Zwarte zaterdag staat voor de deur. Duizenden Nederlanders proberen die te overleven door ‘s nachts een deel van die pakweg 1000 kilometer naar het zonnige zuiden te rijden. Niet zo slim. ‘Slaapgebrek achter het stuur staat op een lijn met alcohol en drugs. Levensgevaarlijk.’
In 15 procent van alle ernstige ongevallen speelt vermoeidheid een rol, weet de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid. Niet voor niets wordt in de Europese Unie vanaf 2022 een vermoeidheidswaarschuwingssysteem in nieuw auto’s verplicht. Een camera kijkt dan naar de weg en het systeem checkt hoe goed je op bochten, belijning en borden reageert. Veel nieuwe auto’s hebben zoiets al.
Argumenten om ‘s nachts te rijden zijn er genoeg: minder kans op files, lekker rustig, niet bloedheet in de auto, je spaart een hotelovernachting uit, rond lunchtijd al op de plaats van bestemming. Waarom niet? De vakantie duurt maar kort en waarom zou je die ‘verdoen’ met een dag in de file staan? Er is één grote maar: ‘s nachts rijden is levensgevaarlijk. Je bioritme vertelt je maar één ding: ga naar bed, ga slapen.
,,Mensen die zeggen dat ze ‘s nachts goed rijden, overschatten zichzelf. Je bent geen Max Verstappen’’, zegt Rob Stomphorst van Veilig Verkeer Nederland. ,,’s Nachts rijden vereist meer focus dan overdag, terwijl je juist moe bent. Want heel de dag was je bezig met inpakken en het tijdstip dat je naar bed gaat verschoof steeds meer. Uiteindelijk stapte je met 4 uur slaap achter het stuur.’’
Het begint met gapen, dan merk je dat je even (hoe lang eigenlijk?) helemaal weg bent. Die zware ogen en dat knikkebollen is ook al slapen. Je concentratie is weg, je snelheid wordt onregelmatig en je zwabbert over de weg. Een ongeluk ligt op de loer.
Open ogen
Slaapexpert Floris Wouterson beschrijft het slaaptekort achter het stuur. ,,Dan ben je moe en krijg je steeds meer microdutjes, je hersenen gaan dan een paar milliseconden in de slaapstand. Je ziet en hoort niets en met open ogen rijd je letterlijk het ongeluk tegemoet. Mijn advies: Doe het niet, ‘s nachts rijden is absoluut gevaarlijk. Ik pleit er al tijden voor om met slaapgebrek achter het stuur gaan qua gevaar op een lijn te stellen met het gebruiken van drugs, alcohol en het mobieltje als je gaat rijden.’’
Een Nederlandse automobilist voor wie een lange autorit doorgaans een tochtje van 100 kilometer is, zal op de lange, saaie rit door het duister niet optimaal geconcentreerd zijn. Stomphorst: ,,En waarom? Omdat de wisseldag op zaterdag is? Dat in één ruk doorrammen ís geen vakantie. Ga een paar dagen later, zoek een leuk dorpje onderweg en boek daar een hotelletje.’’
Wie tóch vertrekt in het donker of heel de nacht doorgaat, enkele tips:
– Slaap minimaal zes uur en bij een lange rit acht uur voor vertrek
– Wie moe of slaperig wordt: zoek een veilige parkeerplaats en probeer een powernap. 20 minuten is ideaal
– Twee uur rijden, kwartier rust
– Eet en drink regelmatig kleine licht verteerbare hoeveelheden
– Zorg dat het koel in de auto is, dus zet de airco aan en de slapende passagiers moeten maar een dekentje pakken
– Wissel op tijd van bestuurder, dan kan de ander een powernapje doen
– Zet de eventueel aanwezige hulpsystemen van de auto aan
– Sommige auto’s houden aan de hand van stuurbewegingen en/of met een camera de vermoeidheid van de bestuurder in de gaten
(Bron: AD)