In Denemarken is de fietshelm net als in Nederland niet verplicht, maar het gebruik ervan is in de afgelopen twee decennia wel sterk toegenomen, zo blijkt uit een landelijk onderzoek. In de steden groeide het aantal fietsers dat een helm gebruikt tussen 2004 en 2022 van zes naar vijftig procent. Onder kinderen die naar school fietsten steeg het helmgebruik van 33 naar 79 procent.
Een helmplicht is dus niet noodzakelijk om in een land waar fietsen populair is het helmgebruik te laten toenemen – al kan deze toename wel meer tijd kosten. Bjørn Olsson van de Deense Raad voor Verkeersveiligheid noemt in een artikel in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Safety Research een aantal factoren die mogelijk van invloed zijn geweest op de sterke toename van het fietshelmgebruik in Denemarken.
Campagnes
Zo is er een voortdurende landelijke focus op verkeersveiligheidseducatie en gedragscampagnes die het helmgebruik aanmoedigen. De promotie richtte zich op de toename van het bewustzijn dat de fietshelm het risico op ernstig hoofdletsel vermindert, op het aantrekkelijk maken om de fietshelm te dragen en op de toename van de beschikbaarheid van helmen.
Consensus
Ten tweede is er een consensus onder de stakeholders die samenwerken om de verkeersveiligheid te verbeteren, zoals het ministerie van transport, belangenverenigingen op het gebied van fiets- en autoverkeer, overheden, scholen, verzekeraars en goede doelen. Zij hebben het wettelijk verplichten van helmgebruik uitgesloten als optie, terwijl er brede steun is voor de promotie van fietshelmen door bijvoorbeeld gedragscampagnes en onderwijs. Deze consensus ontstond in een periode dat weinig fietsers een helm droegen en een verplichting zou daardoor niet geaccepteerd worden. Nu het helmgebruik sterk is toegenomen is het mogelijk om deze consensus te behouden.
Cultuur
Ten derde is er in Denemarken de cultuur dat mensen veiligheidsbewust en risicomijdend gedrag vertonen in het verkeer, waaruit de toename in helmgebruik mogelijk is voortgekomen.
Onderzoek
In Denemarken liep van 2004 tot 2022 een observatieonderzoek naar fietshelmgebruik, zowel onder fietsers van alle leeftijden in het stadsverkeer als onder fietsende schoolgaande kinderen rondom scholen. Dit onderzoek werd tot 2010 elke twee jaar en daarna elk jaar herhaald.
Tussen 2004 en 2022 is het helmgebruik onder fietsers in het stadsverkeer gestegen van 6 naar 50 procent, en onder schoolgaande kinderen van 33 naar 79 procent. Jonge kinderen (jonger dan 11) droegen door de jaren heen het vaakst een helm, jongvolwassenen (16-25) het minst vaak. Vanaf 2015 droegen iets meer vrouwen dan mannen een helm in het stadsverkeer.