Een nieuw rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO en de European Respiratory Society (ERS) onthult dat chronische luchtwegaandoeningen (CRD’s), waaronder astma, chronische obstructieve longziekte (COPD) en andere longaandoeningen, sterk ondergediagnosticeerd, slecht behandeld en aanzienlijk onderschat worden in hun impact op de gezondheidszorg in de Europese regio van de WHO. Het rapport benadrukt de enorme omvang van het probleem en roept op tot dringende, gecoördineerde actie om roken, luchtvervuiling en onveilige werkomstandigheden terug te dringen.
Ondanks het feit dat ze vaak te voorkomen en te behandelen zijn, behoren CRD’s tot de belangrijkste oorzaken van invaliditeit en sterfte in de regio, met name als onderliggende oorzaak van hart- en vaatziekten en kanker. Ze zijn momenteel de zesde doodsoorzaak.
Alarmerend is dat de diagnostische capaciteit en hulpmiddelen zoals spirometrie beperkt blijven, dat eerstelijnsgezondheidsdiensten vaak een verkeerde diagnose stellen of doorverwijzingen uitstellen, en dat zorgprofessionals onvoldoende zijn opgeleid om CRD’s vroegtijdig te identificeren. Hoge percentages comorbiditeiten en complicaties, ontoereikende gezondheidsinformatie en zwakke rapportagesystemen kunnen de doodsoorzaak verkeerd toeschrijven, waardoor de werkelijke impact van onbehandelde CRD’s wordt verhuld.
“Dit rapport toont aan dat chronische luchtwegaandoeningen, die 81,7 miljoen mensen in de Europese regio van de WHO treffen, lange tijd over het hoofd zijn gezien vanwege onvoldoende beleidsfocus en onderfinanciering. Deze verwaarlozing heeft geleid tot onderdiagnostiek, verkeerde diagnoses en onvolledige gegevens, wat de regio naar schatting jaarlijks $ 21 miljard kost”, aldus dr. Hans Henri P. Kluge, regionaal directeur Europa van de WHO.
Om dit te veranderen, moeten we de zorgstelsels versterken door de zorg voor chronische luchtwegaandoeningen een kernonderdeel te maken van bredere strategieën voor de aanpak van niet-overdraagbare ziekten. Preventie is essentieel – dit betekent het aanpakken van risico’s zoals roken, luchtvervuiling en onveilige werkomstandigheden. We moeten ook onderzoek en innovatie stimuleren, meetbare doelen stellen en investeren in data en wetenschap.
CRD’s van de agenda verdwenen
Hoewel eerdere vooruitgang leidde tot een daling van de CRD-sterfte, benadrukt het rapport dat dit succes ironisch genoeg heeft geleid tot verminderde onderzoeksfinanciering en verzwakte surveillance. Wereldwijde gegevens bestaan wel, maar regionale tracking en gecoördineerde actie schieten tekort. Hierdoor zijn CRD’s, ondanks het feit dat 81,7 miljoen mensen in de regio met een CRD leven en 6,8 miljoen mensen jaarlijks een nieuwe diagnose krijgen, van de beleidsprioriteiten verdwenen, waardoor miljoenen mensen niet de zorg en aandacht krijgen die ze nodig hebben.
COPD en astma vormen de meerderheid van de CRD-gevallen in de regio, en COPD is verantwoordelijk voor 80% van de CRD-gerelateerde sterfgevallen. Toekomstige prognoses geven aan dat het aantal COPD-gevallen wereldwijd met 23% zal toenemen tussen 2020 en 2050, met de sterkste stijgingen onder vrouwen en in lage- en middeninkomenslanden. Ziekenhuisopnames en sterfgevallen door astma blijven ook hoog, met name onder jongeren, ondanks de beschikbaarheid van effectieve behandelingen.
Tabak en luchtvervuiling voeden de groeiende crisis in de luchtwegen
CVA’s zoals astma, COPD en andere longaandoeningen nemen in de regio toe, grotendeels veroorzaakt door vermijdbare risicofactoren. De belangrijkste daarvan zijn tabaksgebruik en blootstelling aan vervuilde binnen- en buitenlucht.
Tabak blijft de meest vermijdbare oorzaak van luchtwegaandoeningen in de regio, waar 25,3% van de volwassenen nog steeds rookt – ruim boven het wereldwijde gemiddelde van 20,9%. Het gebruik van e-sigaretten en verwarmde tabaksproducten door jongeren verhoogt ook potentieel levenslange gezondheidsrisico’s, waaronder longschade.
Tegelijkertijd ademt meer dan 90% van de mensen in de regio lucht in die vervuild is met gevaarlijke concentraties fijnstof, ver boven de veiligheidsrichtlijnen van de WHO.
Gebrek aan doelstellingen, investeringen, revalidatie en palliatieve zorg
Professor Silke Ryan, voorzitter van de European Respiratory Society, zegt: “We halen 22.000 keer per dag adem, maar ademhalingsgezondheid blijft een van de meest verwaarloosde gebieden in de wereldwijde gezondheidszorg. Chronische luchtwegaandoeningen zijn een belangrijke, onderschatte oorzaak van overlijden en invaliditeit en vereisen dringende, collectieve actie. Dit rapport is een essentiële eerste stap naar verandering. Het is tijd om de mentaliteit te veranderen en ademhalingsgezondheid tot een beleidsprioriteit in de hele regio te maken.”
Het rapport wijst ook op de economische kosten van inactiviteit: productiviteitsverlies als gevolg van CRD’s onder mensen van 30 tot 74 jaar in de regio wordt geschat op meer dan 20 miljard dollar. Risicofactoren zijn vaak groter bij kansarme bevolkingsgroepen, waar de blootstelling aan rook binnenshuis en onveilige werkomgevingen hoger is en de toegang tot essentiële medicijnen beperkt of onbetaalbaar blijft.
Oproep tot actie voorafgaand aan de bijeenkomst op hoog niveau van de Verenigde Naties in 2025
WHO/Europa roept regeringen, het maatschappelijk middenveld en de gezondheidssector op om CRD’s prioriteit te geven als onderdeel van bredere strategieën voor niet-overdraagbare ziekten (NCD) in de aanloop naar de bijeenkomst op hoog niveau van de Verenigde Naties in 2025.
WIL JE NIETS MISSEN?
In de nieuwsbrief van Letselschade.NU staan alle nieuwsberichten, columns en interviews die in de voorafgaande week zijn verschenen. De nieuwsbrief wordt iedere zaterdagmorgen verzonden.