De Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) gaat onderzoek doen naar de mogelijkheden om te voorkomen dat baby’s snijwonden oplopen bij een keizersnede.
Op het nieuws in het AD over een Brabants jongetje dat zeker 3500 euro schadevergoeding krijgt van het Eindhovense Catharina Ziekenhuis, volgde een storm aan reacties op sociale media. Het jongetje liep bij zijn geboorte met een keizersnede in 2018 een snijwond op in zijn wang van 4 centimeter. Uit inventarisatie blijkt dat veel meer mensen ervaring hebben met het oplopen van een snijwond aan de baby tijdens een keizersnede.
Momenteel is er geen landelijke registratie van de complicatie waarbij een baby bij een keizersnede een snijwond oploopt. Daar komt verandering in. Naar aanleiding van vragen van deze krant meldt NVOG-voorzitter Jan van Lith: ,,We gaan nader onderzoeken hoe vaak het voorkomt in Nederland, of en welke verbetermaatregelen mogelijk zijn.’’ Ook gaat de NVOG na of het risico op verwondingen aan baby’s bij een keizersnede moet worden opgenomen in de voorlichting aan ouders.
Renzo Scheltus is ervaringsdeskundige. Als hij en zijn vrouw het nieuws over het Brabantse jongetje dat een snee opliep onder ogen krijgen, is het alsof ze hun eigen verhaal lezen. ,,Mijn vrouw heeft wel wat tranen gelaten na dat bericht.’’ Hun zoon Daan werd vier jaar geleden geboren met een keizersnede. ,,We hoorden de gynaecoloog zeggen: ‘Je moet nou opschieten. Pas op, want je snijdt te diep! Je hebt hem in zijn wang geraakt, en nog diep ook.’ Mijn vrouw trok wit weg, ze kneep mijn hand helemaal fijn en huilde.’’ Op het jukbeentje van Daan zat een snee van zo’n 3 centimeter.
Zwaardvechten
Vader Renzo herinnert zich de momenten vlak na de geboorte ook nog als de dag van gisteren: ,,Binnen twee minuten kwam er een plastisch chirurg bij Daan en die zei: ‘de aangezichtszenuw is niet geraakt en gelukkig was het niet zijn oog, dus het gaat wel goed komen’. Dan realiseer je je dat dat dus ook had kunnen gebeuren. Het is misschien stereotiep, maar we zijn blij dat het een jongetje is en maken er soms maar grappen over. Hij is als een Duitse officier van vroeger, die hadden ook een litteken van het zwaardvechten.’’
De baby van Suzanne de Laat (40) kwam bijna acht jaar geleden ook ter wereld met een spoedkeizersnede. ,,Het bleek dat Joris met zijn hoofdje omhoog lag, een sterrenkijker noemen ze dat. Ze hebben net iets te ver gesneden.’’ Joris is geraakt, net onder zijn oog. ,,Het is een litteken van net iets meer dan 2 centimeter. Ik ben wel blij dat het niet 2 centimeter hoger is gebeurd, want dan was precies zijn oog geraakt.’’
Vlijmscherp
Snijwonden aan baby’s worden niet landelijk als complicatie geregistreerd. De voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) Jan van Lith doet nu wel navraag bij collega’s: ,,Iedereen kent dit, dit is iets dat kan gebeuren. We hebben niet de indruk dat het vaak voorkomt. Maar de messen zijn vlijmscherp en in bepaalde situaties is de kans dat je het kind raakt wat groter. Bijvoorbeeld als er geen vruchtwater meer is of als de baarmoederwand heel dun of juist heel dik is. Dan heb je ook nog de omstandigheden. Als je alle tijd van de wereld hebt kun je rustig werken, maar bij een spoedkeizersnede moet het kind er snel uit. Anders gaat het misschien wel dood.’’
Daarbij kan Maaike van Loon-van Gils (36), die negen jaar geleden beviel van Sara, zich alles voorstellen. Haar urenlange, uitputtende bevalling mondde om half drie ‘s nachts uit in een spoedkeizersnede. ,,Haar hartslag ging omlaag, ze moest er gewoon snel uit’’, vertelt Maaike. Sara kwam gezond ter wereld, maar de gynaecoloog had wel haar wang geraakt. ,,Een sneetje is erg, maar er zijn ergere dingen. Het is niet dat wij er nog dagelijks mee bezig zijn, maar je vergeet zoiets nooit.’’
