolen. “Mensen kunnen impulsief reageren of rationeel. Sommigen zijn in shock en vluchten. In die groep zie je vaak mensen die – eenmaal weer bij zinnen – zich alsnog aangeven bij de politie.”
Soms kan het heel veel langer duren dan twaalf uur voordat het geweten luidkeels gaat spreken, blijkt uit een voorbeeld dat Tertoolen aanhaalt. “In 2010 liep een 38-jarige automobilist vol wroeging een politiebureau binnen om zichzelf aan te geven. Hij had 21 jaar daarvoor een kind van 5 jaar doodgereden en was ervandoor gegaan. Sindsdien leefde hij in strijd met zijn geweten, tot hij besloot alsnog naar de politie te stappen.”
(Bron: Eindhovens Dagblad)