Het plotseling openen van autodeuren levert elk jaar nog steeds veel letselschadeslachtoffers onder fietsers op. Hersenschuddingen en bebloede knieën, maar ook gebroken armen, benen, heupen en ellebogen zijn vaak het resultaat. Amsterdam doet er wat aan, en heeft al speciale fietsstraten en schampstroken. Een autofabrikant komt met een Exit Warning om ‘portierincidenten’ te voorkomen.
Gebaseerd op honderden dossiers van letselschade onder fietsers die de afgelopen tien jaar zijn behandeld, concludeert letselschadebureau JBL&G dat ruim een kwart van het aantal zaken met autodeuren heeft te maken. Bij de rest gaat het bijvoorbeeld om eenzijdige ongelukken, voorrangsfouten, gebreken van of obstakels op het wegdek, of aanrijdingen met overig verkeer.
Eigenaar Steffy Roos de Maine van JBL&G: “De politie noteert niet of nauwelijks waardoor fietsers gewond raken en ook ziekenhuisregistraties die dit bijhouden zijn er vaak niet. Nu wij de gegevens van de laatste tien jaar bij elkaar hebben gezet, ons eerste decennium als bureau, is pas goed duidelijk hoe groot het aandeel portierongelukken eigenlijk is. Meer dan een kwart! Schrikbarend, vonden wij, want het zijn stuk voor stuk erg ingrijpende ongevallen, die je zomaar opeens uit het niets overkomen, die volkomen onnodig zijn, maar waardoor je soms wel maanden uit de running kunt zijn. In de grote steden is het logischerwijs vaker raak dan in de provincie, maar ook daar gebeurt het regelmatig.”
De gemeente Amsterdam is samen met onder meer de Fietsersbond bezig de stad veiliger en aantrekkelijker te maken voor fietsers en voetgangers, en heeft al diverse ‘fietsstraten’ waar de auto ‘te gast’ is. Die worden nu ook voorzien van ‘schampstroken’: dubbele belijning links naast de geparkeerde auto’s, ten teken dat je daar maar beter niet kunt fietsen.
Autofabrikant Ford is aan het testen met het systeem Exit Warning: knipperende leds in het portier en de buitenspiegel die passerende fietsers moeten waarschuwen, terwijl de bestuurder een hoorbaar signaal krijgt bij gevaar tijdens het uitstappen. Nog een stap verder is een systeem waarbij de deur niet eens opengaat wanneer er iemand nadert.
Intussen maakt in het buitenland de zogenaamde ‘Dutch reach’ steeds meer opgang. De ‘Hollandse greep’, onder meer door een BBC-filmpje met een client van JBL&G beroemd geworden. Daarbij gaat het erom als bestuurder niet met de dichtstbijzijnde linkerhand het portier te openen, maar juist met de rechterhand. Dan draai je je hoofd al automatisch naar links, en zie je waar eventuele fietsers vandaan kunnen komen. In diverse Amerikaanse staten hoort de Dutch reach standaard bij de rijles. Ook in Spanje wordt automobilisten geleerd de auto te openen ‘a la Holandesa’.