Uit onderzoek blijkt dat wonden opgelopen tijdens een keizersnede niet snel vervagen, maar juist uitrekken naarmate het kind groeit. Sommige van die wondjes, veelal op de hoofdjes of in het aangezicht, veroorzaken permanente littekens. Zelfs het kleinste sneetje verhoogt het risico op infectie met ziekenhuisbacteriën als MRSA.
Hoogleraar patiëntveiligheid aan de TU in Delft, Jan Klein, is ervaringsdeskundige als anesthesioloog én als vader van een volwassen zoon die bij de geboorte in zijn linkerwang gesneden werd. Het sneetje van nu 1,5 centimeter is ook nog zichtbaar. ,,Ik heb als anesthesioloog met enige regelmaat meegemaakt dat er in de wang van een baby gesneden werd bij een keizersnede.’’ Klein verwacht dat het een complicatie is die ‘nog steeds en regelmatig zal gebeuren’. Hij pleit voor een registratie: ,,Je weet nu niet hoeveel het voorkomt en dus ook niet wat je kan doen om het bij een volgende baby te voorkomen.’’
Safety Scalpel
De NVOG gaat kijken of er maatregelen moeten komen en is ook voor registratie. Van Lith: ,,We gaan nader onderzoeken hoe vaak het voorkomt in Nederland, of en welke verbetermaatregelen mogelijk zijn en of en hoe de voorlichting aan zwangeren aangepast moet worden.’’ Deze krant ontdekte dat er sinds 2012 een speciaal mes bestaat waarmee deze complicatie in Amerika zou worden voorkomen, de C Safe Safety Scalpel. Van Lith neemt ook dit mee in zijn onderzoek naar de verbetermogelijkheden.
Veel ouders wier baby een snijwond opliep bij de keizersnede zijn vaak al lang blij dat de baby verder gezond is. Zo ook Suzanne de Laat: ,,Mijn arts heeft zich uitgeput in excuses. Ik heb er nooit een drama van gemaakt. We hebben gewoon allebei een litteken, het hoort bij hem. En de artsen doen ook gewoon hun best.’’
Voor Renzo Scheltus en zijn vrouw is dat anders. Zij overwegen na het lezen van het nieuwsbericht alsnog juridische stappen te nemen: ,,De gynaecoloog had een heel koude reactie. Hij had toch ook zijn menselijke kant kunnen laten zien. Dat en de indruk geven dat de snijwond bij Daan de normaalste zaak van de wereld was, dat vind ik het meest verwijtbare.’’
Maaike van Loon-van Gils had het ook fijner gevonden om na de operatie het verhaal van de gynaecoloog te horen. ,,Nu zei hij ‘ik heb haar wang geraakt, maar ja, dat kan gebeuren’. Dat vond ik wel vervelend maar ik ben geen persoon die daar iets mee gaat doen. Sara was verder gezond en onze huisarts zei ‘als je er goed zalf op smeert dan trekt het wel weg’.’’ Sara is nu 9 en heeft een litteken van drie centimeter op haar wang. ,,Toch wel aanzienlijk. Het is een meisje en het is voor haar niet fijn.’’
Van Lith benadrukt dat nazorg bij een spoedkeizersnede belangrijk is. ,,Ik kan me de reactie van de moeder van Sara goed voorstellen. Als dat niet is gebeurd, of als het is afgedaan met ‘kan gebeuren en crème erop’, dan is dat niet zoals het hoort. In de geboortezorg zie je over het algemeen ongelofelijk veel betrokkenheid en ik denk dat we daar best trots op mogen zijn.’’
Maaike van Loon-van Gils heeft nooit overwogen om schadevergoeding te eisen. ,,Ik kan me voorstellen hoe zoiets gaat, zeker met een spoedkeizersnede om half drie ‘s nachts’’, blikt ze terug. ,,Als je nu babyfoto’s ziet van toen, dan schrik je wel. Haar wang was helemaal bebloed en met hechtpleisters beplakt. Zeer zeldzaam is het denk ik niet, maar wij waren al lang blij dat ze gezond ter wereld kwam.’’
(Bron: AD)