Het gaat in de FD-rubriek Vooruit al enkele weken over de effecten van corona op de mobiliteit, en met name hoe het virus een aantal positieve trends zou kunnen versnellen. Neem de duizenden kilometers aan tijdelijke fietspaden die wereldwijd zijn aangelegd, en waarvan nu al bekend is dat een groot deel permanent zal worden. Of onze ervaring met schonere lucht, die hopelijk onze drang naar schonere mobiliteit versnelt. De spoedcursus thuiswerken die iedereen heeft ondergaan, heeft de potentie om de enorme spitspieken af te vlakken. Flatten another curve.
Maar de huidige crisis heeft ook negatieve effecten, zoals een dreigende afname in verkeersveiligheid. Dat heeft verschillende redenen. Door de toename van het internetwinkelen rijden er veel meer bestelbusjes rond, met een haastige chauffeur die niet per uur, maar per pakket wordt afgerekend. Nog problematischer is dat de crisis kan leiden tot een veroudering van het wagenpark: gezien de steeds veiligere auto’s een gevaarlijke stap in de verkeerde richting.
Daar zijn twee hoofdredenen voor. Ten eerste overwegen veel ov-reizigers over te stappen op de auto. Dat betekent sowieso een ongewenste toename van het aantal auto’s. Maar de eerste statistieken bevestigen de verwachting dat het meestal ook nog gaat om een goedkoop (dus vaak ouder) tweedehandsje. Het kan een tijdelijk effect zijn, maar veel mensen geven nu al duidelijk aan definitief over te stappen van ov naar de auto.
Een ander onderschat effect is dat het teruglopende zakelijke verkeer voor een groot deel wordt gecompenseerd door recreatief verkeer. En ten opzichte van zakelijke rijders rijden recreanten gemiddeld in oudere auto’s. Daarbovenop zijn vrijetijdsrijders meestal minder ervaren automobilisten, en rijden ze minder vaak op de relatief veilige snelwegen. Ook dat leidt tot extra gevaar. Het is mogelijk een van de oorzaken van het feit dat er in de eerste coronamaanden nauwelijks minder verkeersslachtoffers vielen, ondanks de enorme teruggang in het verkeer.
Reden te meer om veiligheid nog hoger op de agenda te krijgen. Met meer veiligheidssystemen in auto’s, versnelde verversing van het wagenpark, gescheiden fietspaden voor wegen waar harder dan dertig wordt gereden, 30km-zones die ook daadwerkelijk zo zijn ingericht, en nog veel meer mogelijke maatregelen. De Nederlandse verkeersveiligheidscoalitie, waarin veertig organisaties zich hebben verenigd, heeft de plannen klaarliggen.
Verkeersslachtoffers zijn gemiddeld veel jonger dan coronaslachtoffers. En omdat de effecten die zorgen voor lagere veiligheid wel eens langer kunnen doorwerken dan het coronavirus, kan de afname van de verkeersveiligheid door de coronacrisis wel eens meer levensjaren gaan kosten dan het virus zelf. En weet: veiligheid is te koop. Tegen een veel en veel lagere prijs dan wat onveiligheid ons als maatschappij kost.
(Bron: FD)