De Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB) waarschuwen voor ondermijning van de solidariteit in de verzekeringssector, door het toenemend gebruik van zelflerende algoritmes.
In een donderdag gepubliceerd rapport wijzen de twee toezichthouders op de risico’s van een computer die bepaalt hoe hoog de premie van een arbeidsongeschiktheids- of overlijdensverzekering moet zijn. En of een consument überhaupt klant mag worden.
Solidariteit is een kernwaarde voor verzekeraars: ze ontlenen er hun bestaansrecht aan. Maar de mogelijkheden om met computerkracht steeds gedetailleerder onderscheid te maken tussen meer en minder risicovolle klanten zet die saamhorigheid onder druk, schrijven AFM en DNB: “Zeker wanneer risico’s niet of deels beïnvloed kunnen worden door de consument, kan dit solidariteit in de sector ondermijnen.”
De toezichthouders noemen een gebrek aan inzicht in de beweegredenen van een algoritme als potentieel gevaar. “Dit kan in het ergste geval leiden tot verkeerde beslissingen, maar ook tot discriminatie”, schrijven ze. Een computer kan bijvoorbeeld concluderen dat het ene geslacht vaker dan het andere betrokken is bij auto-ongelukken en dus een hogere premie moet betalen voor zijn verzekering.
Tegelijkertijd houden AFM en DNB rekening met de mogelijkheid dat het inschatten van risico’s door een algoritme ook kan leiden tot een betrouwbaardere inschatting, en daarmee tot een coulanter toelatingsbeleid van verzekeraars.
Data uit rijgedrag
Geautomatiseerde data-analyse om fraude op te sporen of een verzekeringsaanvraag te beoordelen staat nog in de kinderschoenen, maar verzekeraars verwachten de komende jaren een toename in het aantal toepassingen. Ze experimenteren bijvoorbeeld voorzichtig met gebruik van gegevens over rijgedrag, verkregen van op internet aangesloten auto’s. Steeds vaker gebruiken ze ook informatie van externe bronnen als de Kamer van Koophandel, het UWV of bureaus die kredietwaardigheid van consumenten meten.
Wat misschien wel een opluchting is: het analyseren van profielen op sociale media als Facebook en Instagram lijkt niet de toekomst te hebben, aldus het rapport. In enkele tests bleek de meerwaarde tot nu toe klein en het risico op gedoe met privacy groot.
Het meeste toekomstperspectief zien de geraadpleegde verzekeraars in het gebruik van betaaldata. Op dit moment gebruikt een vijfde van de verzekeraars financiële informatie afkomstig van bank of creditcard. Over drie jaar verwachten zeven op de tien verzekeraars dit te doen.
AFM en DNB roepen op tot een maatschappelijk debat over solidariteit in de verzekeringssector.
(Bron: Trouw)