In 2023 kwamen er 684 mensen om in het verkeer, zo maakte het CBS in april bekend. Weliswaar zijn dit minder verkeersdoden dan in 2022, maar er is nog steeds geen sprake van een dalende trend. Met uitzondering van de 745 doden in 2022, is dit aantal verkeersdoden zelfs het hoogste in de afgelopen 14 jaar. Het verkeersveiligheidsinstituut SWOV uitte deze week nogmaals z’n zorgen richting de Tweede Kamer, in de aanloop naar het commissiedebat Verkeersveiligheid op 28 mei.
Prognose: verdubbeling van aantal slachtoffers
De prognoses van SWOV zijn zorgelijk. Ze laten zien dat, zonder extra maatregelen, het aantal verkeersdoden richting 2040 niet verder zal dalen. Het aantal ernstig verkeersgewonden zal naar verwachting zelfs sterk stijgen, mogelijk tot een verdubbeling in 2040.
Effectieve handhaving ontbreekt
De overheid krijgt een tik op de vingers. Voor effectieve verkeershandhaving is een hoge subjectieve pakkans belangrijker dan hoge of zware straffen. Dit wordt bereikt met een combinatie van geautomatiseerd toezicht en zichtbare handhaving op straat. Voldoende capaciteit voor staandehoudingen is cruciaal voor de handhaving van overtredingen die niet met camera’s geconstateerd kunnen worden, zoals het rijden onder invloed van alcohol en drugs. Hier schiet de overheid structureel tekort.
Maatregelen nodig om fietsers te beschermen
Het aandeel fietsers onder de verkeersslachtoffers stijgt de laatste jaren flink. Maatregelen die fietsveiligheid vergroten, kunnen daarom voor fors minder verkeersdoden en ernstig verkeersgewonden zorgen. Het gaat dan om maatregelen die helmdracht bevorderen, om veilige fietsinfrastructuur en om de helft van de 50km/uur-wegen binnen de bebouwde kom naar 30 km/uur te brengen.
Oproep tot miljardeninvesteringen
Het is niet zo dat de overheid niets doen. Er wordt 500 miljoen besteed aan verkeersveiligheid, uitgesmeerd over tien jaar. Uit een SWOV-evaluatie van de 2e tranche van de investeringsimpuls blijkt dat de maatregelen 1,5 keer zoveel baten opleveren als dat ze kosten. Echter, de totale investeringsimpuls (500 miljoen euro in 10 jaar) is onvoldoende om de nuldoelstelling in 2050 te halen. Adviesbureau SWECO heeft recent geschat dat de infrastructurele maatregelen om het aantal slachtoffers in 2030 te halveren op 12,4 miljard euro uitkomen. De investeringen die tot nu toe zijn gereserveerd zijn dus maar een fractie van wat ervoor nodig is om de zorgelijke trend te keren.
Verkeersveiligheid geen prioriteit
Het is slecht nieuws dat de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB in het hoofdlijnenakkoord volledig voorbij gaat aan de verkeersveiligheid. Dat dit onderwerp geen hoge prioriteit geniet is duidelijk. Maar dat wil niet zeggen dat er niet alsnog een ambitieus programma zal komen. Wellicht laten de genoemde partijen zich op 28 mei mede door de SWOV-cijfers overtuigen.